Wiedza na temat żywności jest ogromna. Duży problem może sprawiać zapamiętanie, co kryje się w poszczególnych warzywach i owocach. Aby ułatwić sobie zadanie, warzywa i owoce można podzielić ze względu na ich barwę. Każda barwa kryje w sobie inne, bardzo ważne dla naszego zdrowia substancje. Dlatego tak ważne jest to, aby jeść urozmaicone dania pełne kolorów.
Estetyka dania też ma ogromne znaczenie – zarówno w przypadku żywienia dorosłych, jak i dzieci. Nawet najzdrowsza potrawa, bez żadnego wyrazu i koloru, nie będzie zjedzona z taką chęcią, jak to samo danie, ale skomponowane w taki sposób, aby było ciekawe i kolorowe.
Kolor czerwony
Pomidory, owoce dzikiej róży, czerwona kapusta, buraki, papryka czerwona, granat, czerwone grejpfruty, arbuzy
Czerwone warzywa i owoce swój kolor zawdzięczają barwnikowi, jakim jest likopen. Likopen to czerwony barwnik z rodziny karotenoidów – naturalnych przeciwutleniaczy. Związek ten niszczy wolne rodniki w organizmie, tym samym nie doprowadzając do tzw. stresu oksydacyjnego, a dalej – do rozwoju wielu chorób, w tym nowotworów. Wysokie spożycie likopenu w dość znacznym stopniu chroni mężczyzn przed rakiem prostaty, a kobiety – przed rakiem szyjki macicy. Likopen jest szczególnie doceniany jako antyutleniacz chroniący przed chorobami serca, a także przed starzeniem się skóry, narażonej na promieniowanie słoneczne. Warzywa i owoce o kolorze czerwonym to także bogactwo potasu. Ten pierwiastek obniża ciśnienie tętnicze i korzystnie wpływa na pracę serca.
Kolor zielony
Brokuły, szpinak, kiwi, ogórki, sałata, rukola, jarmuż, szpinak
Zieloną barwę warzywom i owocom nadaje chlorofil – zbawienna zieleń. Chlorofil często nazywany jest płynną energią słoneczną. Największe znaczenie ma dla zdrowia osób, które są pozbawione odpowiedniej ilości słońca, np. pracujących w biurach, galeriach handlowych, a także u ludzi podatnych na zmęczenie i stres. Barwnik ten jest najważniejszą substancją przemiany materii. Spożywając zielone warzywa, zjadamy substancję, która uczestniczy w naprawie istniejących komórek i budowie nowych, wzmacnia wątrobę i wspomaga ją w odtruwaniu; współuczestniczy też w tworzeniu czerwonych ciałek krwi i hamuje działanie substancji wywołujących raka. Chlorofil neutralizuje nieprzyjemną woń potu, usuwa nieświeży oddech i zapach ciała.
Zielone warzywa zawierają także luteinę. Luteina łącznie z inną substancją – zeaksantyną – przeciwdziała chorobom siatkówki oka.
Żółty i pomarańczowy
Dynia, marchew, pomarańcza, cytryna, banan, morela
Kolory żółty i pomarańczowy w owocach i warzywach wskazują na wysoką zawartość karotenoidów. Karotenoidy pomagają w ochronie przed nowotworami oraz chronią przed starzeniem się komórek. Wykazują silne działanie ochronne przed reumatyzmem, artretyzmem, zawałem serca czy zaćmą. Wzmacniają siły obronne oraz wspomagają wzrost i aktywność określonych komórek systemu immunologicznego. Karotenoidy chronią także przed szkodliwymi skutkami promieniowania słonecznego.
Witamina A, której źródłem są karotenoidy, bardzo korzystnie wpływa na stan skóry, włosów i paznokci.
Fioletowy i niebieski
Bakłażan, śliwki, czerwone winogrona, jagody, jeżyny, czarna porzeczka
Warzywa i owoce o brawie fioletowej i niebieskiej zawierają barwnik antocyjan, który wspomaga ukrwienie tkanek i ma właściwości przeciwzapalne, a więc zapobiega zakrzepicy żył. Antocyjany obniżają kruchość naczyń włosowatych i znacznie polepszają jakość widzenia, wzmagając ukrwienie oka. Warto zwrócić uwagę na owoce borówki amerykańskiej i czarnej porzeczki. Zawarte w tych owocach antocyjany znacząco wpływają na poprawę widzenia; są uznawane za jedne z najsilniejszych przeciwutleniaczy. Uczestniczą też w produkcji kolagenu, który poprawia stan i wygląd skóry.
Kolorowy talerz zdrowia
Kotlety z buraków i kaszy jaglanej z pieczonymi warzywami
-
Burak – 1 średnia sztuka
-
Kasza jaglana – ok. 30 g
-
Jajko – 1 sztuka
-
Sok z cytryny – 1 płaska łyżeczka
-
Sól i pieprz
-
Cukinia – ½ małej sztuki
-
Bakłażan – ½ sztuki
-
Papryka czerwona – ¼ sztuki
-
Oliwa – 1 płaska łyżka
Kaszę należy ugotować w lekko osolonej wodzie. Buraka obrać i zetrzeć na tarce o średnich oczkach. Startego buraka umieszczamy w misce oraz dodajemy kaszę, jajko, sok z cytryny, sól, pieprz i mąkę. Wszystko trzeba wymieszać i uformować kotleciki (w razie potrzeby można dodać jeszcze odrobinę mąki). Blachę wykładamy papierem do pieczenia i pieczemy ok. 30 minut w piekarniku nagrzanym na 180 stopni. Na blaszce należy ułożyć warzywa pokrojone na kawałki.
Tekst: Dominika Dietrich
