Sztuka towarzyszy człowiekowi od początku istnienia. W każdym okresie historycznym przybierała ona przeróżne formy i choć jej definicja w ujęciu piękna powstała dopiero w XVIII wieku, można pokusić się o krótkie stwierdzenie, że jest czystym wyrazem uczuć artysty. Przekazem, który ma za zadanie pokazanie nam czegoś więcej w codzienności, ukazanie głębi, dotknięcie różnych części w nas.
Sztuka jest w życiu człowieka bardzo ważnym elementem. Może pełnić różne funkcje: społeczne i dydaktyczne, estetyczne, komunikacyjne, rozrywkowe, a nawet terapeutyczne. Zdaje się jakoby sztuka w sobie miała pewne zadanie – zarówno dla artysty, jak i dla odbiorcy – dla każdego inne, indywidualne i zbiorowe. Może być ona odbierana i przekazywana na różne sposoby i dla każdego z nas może znaczyć zupełnie co innego. Jest jednak częścią kultury i wnosi do życia człowieka ważne dla niego wartości. Otwiera nas na piękno, zapewniając doznania estetyczne.
Obecnie sztuka otacza nas z każdej strony. Mamy z nią styczność codziennie, niezależnie od tego, czy to zauważamy, czy też nie. Uliczne teatry, grajkowie, rzeźby w przestrzeni miejskiej, a także liczne streetarty, murale, wystawy fotograficzne, filmy, wiersze, książki – to wszystko jest sztuką. Pojęcie to przez wieki modyfikowało się i cały czas sztuka przybiera nowe formy. Artyści, wychodząc ze swoją dziełami poza mury galerii i teatrów, dzielą się swoimi tworami na różne sposoby.
Magiczny świat sceny i muzyki
Czy w tym wszystkim można znaleźć coś dla najmłodszych odbiorców? Czy nasze dziecko może być jednocześnie adresatem sztuki i jej twórcą? W teatrach można odnaleźć przeróżne spektakle dedykowane małym widzom. Są to zarówno przedstawienia znanych dzieł literackich, np. „Alicja w krainie Czarów”, „Przygody Koziołka Matołka” czy też „Królewna Śnieżka. W Trójmieście znajduje się wiele teatrów oferujących przepiękne widowiska dla dzieci, m.in.: Miejski Teatr Miniatura, Teatr Wybrzeże – Scena Malarnia, Teatr Gdynia Główna, Teatr Gargulec. Z dziećmi można także wybrać się na spektakle, które odgrywają rolę edukacyjną; podczas przedstawień przekazywana jest wiedza o ekologii czy też o zdrowym odżywianiu, a to wszystko w przystępnej i zabawnej dla dzieci formie. Ciekawe propozycje dla rodzin z dziećmi, w tym również spektakle w nowej technologii 3D, proponuje Teatr Muzyczny w Gdyni. Można znaleźć także przedstawienia połączone z edukacją teatralną, gdzie dzieci poznają teatr „od poszewki”, prowadzone są z nimi rozmowy, a także zabawy i twórcze zadania, aby przybliżyć młodemu widzowi teatralną krainę. Również opery wychodzą naprzeciw najmłodszym odbiorcom. Spotkania w formie występów dla dzieci i ich rodziców dają możliwość poznania muzyczno-tanecznego świata opery oraz bliższego zapoznania się z magią gry na różnych instrumentach. Interesującą propozycją są także teatry, które wraz z najmłodszą widownią tworzą tzw. bajki improwizowane. Dzieci wraz z aktorami teatru tworzą wspólne opowiadanie, a biorąc aktywny udział w przedstawieniu, używają swojej dziecięcej wyobraźni, spontaniczności i kreatywności. Jest to rozwijające i twórcze. To także wspaniała okazja do wspólnej zabawy. Takiego rodzaju wydarzenia organizują m.in. Teatr Impro Sopot oraz Teatr Miniatura.
Galerie i muzea małymi rączkami i oczami
Jednak teatry i opery to nie jedyne miejsca, gdzie dzieci mogą obcować ze sztuką. Maluchy z powodzeniem znajdą dla siebie miejsce w galeriach sztuki, w których są organizowane przeróżne warsztaty adresowane już dla przedszkolaków (od lat 3). Podczas zajęć dziecko wciela się w małego artystę, poznaje różne nurty i zdobywa wiedzę na temat malarstwa.
Atrakcyjne propozycje wprowadzenia dziecka w świat sztuki posiadają także muzea. Muzeum Narodowe w Gdańsku oferuje cykl zajęć edukacyjnych pod nazwą „Akademia Sztuki Przedszkolaka”. Na zajęciach dziecko zdobywa wiedzę m.in. o tym, kim jest artysta, z czego powstaje rzeźba, gdzie powstają dzieła sztuki, co to jest kolor i czym właściwie jest muzeum, a także wiele innych ekscytujących informacji. Muzea oferują także warsztaty dla całych rodzin, gdzie można twórczo spędzić czas ze swoimi dziećmi oraz bliżej poznać zagadnienia z architektury, dizajnu i fotografii.
Fantastyczną przygodą zarówno dla dzieci, jak i rodziców może być wspólne wybranie się na festiwale sztuki, które odbywają się w całej Polsce. To m.in. Międzynarodowy Festiwal Teatrów dla Dzieci czy też mający za sobą już 10 edycji Międzynarodowy Festiwal Sztuki „Sztuka szuka malucha”.
„Mamo, Tato, poczytaj mi o Van Goghu”
Jeśli natomiast mamy ochotę na wspólne zapoznawanie się ze sztukę wraz z naszą pociechą w domowym zaciszu, w księgarniach możemy znaleźć kilka pozycji, które umilą nam i ułatwią to zadanie. Z pewnością warto wspomnieć o książkach, takich jak przepięknie ilustrowany album „Od Giotta do Van Gogha” autorstwa Charlie Ayresw, w którym znajdziemy przedstawienie sylwetek i twórczości 20 wielkich artystów. Ciekawą pozycją jest również „Historia sztuki dla dzieci i rodziców. Rozmowy z Kajtkiem” Ewy Jałochowskiej, w której formą narracji jest dialog mamy z synem.
Wybór atrakcji, które zachęcą najmłodszych do zapoznania się ze sztuką, jest naprawdę imponujący. Dorastający człowiek poprzez kontakt ze sztuką się rozwija, poszerza się jego wyobraźnia, wzrasta wrażliwość i rośnie świadomość kulturowa. Dzieci mogą się również wyrazić poprzez tworzenie, rozwijać zdolności, odkrywać talenty i komunikować się ze światem poprzez swój artyzm. Dlatego warto zachęcać swojego malucha do wkraczania w magiczny świat sztuki i wspólnie go zwiedzać.
Tekst: Karolina Jarzębińska
