Jak pokazują badania, dzieci w Polsce jedzą owoce i warzywa tylko kilka razy w tygodniu – to znacznie poniżej zalecanej normy.1 Naprzeciw temu problemowi wyszedł program edukacyjny „Soki i musy – witaminy w SMART formie”, którego uczestnicy dowiedzieli się, że codziennie należy spożywać minimum 400 g owoców i warzyw w pięciu porcjach, z których jedną można zastąpić szklanką soku lub saszetką musu. Program w minionym roku szkolnym zrealizowało prawie 60 tysięcy dzieci z ponad 2 000 klas I-III szkół podstawowych w całej Polsce.
Program „Soki i musy – witaminy w SMART formie” był organizowany przez Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) w ramach trzyletniej kampanii edukacyjno-informacyjnej o tej samej nazwie.
Do udziału w programie swoje klasy zgłosiło ponad 2 000 nauczycieli, a łącznie zapisane klasy liczyły prawie 60 tysięcy uczniów z całej Polski. Zajęcia edukacyjne zostały przeprowadzone przez nauczycieli w oparciu o materiały merytoryczne i dydaktyczne opracowane przez ekspertów programu prof. UW dr hab. Małgorzatę Żytko oraz dr Agnieszkę Kozioł-Kozakowską z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Program spotkał się z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony nauczycieli, przewyższając oczekiwania organizatorów. Wielu z nich zaangażowało się w realizację programu znacznie ponad przewidziany zakres – organizowali swoim podopiecznym wycieczki do tłoczni soków, dzielili się wrażeniami w mediach społecznościowych, angażowali swój prywatny czas, by jak najwięcej wiedzy przekazać dzieciom. Znalazło to odzwierciedlenie w liczbie zgłoszeń wysłanych do konkursu – było ich ponad 540, a przygotowane zostały przez blisko 6 tysięcy dzieci z całego kraju.
Wyniki konkursu plastycznego
Każda klasa, która zrealizowała cykl zajęć pod okiem koordynującego nauczyciela, mogła wziąć udział w konkursie plastycznym, przesyłając dwie prace konkursowe – plakat oraz dowolnie wybraną formę plastyczną (np. ulotkę, broszurę lub komiks), promujące spożywanie 100% soków i musów owocowo-warzywnych, które mogą zastąpić jedną z pięciu zalecanych porcji owoców i warzyw oraz ilustrujące, czego nauczyły się w trakcie zajęć programowych.
„Zaangażowanie i entuzjazm nauczycieli oraz inwencja dzieci przerosły nasze oczekiwania. Od początku trwania programu nauczyciele wykazywali ogromne zainteresowanie, jednak pod koniec terminu nadsyłania prac telefony po prostu nam się urywały, a skrzynka mailowa pękała w szwach” – mówi Barbara Groele, Sekretarz Stowarzyszenia KUPS – „Z ogromną przyjemnością oglądaliśmy prace konkursowe, które do nas dotarły. Były wśród nich kilkumetrowe butelki, makiety, komiksy z udziałem dzieci – wszystko przygotowane z niezwykłą starannością. Nie ukrywam, że jako organizatorzy programu stanęliśmy przed bardzo trudnym zadaniem – wyboru 5 najlepszych z nich.”
30 maja nagrodzone zostały następujące szkoły i klasy:
Nagroda Główna I stopnia – Szkoła Podstawowa im. W. S. Reymonta w Uboczu klasa III
Szkoła otrzymała tablicę multimedialną wraz z rzutnikiem multimedialnym, nauczyciel prowadzący klasę: kosz rowerowy, smartwatch na rękę oraz zestaw gadżetów kampanii, zaś każdy uczeń zwycięskiej klasy otrzymał tabliczkę suchościeralną oraz pojemnik na drugie śniadanie.
Nagroda II stopnia: Szkoła Podstawowa im. Mikołaja Kopernika w Porąbce klasa IA oraz Szkoła Podstawowa Nr 6 im. Orła Białego w Ostrołęce klasa IIF
Każda ze szkół otrzymała rzutnik multimedialny, nauczyciele prowadzący – kosz rowerowy, smartwatch oraz zestaw gadżetów kampanii, natomiast każdy uczeń zwycięskiej klasy – tabliczkę suchościeralną oraz pojemnik na drugie śniadanie
Nagrody wyróżnienia: Zespół Szkół w Stadnickiej Woli Klasa IIA oraz Szkoła Podstawowa
w Małogoszczu im. 24 Lutego 1863 Roku, klasa III B
Nauczyciele prowadzący otrzymali zestaw gadżetów kampanii, a każdy uczeń zwycięskiej klasy: tabliczkę suchościeralną.
