Lato dla wielu rodziców bywa kłopotliwym okresem. Pojawia się bowiem kwestia rozplanowania letniego wypoczynku dla dzieci, i to w sposób niebanalny. Wbrew pozorom, to bardzo ważna sprawa. Od tego, w jaki sposób nasze dzieci zregenerują siły, zależy ich kondycja psychofizyczna w późniejszych miesiącach. Ale nie tylko.
Przede wszystkim – czas dla dziecka
Cały proces wychowania powinien się opierać na wymianie poglądów między rodzicami a dziećmi, przy respektowaniu oczywistych granic. Nie inaczej powinno być przy planowaniu wyjazdów na kolonie lub półkolonie. Wybierając odpowiednią formę wypoczynku dla dziecka, nie warto się kierować wyłącznie własnymi upodobaniami czy ambicjami. Na przykład, dziecko nie musi podzielać zamiłowania do jazdy konnej, która jest pasją rodziców. Co więcej, gdy się okaże, iż zwyczajnie boi się koni, przyjemny wyjazd może przybrać formę uciążliwej i stresującej eskapady. A nie o to przecież chodzi w wakacyjnym wytchnieniu. Gdy dziecko odczuwa strach przed wodą i nie umie jeszcze pływać, lepiej przekonać je do tego żywiołu w bezpiecznych warunkach basenu niż na półkoloniach. Starajmy się eliminować sytuacje, które mogą być dla dziecka potencjalnie nieprzyjazne czy stresujące, zwłaszcza jeśli po raz pierwszy wyprawiamy je na kolonie. W tym celu warto dokładnie zapoznać się z ofertą, by uniknąć niemiłych niespodzianek.
Kolonie i półkolonie mają być czasem niezapomnianych przeżyć dla dziecka. Jak wspomniano wcześniej, rodzice nie powinni za wszelką cenę narzucać swoich preferencji. Jednak młodsze dzieci z oczywistych względów mogą nie mieć orientacji w specyfice oferowanych zajęć. Takie terminy, jak „survival” czy „bieg na orientację”, mogą być dla nich o tyle pociągające, co i… kompletnie nieczytelne. Jeśli rodzic dostrzega, że wybrana oferta przekracza możliwości dziecka, powinien łagodnie wyperswadować nierozważne pomysły, kierując się zdrowym rozsądkiem i doświadczeniem życiowym.
Kolonie czy półkolonie?
To dwie odmienne formy zorganizowanego wypoczynku, które mają swoje zalety. Trudno też jednoznacznie wskazać, która z nich jest lepsza. To już zależy od preferencji dziecka, a także od oczekiwań rodziców.
Wyjazd na kolonie z reguły oznacza kilkunastodniowy pobyt w określonym ośrodku, zazwyczaj oddalonym od miejsca zamieszkania. Organizator wyjazdu zapewnia wyżywienie i opiekę nad dzieckiem na miejscu. Istnieją różnego rodzaje kolonie, przeznaczone dla dzieci w różnym wieku, o odmiennych zamiłowaniach (np. kolonie artystyczne, językowe, przygodowe). Najczęściej grupy kolonijne są tworzone zgodnie z kryterium wieku, co jest właściwe ze względu na samopoczucie i bezpieczeństwo dzieci, a także na dobór atrakcji. Jak nietrudno się domyślić, grupa siedmiolatków będzie miała inne zainteresowania niż uczniowie ostatnich klas szkoły podstawowej.
Półkolonie to dobra opcja dla młodszych dzieci, które nie czują się jeszcze na tyle samodzielne, by spędzać czas w całkowitym oderwaniu od domu. Jednak również i starsze dzieci, które wcześniej korzystały z wypoczynku na koloniach, chwalą sobie takie rozwiązanie, choćby ze względu na większą niezależność i możliwość spotykania się z kolegami w dowolnym czasie. Warto podkreślić, że jest to rozwiązanie tańsze niż kolonie i wcale nie musi przypominać typowego czasu spędzonego w szkolnej świetlicy. Organizatorzy półkolonii dbają, by dostarczyć uczestnikom odpowiednich rozrywek, dostosowanych do wieku i możliwości. W ramach półkolonii są organizowane również krótkie, jednodniowe wyjazdy turystyczne połączone ze zwiedzaniem. W zależności od oferty, można również skorzystać z całkowitego lub częściowego wyżywienia.
Podsumowując, wybór kolonii lub półkolonii zależy od stopnia samodzielności dziecka i jego oczekiwań. Jeśli zwyczajnie boi się ono czasowego odseparowania od rodzinnego domu i nie do końca jest samodzielne, nie warto eksperymentować, licząc, że „jakoś to będzie”. W takich wypadkach lepiej odłożyć decyzję o wyjeździe na kolonię na kolejny rok i skorzystać z oferty półkolonii. Gwarantują one większy komfort i dzieciom, i rodzicom. Z kolei jeśli dziecko jest odważne, samodzielne, ma dość miasta i marzy o większych wyzwaniach, warto wysłać je na kolonie. Może być to najlepszy przepis na niezapomniane wrażenia wakacyjne.
