Świadomość prawna to jeden z ważniejszych aspektów bezpieczeństwa i nieodzowny element świadomego społeczeństwa obywatelskiego.
Termin „bezpieczeństwo” początków swych sięga z łacińskiego „sine cura”, co oznacza bez troski, a używane było do określenia stanu niezagrożenia, pewności i spokoju. Bezpieczeństwo jest naczelną potrzebą człowieka i grup społecznych, a zarazem najważniejszym ich celem (tak: J. Stańczyk, Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1996, s. 18). Bezpieczeństwo stanowi ważny aspekt w życiu każdego z Nas, w wielu dziedzinach, od bezpieczeństwa Państwa, przez bezpieczeństwo publiczne na bezpieczeństwu Naszych bliskich i Nas samych kończąc.
Poczucie bezpieczeństwa poprzez wyeliminowanie lub ograniczenie niepożądanego ryzyka utraty dóbr materialnych i niematerialnych, daje jednostce poczucie stabilizacji i możliwość rozwoju. Jedną z najważniejszych dziedzin życia jest bezpieczeństwo obrotu prawnego i świadomość prawna społeczeństwa. Niestety, wykonywana od wielu lat praktyka adwokacka uprawnia mnie do stwierdzenia, iż świadomość prawna Polaków jest nieznaczna, a rzymska paremia Ignorantia iuris nocet (Nieznajomość prawa szkodzi) wciąż nie stanowi skutecznej przestrogi.
Według statystyk Naczelnej Rady Adwokackiej z listopada 2014 r. zaledwie 5 % dorosłych Polaków korzysta z pomocy prawnej. W większości podejmowanych czynności prawnych nie zdajemy sobie sprawy jak ważna dla zapewnienia bezpieczeństwa jest profesjonalna pomoc prawna. Niestety, w konsekwencji ta nieświadomość przynosi niepożądany lęk przed utratą wypracowanego majątku czy strach przed utratą stabilizacji finansowej prowadzonego biznesu.
Wśród często powtarzających się błędów jest podpisywanie umów cywilnoprawnych bez ich uprzedniej analizy lub podpisywanie umów według wzorców pochodzących z nieznanych źródeł. Należy pamiętać, iż każdą umowę zawieramy po to, aby chroniła przede wszystkim w przypadku sporu. Często dobra wola i zaufanie do drugiej strony istniejące w czasie negocjacji nie wystarcza w przypadku konfliktu na tle wykonania danej umowy. Wówczas liczy się przede wszystkim treść umowy, która im lepiej sporządzona tym mocniej zabezpiecza interes strony i tym większa szansa na ograniczenie zbędnego ryzyka.
Niestety, wciąż pojawiają się sprawy, w których strony, nie zawierają umowy na piśmie, a następnie mają trudność z udowodnieniem swych roszczeń. Przedsiębiorcy nie zdają sobie sprawy, iż w przypadku sporu, są przez sąd traktowani jak profesjonaliści, co przenosi na nich ciężar udowodnienia roszczeń oraz odpowiedzialność za ukształtowanie danego stosunku prawnego, zwłaszcza z udziałem osób fizycznych. Co więcej, na sali sądowej przedsiębiorca jest postrzegany tak, jakby był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, co nakłada na przedsiębiorcę znacznie większą dyscyplinę przestrzegania przepisów postępowania cywilnego np. dochowywania terminów procesowych czy obowiązek powołania już w pozwie lub w odpowiedzi na pozew wszystkich twierdzeń i dowodów na poparcie swych twierdzeń pod rygorem utraty dalszego ich powoływania (jednym słowem, twierdzenia spóźnione nie zostaną przez sąd uwzględnione).
Bezpieczeństwo obrotu prawnego to ważny element funkcjonowania we współczesnym Świecie. W większości społeczeństw państw unii Europejskiej rzeczą naturalną i nieodzowną jest korzystanie z pomocy adwokatów czy radców prawnych przy każdej czynności kształtującej prawa i obowiązki. Obszerne przepisy prawa polskiego i normy Unii Europejskiej dają szerokie możliwości zabezpieczenia zarówno jednostki, jak i przedsiębiorców w powszechnym obrocie prawno -gospodarczym. Drogą przykładu: istnieją narzędzia prawne, za pomocą których można zabezpieczyć umowę w zakresie płatności, trwałości czy przedwczesnym zerwaniem, można zaostrzyć odpowiedzialność wykonawcy usługi za pomocą kar umownych, zapewnić prawo do nabycia nieruchomości zawierając umowę przedwstępną sprzedaży w formie aktu notarialnego wraz z dokonaniem wzmianki w księgach wieczystych orz poddanie rygorowi egzekucji co do zapłaty ceny lub zwrotu zadatku. Wynajmując mieszkanie nie trzeba obawiać się niechcianego lokatora, którego trudno eksmitować z własnego mieszkania, gdyż przepisy dają odpowiednią ochronę. Pokrzywdzony w wypadku ma prawo dochodzić nie tylko odszkodowania ale i wysokiego zadośćuczynienia za pogorszenia się komfortu życia, cierpienie fizyczne i psychiczne, czy rentę za utratę zdolności do pracy zarobkowej. Nawet kupując w sklepie internetowym konsument ma, wobec wejścia w życie od 25 grudnia 2014 r. nowej Ustawy konsumenckiej jeszcze więcej praw, z których często nie korzysta np. nie wiedząc jak zgłosić reklamację czy zwrot dostarczonego towaru.
Możliwości jest wiele, a każdy interes da się odpowiednio zabezpieczyć. Jedno jest pewne, świadome korzystanie ze wsparcia prawnego profesjonalistów daje poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji, pomaga zmniejszyć ryzyko i jest znacznie korzystniejsze od kosztownych procesów sądowych.