Dlaczego warto edukować najmłodszych?
„Doświadczenia programów realizowanych w Europie pokazują, że chociaż efekt takich działań często rozkłada się w czasie, jest jednak zauważalny. Na przykład dzieci w szkołach regularnie biorących udział w programach zachęcających do jedzenia owoców i warzyw, znacznie rzadziej cierpią na nadwagę czy otyłość niż dzieci, które nie biorą udziału w takich działaniach2” – mówi dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska – „Dlatego też jestem przekonana, że konsekwentnie edukując na temat żywienia, mamy realną szansę na trwałą zmianę świadomości wśród dzieci. To czego nauczymy ich w młodym wieku przełoży się na dobre nawyki żywieniowe następnego pokolenia dorosłych. To inwestycja, która na pewno nam się opłaci”.
Zgodnie z zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia3 podstawą diety powinny być warzywa i owoce. Powinniśmy spożywać minimum 400 g owoców i warzyw dziennie w 5 porcjach. Jak pokazują badania polskie dzieci jedzą je tylko kilka razy w tygodniu, to jest poniżej zalecanej normy4. To niepokojące dane.
Edukacja dzieci oraz dorosłych na temat odpowiednich nawyków żywieniowych, spożywania owoców i warzyw oraz 100% soków i musów owocowo-warzywnych, przynosi oczekiwane rezultaty.
Tylko w okresie realizacji trzyletniej kampanii edukacyjnej „Soki i musy – witaminy w SMART formie” 2015-2018 zauważalne są zmiany zachowań konsumenckich. Obserwujemy wzrost spożycia soków pitnych oraz musów. Według badania budżetów domowych prowadzonego przez GUS5, konsumpcja 100% soków w 2015 r. wobec roku wcześniejszego wzrosła o 6,8% (tj. do 11,28 litra/osobę), a w 2016 r. w porównaniu do roku poprzedniego zwiększyła się o 6,4% (do 12,0 litrów/osobę). W Polsce wzrosło również spożycie musów, które w 2016 roku szacowano na 49 gramów na mieszkańca rocznie w stosunku do 32 gramów w 2015 r. To wciąż znacznie poniżej średniej europejskiej, co może być usprawiedliwione stosunkowo niedawnym wejściem musów na rynek. Pozytywne zmiany są jednak zauważalne.
***
Program edukacyjny patronatem honorowym objęli:
Agencja Rynku Rolnego
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Rzecznik Praw Dziecka
Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej
Ośrodek Rozwoju Edukacji
Dolnośląskie Kuratorium Oświaty
Kujawsko-Pomorskie Kuratorium Oświaty
Lubuskie Kuratorium Oświaty
Łódzkie Kuratorium Oświaty
Opolskie Kuratorium Oświaty
Podkarpackie Kuratorium Oświaty
Pomorskie Kuratorium Oświaty
Kieleckie Kuratorium Oświaty
Wielkopolskie Kuratorium Oświaty
Podlaskie Kuratorium Oświaty
Mazowieckie Kuratorium Oświaty
Program patronatem medialnym objęli:
MetroCafe
Magazyn „Wychowawca”
Magazyn „Życie Szkoły”
###
Kampania „Soki i musy – witaminy w wygodnej formie” jest finansowana z budżetu Unii Europejskiej, Rzeczypospolitej Polskiej oraz ze środków Funduszu Promocji Owoców
i Warzyw, stanowiących wkład własny KUPS.
Więcej informacji na temat kampanii jest dostępnych na stronie www.sokiimusy.eu oraz na fanpage „Żyj SMART” na Facebooku.
Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) jest organizacją branżową zrzeszającą producentów soków oraz inne podmioty bezpośrednio współpracujące z branżą sokową. Już od 1993 roku reprezentuje branże w inicjatywach krajowych i unijnych. Współpracuje z instytucjami naukowymi, laboratoriami badawczymi oraz z krajowymi i międzynarodowymi organizacjami branżowymi. Działa również w interesie konsumentów, poprzez powołany Dobrowolny System Kontroli soków i nektarów (DSK), dokładając wszelkich starań w celu stałego zapewnienia wysokiej jakości produktów sokowych. Dodatkowo w swojej działalności KUPS realizuje szereg działań promocyjno-edukacyjnych, propagując prawidłowe nawyki żywieniowe, w tym ideę 5 porcji warzyw i owoców, gdzie jedną z porcji może być szklanka soku.
Więcej informacji na temat KUPS jest dostępnych na stronie: www.kups.org.pl.