A może obóz…?
Różnego rodzaju obozy – sportowe, językowe, przygodowe itp. – pod względami organizacyjnymi mogą przypominać kolonie. Najczęściej jednak są one już ukierunkowane tematycznie. Innymi słowy, na obozach – przynajmniej teoretycznie – nie powinno być dzieci z przypadku. Powinny je tworzyć grupy pasjonatów, które odnajdują największą przyjemność w czynnym realizowaniu swoich zamiłowań. W praktyce jednak się zdarza, że niektóre dzieci jadą na obóz tematyczny, ponieważ tak zadecydowali jego rodzice.
Warto dodać, że pobyt na obozach sportowych najczęściej wiążą się z podwyższoną dyscypliną. Dziecko nie powinno być zdziwione koniecznością wczesnej pobudki, intensywnej gimnastyki przed śniadaniem czy obowiązkowym wykonywaniem innych czynności, które mają znaczenie i porządkowe, i wychowawcze. Nic dziwnego, że oferta obozów żeglarskich, piłkarskich czy koszykarskich najczęściej jest już skierowana do starszych dzieci i młodzieży. Czerpanie radości z uprawiania określonej dyscypliny powinno być w tym przypadku nadrzędnym kryterium wyboru.
Co warto wiedzieć przed wyborem?
Zanim dokonamy wyboru odpowiedniej kolonii, półkolonii czy obozu, warto dokładnie poznać ofertę, nie opierając się wyłącznie na materiałach reklamowych. Najpiękniejsze fotografie i slogany reklamowe nie zastąpią przecież profesjonalnej kadry. W przypadku obozów i kolonii opiekun grupy musi być zarazem wychowawcą. Zwłaszcza młodszym dzieciom musi zagwarantować nie tylko wymarzony wypoczynek, ale i pełne poczucie bezpieczeństwa.
Jak wybrać dobrą ofertę? Wiadomo, że oczekiwania dzieci i rodziców są zróżnicowane. Dobra oferta kolonii, półkolonii czy obozu powinna być możliwie uszczegółowiona. Wbrew pozorom, podstawą letniego wypoczynku nie musi być nadmiar wolnego czasu. Rodziców nie powinien zatem przerażać bogaty repertuar, wręcz przeciwnie – świadczy on o profesjonalnym podejściu do organizacji wypoczynku. Czas spędzony aktywnie jest czasem zyskanym.
Słowem kluczowym dla rodziców powinno być „bezpieczeństwo”, i to w różnych jego wymiarach. Ważny jest więc kontakt z osobą, która pełni funkcje organizacyjne na koloniach. Biuro, które organizuje wyjazdy dzieci, powinno figurować w Rejestrze Organizatorów i Pośredników Turystycznych. Dobrze, jeśli opiekunowie dzieci są osobami z wieloletnim doświadczeniem, legitymującymi się odpowiednimi referencjami, choć nie można oczywiście odbierać kompetencji młodym osobom, które podchodzą do swojej pracy z pasją i zaangażowaniem. Sam obiekt, w którym będą zakwaterowane dzieci, powinien oczywiście spełniać wszelkie standardy bezpieczeństwa i higieny. Niestety, nie można przewidzieć nieszczęśliwych wypadków. Jedyne, co możemy (i zdecydowanie powinniśmy) zrobić, to ubezpieczenie dziecka. Rzetelny organizator potraktuje tę powinność w kategoriach kwestii oczywistych. W większości przypadków składka ubezpieczeniowa jest wliczona w cenę oferty. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, warto zasięgnąć dokładniejszych informacji na ten temat.
Wypoczynek i… znacznie więcej
Jak wiadomo, dla dzieci podczas wakacji najważniejszy jest wypoczynek – kreatywny, zorganizowany, zapewniający wyjątkowe wrażenia. Jednak wielu rodziców, zwłaszcza młodszych dzieci, ma oczywiste obawy związane z wysłaniem ich na dłuższy wypoczynek poza domem. Czy nie będzie to zbyt wielkie obciążenie dla dziecka, które dotąd przebywało głównie w gronie najbliższych? Każdy rodzic powinien to ocenić indywidualnie. Warto natomiast pamiętać, że często obawy rodzicielskie są nieco na wyrost. Nie da się ukryć, że pierwsze dwa lub trzy dni pobytu poza domem mogą być trudne. Jednak dzieci nie są pozostawione same sobie! Opiekunowi nauczą je, by radziły sobie z nową sytuacją. Tęsknota za domem będzie naturalnym odruchem, lecz odpowiednia opieka nad dzieckiem sprawi, że nie przesłoni ona radości korzystania z relaksu. Wręcz przeciwnie – stawianie czoła takim wyzwaniom może pozytywnie wpłynąć na psychikę dziecka i jego rozwój. Wyjazd na kolonię czy obóz może być więc nie tylko doskonałą formą wypoczynku, ale i ważnym elementem wychowania.
Tekst: Michał Mikołajczak
