Prawie każdy dorosły człowiek pije alkohol – zwykle jednak tylko okazjonalnie. Niektórym zdarza się jednak pić go częściej lub dużo częściej. Alkoholizm jest powszechnym problemem, przez wielu jednak bagatelizowanym i uznawanym za słabość charakteru, niezdolność do kontrolowania się lub wręcz skłonność do degeneracji. W rzeczywistości jest to jednak choroba, którą można – i należy – leczyć.
Czym jest alkoholizm?
Alkoholizm to inaczej choroba alkoholowa. Alkohol jest substancją uzależniającą, zarówno psychicznie, jak i fizycznie – psychiczne uzależnienie charakteryzuje się silną potrzebą spożywania alkoholu, a fizyczne narastającą tolerancją na tę substancję i występowaniem zespołu abstynencyjnego po jej odstawieniu. Uważa się, że skłonność do alkoholizmu może być uwarunkowana genetycznie, a także mieć związek ze środowiskiem i typem osobowości.
Psychiczne objawy alkoholizmu
Alkohol wpływa na układ nerwowy i w związku z tym należy do substancji psychoaktywnych. Jego jednorazowe spożycie może powodować objawy psychiczne, takie jak: zaburzenia osobowości (np. zaburzony osąd, zmniejszenie zahamowań), pamięci, lęk czy dezorientację. Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem alkoholu opisane są w klasyfikacji chorób ICD-10 pod kodem F10. Wyróżniamy tu takie zaburzenia, jak:
- Ostre zatrucie alkoholem – stan ten jest przemijający i charakteryzuje się np. euforycznym, depresyjnym lub histerycznym zachowaniem, przy czym zaburzone są również funkcje poznawcze, percepcja i nastrój.
- Używanie szkodliwe – to inaczej nadużywanie alkoholu, które nie jest jednak jednoznaczne z uzależnieniem. Po spożyciu dużej ilości alkoholu mogą wystąpić epizody depresyjne lub obniżony nastrój, a także drażliwość czy zmiany osobowości.
- Uzależnienie od alkoholu – charakteryzuje się silną potrzebą zażycia alkoholu i niemożnością powstrzymania się od tego, mimo wiedzy o szkodliwości swojego postępowania. Osoba uzależniona traci kontrolę nad swoim życiem i stopniowo odwraca się od niego, traci nim zainteresowanie.
- Zespół abstynencyjny – występuje po odstawieniu lub zmniejszeniu dawki spożywanego alkoholu. Charakteryzuje się takimi objawami psychologicznymi, jak: pobudzenie, problemy ze snem czy nawet omamy. Występują również objawy fizyczne – drgawki, potliwość, tachykardia.
- Zaburzenia psychotyczne – wyróżniamy tutaj paranoję (zespół Otella) charakteryzującą się występowaniem urojeń, np. chorobliwą zazdrością i agresją; halucynozę, w której występują omamy słuchowe i urojenia prześladowcze; majaczenie drżenne, które występuje po nagłym odstawieniu alkoholu i charakteryzuje się objawami fizycznymi połączonymi z zaburzeniami świadomości, lękiem, omamami czy urojeniami.
- Zespół amnestyczny (zespół Korsakowa) – związany jest z alkoholowym uszkodzeniem układu nerwowego oraz niedożywieniem i niedoborami witaminowymi. Charakteryzuje się zaburzeniami pamięci i wypełnianiem luk w niej konfabulacjami.
- Rezydualne i późno ujawniające się zaburzenia psychotyczne – zaliczamy tu: depresję alkoholową, zaburzenia osobowości czy zachowania, a także otępienie alkoholowe czy encefalopatię alkoholową. Zaburzenia te są związane z długotrwałym nadużywaniem alkoholu i charakteryzują się zaburzeniami osobowości, obniżeniem intelektu, gubieniem wątków, agresywnością czy impulsywnością.
Leczenie alkoholizmu
Pierwszym krokiem do rozpoczęcia leczenia alkoholizmu jest uświadomienie sobie swojego problemu. W leczeniu choroby alkoholowej stosuje się podejście oparte na połączeniu odwyku alkoholowego i psychoterapii. Odwyk alkoholowy polega na zaprzestaniu picia alkoholu – na początku mogą temu towarzyszyć dokuczliwe objawy odstawienia. Nie każdy dobrze sobie z nimi radzi, a ponadto nagłe odstawienie alkoholu może być nawet groźne dla zdrowia i wymagać farmakoterapii lub innej interwencji medycznej. Z tego powodu warto rozważyć zwrócenie się do prywatnego ośrodka leczenia alkoholizmu, gdzie odwyk zostanie przeprowadzony w bezpiecznych warunkach. W takich ośrodkach choremu zostanie zapewniona także opieka psychoterapeutyczna. Psychoterapia i praca uzależnionego nad sobą, m.in. poprzez „program 12 kroków” realizowany w grupach AA, są bardzo ważne w procesie leczenia. Należy też pamiętać, że w celu uniknięcia nawrotu choroby abstynencja alkoholowa powinna być zachowana do końca życia.
Skutki długofalowego alkoholizmu
Długoletnie nadużywanie alkoholu może działać szkodliwie na cały organizm. Jak wcześniej wspomniano, mogą wystąpić ciężkie zaburzenia psychiczne, jak encefalopatia czy otępienie alkoholowe. Ponadto choroba alkoholowa może wywołać uszkodzenia mózgu, zapalenie trzustki czy schorzenia wątroby, jak jej zapalenie, stłuszczenie czy marskość. Alkoholizm sprzyja także powstawaniu nowotworów, chorobom serca czy zmniejszeniu libido.
Podsumowując, długotrwałe lub intensywne spożywanie alkoholu może być tragiczne w skutkach. Przede wszystkim uszkadzany jest układ nerwowy. Zmiany czynnościowe w mózgu są zwykle odwracalne, lecz zmiany organiczne – już nie zawsze. Dlatego tak ważne jest leczenie uzależnienia od alkoholu – tylko tak można zapobiec dalszemu uszkadzaniu układu nerwowego i całego organizmu.
Skorzystaj z pomocy Prywatnego Ośrodka Leczenia Alkoholizmu Terapie Tu i Teraz
