Osteoporoza jest przewlekłą chorobą metaboliczną tkanki kostnej, w przebiegu której dochodzi do redukcji gęstości mineralnej kości, a co za tym idzie – zwiększenia ryzyka powstania złamań osteoporotycznych. Na objawy osteoporozy w szczególności narażone są kobiety po menopauzie. Choroba ta dotyka jednak także mężczyzn.
Czym jest osteoporoza?
Osteoporoza to choroba ogólnoustrojowa, metaboliczna oraz przewlekła kośćca. Jej cechą charakterystyczną jest postępujący ubytek masy kostnej oraz pogorszenie struktury przestrzennej kości. Konsekwencją osteoporozy jest osłabienie kości, redukcja ich odporności na uszkodzenia, a także zwiększona podatność na złamania. Jak pokazują statystyki, osteoporoza dotyka co dziesiątego człowieka na świecie. Najczęściej są to kobiety po menopauzie. Osteoporoza dotyka jednak także ludzi młodych. Choroba ta jest w stanie w znaczący sposób utrudnić codzienne funkcjonowanie, jako że w zaawansowanych przypadkach do złamań dochodzić może nawet podczas wykonywania codziennych czynności takich, jak kąpiel czy sprzątanie.
W organizmie zdrowego człowieka kości ulegają zarówno uszkodzeniom, jak i odbudowie. W wieku trzydziestu lat następuje pewna stabilizacja, a 10 lat później rozpoczyna się stopniowa utrata masy kostnej. Przebiega ona jednak na tyle wolno, że zmiany są niemalże niezauważalne. Jeżeli przebiegają one szybciej, a kości stają się bardziej bolesne i podatne na złamania to znak, że możemy mieć do czynienia z osteoporozą.
Główne przyczyny osteoporozy
Do czynników ryzyka wystąpienia osteoporozy zalicza się między innymi: wiek po pięćdziesiątym roku życia, płeć kobiecą, predyspozycje genetyczne, menopauzę, w przebiegu której mamy do czynienia z niedoborem niektórych hormonów, szczupłą budowę ciała, dietę ubogą w białko, wapń, fosforany oraz witaminę D, niedobór estrogenu u kobiet i testosteronu u mężczyzn, używki takie, jak alkohol i papierowy, przyjmowanie leków nasennych, kortykosteroidów oraz hormonów tarczycy, długotrwałe unieruchomienie po wypadku, współistniejące choroby ogólnoustrojowe, jak cukrzyca czy kamica nerkowa, siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej oraz ograniczony dostęp do światła.
Osteoporoza pierwotna oraz wtórna
Osteoporozę podzielić można na pierwotną oraz wtórnej. W przypadku pierwszej z nich, określenie źródła może być nieco problematyczne. Choroba może mieć wówczas podłoże genetyczne, endokrynologiczne lub związane z zaburzeniami odporności czy niedoborami witaminy D. Wyróżnić można 3 grupy osteoporozy pierwotnej. Pierwszą z nich jest idiopatyczna, która atakuje dzieci, młodzież i osoby w średnim wieku. Druga to idiopatyczna postmenopauzalna, która jest konsekwencją ilości estrogenów w organizmie; pojawia się ona u kobiet po pięćdziesiątym roku życia. Trzecia grupa osteoporozy pierwotnej to inwolucyjna w wieku starczym, która pojawia się u pacjentów po siedemdziesiątym roku życia. Do jej głównych przyczyn zalicza się między innymi problemy z wchłanianiem wapnia z przewody pokarmowego.
Osteoporoza wtórna to z kolei skutek uboczny innych chorób ogólnoustrojowych. Pierwsza jej postać to hormonalna, która związana jest z zaburzeniami zachodzącymi w gospodarce hormonalnej człowieka na skutek cukrzycy w zaawansowanym stadium, niedoczynności i nadczynności tarczycy, niedoczynności i nadczynności kory nadnerczy oraz niedoboru hormonu wzrostu. Drugą postacią jest osteoporoza zachodząca z powodu przewlekłych schorzeń układu pokarmowego takich, jak nietolerancja laktozy czy zespoły złego trawienia i wchłaniania. Możemy mieć również do czynienia z osteoporozą na skutek schorzeń tkanki łącznej takich, jak martwica jałowca kości czy zwyrodnienie stawów.
