Autoklawy to urządzenia wykorzystywane do sterylizacji rozmaitych narzędzi. Wyposażenie placówek medycznych, a także salonów kosmetycznych czy studiów tatuażu, obejmuje szereg specjalistycznych sprzętów mających na celu sprawne działania w zakresie bezpiecznie przeprowadzanych procesów i operacji. Jednym z najważniejszych urządzeń, którego obecność jest konieczna w miejscach dokonywania sterylizacji niezbędnej dla bezpieczeństwa osób poddawanych zabiegom, jest właśnie autoklaw. Kiedy stosuje się autoklawy i jakie są rodzaje tych urządzeń? Odpowiedzi udzielimy w poniższych akapitach.
Autoklaw – jak działa?
Autoklawy to narzędzia, które wykorzystywane są w charakterze sterylizatorów. Ściślej mówiąc, zaliczane są do sterylizatorów parowych i ciśnieniowych. Wszystko za sprawą procesów, które zachodzą w komorach urządzeń dzięki obecności wody i ciepła. Sposób działania autoklawów jest stosunkowo prosty. W ogrzewanym, hermetycznie zamkniętym zbiorniku są utrzymywane wysokie ciśnienie oraz temperatura, które odpowiadają za optymalną efektywność sterylizacji. Kondensacja pary wodnej uwalnia energię, która niszczy groźne dla zdrowia drobnoustroje. Zatem sterylizacja wykonywana przez autoklaw odbywa się dzięki parze wodnej i wysokiemu ciśnieniu, które skutecznie likwidują niebezpieczne wirusy i bakterie oraz zapobiegają ich namnażaniu. Zaawansowane autoklawy są wyposażone w drukarkę oraz myjkę ultradźwiękową, jeszcze bardziej zwiększające funkcjonalność urządzeń.
Autoklawy – najważniejsze zastosowanie
Wiemy już, że autoklawy to urządzenia stanowiące bazę dla bezpiecznego funkcjonowania rozmaitych gabinetów. Sterylne, wyjałowione narzędzia zapewniają bezpieczeństwo dla ludzkiego organizmu. Zatem autoklawy są niezastąpione nie tylko w gabinetach lekarskich czy innych placówkach medycznych, w tym medycyny estetycznej, ale świetnie sprawdzają się w salonach kosmetycznych bądź studiach piercingu i tatuażu. Wszędzie tam, gdzie narzędzia wielokrotnego użytku mają styczność z ludzkim ciałem, autoklawy są koniecznym elementem wyposażenia. To jednak nie wszystkie zastosowania autoklawów. Poza sterylizacją środków farmaceutycznych czy narzędzi chirurgicznych, autoklawy są wykorzystywane w przemyśle. Stosuje się je w celu dokonywania systematycznych oraz ciągłych procesów technologicznych. Przykładem takiego wykorzystania urządzeń jest obróbka żywności, która umożliwia uzyskanie pełnej jałowości produktów spożywczych.
Jak dzielimy autoklawy?
Na rynku dostępne są autoklawy podzielone ze względu na ich przeznaczenie. Ściślej mówiąc, dedykowane są konkretnym produktom i narzędziom, które za ich pomocą mogą być poddane procesowi sterylizacji. Podział na trzy główne klasy dotyczy autoklawów próżniowych oraz parowych.
Autoklawy N – to sterylizatory należące do najniższej klasy. Służą przede wszystkich do wyjaławiania prostych, litych i pozbawionych opakowania materiałów. Autoklawy N nie posiadają pompy próżniowej, przez co nie pozwalają na sterylizowanie większości narzędzi, w tym wsadów wgłębionych, porowatych czy w opakowaniu. Wykluczona jest także sterylizacja w pakietach. Autoklaw N, z uwagi na swoje ograniczenia, jest klasyfikowany jako jednostka pomocnicza.
Autoklawy S – sterylizatory, których klasa plasuje się między N a B. Autoklawy S mogą sterylizować większość narzędzi, nawet o skomplikowanej budowie. Wyjątkiem są instrumenty o budowie kapilarnej. Ponadto sterylizatory klasy S umożliwiają wyjałowienie produktów pakowanych zarówno pojedynczo, jak i wielowarstwowo, a także masywnych. Opcjonalnie mogą sterylizować też płyny. Autoklawy S posiadają pompę próżniową, co pozwala na całkowite usunięcie powietrza z komory.
