Obturacyjny bezdech senny to rodzaj zaburzenia, które niezwykle mocno ingeruje w naszą jakość snu. Mimo że problem związany z bezdechem sennym diagnozowany jest częściej u mężczyzn, kobiety również borykają się z tą przypadłością. Niezwykle rzadko występuje również u dzieci, jednak wiąże się wówczas z nieprawidłowościami typu przerost migdałków. Choroby nie należy lekceważyć, a wszystkie symptomy, które mogą na nią wskazywać, pacjent powinien zgłosić lekarzowi. Nieleczony bezdech senny może wywołać szereg komplikacji prowadzących nawet do śmierci! Sprawdź, czy bezdech senny można wyleczyć oraz jakie czynniki wskazują na jego obecność.
Jak rozpoznać obturacyjny bezdech senny (OBS)?
Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje tejże przypadłości. W momencie gdy drogi oddechowe blokują się, a mięśnie gardła są luźne – możemy powiedzieć, że jest to przypadek obturacyjnego bezdechu sennego. Natomiast, kiedy mózg nie wysyła potrzebnych do kontrolowania oddechu sygnałów – mówić należy o centralnym bezdechu sennym. Zanotowano również przypadki mieszane i inne. Objawy mogą uprzykrzyć nam codzienne funkcjonowanie i przyczynić się do szeregu dolegliwości.
Charakterystycznym – a najbardziej bagatelizowanym znakiem – wskazującym, że w naszych drogach oddechowych dzieje się coś niedobrego jest nieregularne, głośne chrapanie. Mogą wystąpić również poranne bóle głowy, potliwość, suchość w jamie ustnej, zmęczenie, częstomocz, nagłe wybudzanie się oraz bezdechy – które zaobserwować może jedynie osoba, przebywająca w tym czasie z chorym.
W ciągu dnia natomiast jesteśmy niezwykle zmęczeni, senni, rozdrażnieni, niespokojni – a czasami mamy również problem z koncentracją oraz pamięcią.
Często osoby cierpiące na bezdech senny nie wiedzą, co było przyczyną wybudzenia – niejednokrotnie następnego dnia nawet nie pamiętają, że budziły się w nocy. Epizody mogą powtarzać się od kilkunastu do kilkudziesięciu razy w ciągu godziny.
Więcej o chorobie i sposobach leczenia dowiesz się z tej strony
Ciekawostka – co ma wspólnego chrapanie z kosiarką ogrodową?
Chrapanie, to znak, że w czasie snu dochodzi do ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Tkanki, które podczas spania ulegają poluzowaniu, w styczności z powietrzem – poruszają się i wchodzą w wibracje. Sen prowadzi do zwiotczenia mięśni i zwężenia cieśni gardła – czego efektem są właśnie wydawane dźwięki.
Chrapanie może osiągać nawet od 75 do 80 decybeli, co jest porównywalne do hałasu, jaki powstaje podczas koszenia trawnika (kosiarka ogrodowa pracuje średnio z głośnością 75-93 dB.).
Przyczyny bezdechu sennego
Przyczyn bezdechu jest sporo. Warto zaznaczyć, iż najczęściej dotyka on mężczyzn po 40 roku życia, szczególnie otyłych. Ponadto, bodźcem aktywującym przypadłość mogą być nieprawidłowości w budowie górnych dróg oddechowych, takie jak:
- krzywa przegroda nosowa,
- polipy,
- nieprawidłowo zbudowana żuchwa np. mała i cofnięta,
- przerośnięta tkanka (migdałki, język) oraz bardzo wiotkie mięśnie podniebienia.
My sami również możemy przyczynić się do powstania bezdechu sennego poprzez:
- nieodpowiednią dietę (otyłość – 80% rozpoznanych pacjentów jest otyłych)
- posiadanie szerokiej szyi (podskórny tłuszcz uciska na ściany gardła)
- spożywanie napojów alkoholowych (szczególnie spożywania alkoholu przed snem)
- spożywanie ciężkostrawnych, obfitych posiłków przed snem
Jednak istnieją również choroby i dolegliwości, które predysponują do powstania bezdechu sennego, należą do nich:
- niedoczynność tarczycy (kiedy gruczoł tarczycowy powiększa się, może doprowadzić do ucisku sąsiednich tkanek, co wpływa na drożność dróg oddechowych oraz powstanie OBS)
- obciążenie genetyczne
- niewydolność serca (może być zarówno przyczyną jak i następstwem)
Bezdech senny u kobiet
Mimo iż to mężczyźni znacznie częściej chorują na obturacyjny bezdech senny, kobiety doświadczające menopauzy są w grupie podwyższonego ryzyka, gdyż to właśnie wtedy najczęściej dochodzi u nich do przypadłości (po menopauzie kobiety doświadczają bezdechu 2-3 razy częściej niż przed nią).
Skutki nieleczonego bezdechu sennego
Nieleczony OBS powoduje powikłania w postaci osłabionego libido, zaburzeń potencji, problemów na polu zawodowym oraz w relacji rodzinnej. Ponadto, doprowadzić może do lęku, który w dłużej perspektywie skutkuje nawet powstaniem chorób psychicznych w tym depresji. Niebezpieczeństwem jest również prowadzanie pojazdów przez pacjenta, ponieważ doprowadzić może ono do wypadków, wynikających ze zmęczenia, a często śmiertelnych w skutkach.
Nieleczony bezdech senny prowadzi również do udarów, nieprawidłowego rytmu serca (oraz innych chorób serca), może powodować nadciśnienie tętnicze, zawał oraz cukrzycę typu 2 czy refluks przełyku.
Bezdech powoduje zmniejszenie przepływu powietrza z oraz do płuc, co skutkuje niedotlenieniem i innymi poważnymi powikłaniami.
Czy bezdech senny da się wyleczyć?
Możemy wyróżnić trzy stopnie bezdechu sennego: łagodny, umiarkowany oraz ciężki.
- Łagodny – 5 do 15 bezdechów/h.
- Umiarkowany – 15-30 bezdechów/h.
- Ciężki – powyżej 30 bezdechów/ h.
Bezdechy mierzy się za pomocą badania polisomnograficznego. W skład badania wchodzi EKG, EEG, EOG, EMG, a także badanie pozwalające stwierdzić ruchy brzucha, badanie saturacji (poprzez pulsoksymetr), określenie pozycji ciała (poprzez specjalny czujnik na brzuchu), zamontowanie mikrofonu, (który dokumentować będzie przebieg snu), elektrody przytwierdzone do klatki piersiowej (pozwalające na pomiar tętna).
Podstawową metodą leczenia jest przede wszystkim zmiana nawyków żywieniowych i utrata wagi (jeżeli pacjent jest otyły). Nie należy też spać na wznak. Osoba, która cierpi na bezdech, powinna również powstrzymać się od palenia papierosów oraz nie zażywać leków nasennych. Niekiedy potrzebne jest również leczenie chirurgiczne – w przypadku krzywej przegrody nosowej czy też przerośniętych migdałków.
Nieoceniona jest pomoc aparatu CPAP, który pozwala na wyrównanie prawidłowego natlenienia organizmu i poprawia jakość oddychania oraz komfort snu. Co ciekawe, aparat CPAP jest refundowany przez NFZ.
Warto więc pamiętać, że nie należy bagatelizować chrapania. Związana z nim choroba przyczynia się do szeregu powikłań, które mogą być tragiczne w skutkach, ale których możemy uniknąć, stosując odpowiednio dobraną terapię.