Objawy osteoporozy
W początkowej fazie osteoporoza przebiega bezobjawowo. Do objawów, które powinny skłonić pacjenta do wizyty u specjalisty są: bóle kręgosłupa w odcinku piersiowym i lędźwiowym, bóle kości długich na skutek obciążenia, obniżenie wzrostu, powstanie nadmiernej kifozy piersiowej, złamania podczas czynności takich, jak potknięcie czy upadek z łóżka oraz częste złamania nadgarstka, kości ramiennej czy kości promiennej.
Diagnostyka i leczenie osteoporozy
Badaniem mający na celu rozpoznanie osteoporozy jest badanie densytometryczne kośćca, które ma na celu określić gęstość mineralną kości. Ocenia się ją na szyjce kości udowej, kości promiennej lub odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Zdjęcie RTG przedstawia wyłącznie zaawansowaną osteoporozę, a co za tym idzie – nie może stanowić postawy rozpoznania. Niekiedy wykorzystuje się tu także biopsję kości, a także badania laboratoryjne określające poziom wapnia, fosforu oraz tkanki łącznej.
Celem leczenia osteoporozy jest zapobieganie złamaniom kości, co jest możliwe poprzez zwiększenie masy kostnej, ochronę przed jej ubytkami oraz poprawę wewnętrznej struktury kości. Stosuje się tutaj:
- Farmakoterapię – głównie preparaty wapnia i witaminy D (przykładem może być lek Calperos 1000, na temat którego poczytać można na stronie: http://calperos.pl/calperos-lek-otc oraz suplement Calperos Duo – źródło cennych informacji odnośnie preparatu to: http://calperos.pl/calperos-duo-suplement-diety). Poza preparatami takimi jak Calperos, stosuje się również bisfosfoniany, fluorki oraz kalcytoninę.
- Dietę dostarczającą wszystkich niezbędnych składników odżywczych i mineralnych. Znaleźć powinny się w niej pokarmy bogate w wapń oraz witaminę D takie, jak mięso, zielone warzywa liściaste oraz kiełki. Warto zdawać sobie sprawę z faktu, iż nie cały wapń, jaki trafia do naszego organizmu jest przez niego wchłaniany, a co za tym idzie – sięgnąć należy po witaminę D, którą znaleźć można między innymi w tłustych rybach, mleku, tranie, jajku oraz wątróbce.
- Używanie kąpieli słonecznych – związane jest to z faktem, iż ludzki organizm jest w stanie sam produkować witaminę D pod wpływem działania promieni słonecznych. Niestety, panujący w naszym kraju klimat nie cechuje się zbyt dużą liczbą dni słonecznych, a co więcej – organizmy osób starszych nie produkują tak dużo witaminy D, jak młode.
- Podjęcie systematycznej aktywności fizycznej – osoby, które prowadzą siedzący tryb życia mają znacznie słabsze kości, niż te, które regularnie ćwiczą. Ćwiczenia wzmacniają zarówno mięśnie, jaki i kości.
- Rezygnacja z picia alkoholu – nawet niewielkie jego ilości są w stanie skutecznie osłabić komórki odpowiadające za tworzenie kości.
Więcej fachowych informacji na temat leczenia osteoporozy znaleźć można na stronie producenta leku Calperos: http://calperos.pl/.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
Źródła:
- calperos.pl/
- calperos.pl/calperos-lek-otc
- calperos.pl/calperos-duo-suplement-diety
- https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/64948,osteoporoza
- http://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-ruchu,osteoporoza—objawy–leczenie–profilaktyka–co-to-jest-,artykul,1578893.html