Autoklawy B – to najbardziej zaawansowane urządzenia, często występujące pod nazwą „autoklawy medyczne”. Zapewniają skuteczną sterylizację każdego rodzaju narzędzi, nawet tych o najbardziej skomplikowanej konstrukcji – zarówno w opakowaniu, jak i bez niego. Klasa B jest informacją, że w ten sposób oznaczone autoklawy mogą sterylizować produkty medyczne, między innymi wsady lite, porowate, narzędzia wgłębione i z wąskim prześwitem, a także wielokrotne opakowania. Tym, co wyróżnia autoklaw B od sterylizatorów N i S, jest obecność frakcjonowanej próżni wstępnej, która odpowiada co pełne usunięcie powietrza oraz swobodną penetrację pary. A to z kolei uchodzi za najefektywniejszą z technik, pozwalającą na sterylizację każdego produktu.
O czym należy pamiętać, stosując autoklawy?
Jeszcze do niedawna autoklawy należały do sprzętów o sporych gabarytach, które przysparzały trudności w obsłudze. Obecnie, dzięki zaawansowanej technologii, dostępne są łatwe w użytkowaniu, o wiele mniejsze modele. Warto dodać, że prawidłowo przeprowadzona sterylizacja nie wpływa na stan i właściwości sterylizowanych narzędzi. Te, po przeprowadzonym zabiegu wyjałowienia, powinny zostać odpowiednio zabezpieczone i przechowywane do następnego użycia. Przed przystąpieniem do sterylizacji należy prawidłowo przygotować materiały i instrumenty. W tym celu, bezpośrednio po wykorzystaniu, należy je oczyścić, stosując dostępne środki myjące, detergenty czy wodę destylowaną. Narzędzia przeznaczone do sterylizacji należy umieścić na specjalnie przygotowanych tackach, zachowując odpowiednie odstępy dla zapewnienia cyrkulacji pary. Po umieszczeniu instrumentów w autoklawie, należy postępować zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcji użytkowania urządzenia. Po zakończeniu pracy należy wyłączyć autoklaw z gniazdka sieciowego, a następnie dokładnie oczyścić jego powierzchnię i uszczelkę.
Przydatne akcesoria do autoklawów
Aby proces sterylizacji dokonywany przy pomocy autoklawów przebiegał sprawnie, warto zaopatrzyć się w akcesoria, które ułatwią zadanie. Wśród nich możemy wyróżnić rękawy foliowo-papierowe, służące do pakowania instrumentów medycznych. W ten sposób mogą być poddawane sterylizacji parowej w autoklawie. Specjalne materiały, z których wykonany jest rękaw, zapewniają nieprzenikalną barierę dla bakterii. Z kolei doskonała przejrzystość folii ułatwia rozpoznanie zawartości opakowania. Solidny zgrzew gwarantuje wytrzymałość na rozerwanie. Innym przydatnym akcesorium jest zgrzewarka służąca do przygotowania pakietów z wysterylizowanymi w autoklawie narzędziami. Dzięki niej, instrumenty mogą być przechowywane przez dłuższy czas po sterylizacji. Konstrukcje zgrzewarek umożliwiają korzystanie z nich nawet w małych gabinetach. Pozwalają na zamykanie gotowych opakowań oraz rękawów o różnych szerokościach. Skuteczność zapewniają wysokiej jakości zgrzewy, uzyskiwane dzięki regulacji temperatury elementu grzejnego.
Dlaczego należy zainwestować w autoklaw?
Niesterylne narzędzia stanowią zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pacjentów oraz klientów punktów medycznych i usługowych. Konieczność sterylizacji narzędzi jest dyktowana ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Dlatego autoklaw powinien znaleźć się na czele listy wyposażenia gabinetów, w których codziennie dochodzi do zabiegów wiążących się z ingerencją w tkanki. Wszelkie wymogi prawne spełniają autoklawy klasy B, których stosowanie gwarantuje całkowitą pewność sterylności i jałowości narzędzi.
