Dziecko tuż po narodzinach nie posiada w pełni rozwiniętych wzorców ruchowych. Noworodek nie potrafi jeszcze unosić główki, podpierać się na przedramionach czy obracać się na brzuch. Wszystko to powinien osiągnąć w pierwszym roku życia, dlatego okres ten jest niezwykle ważny w całym rozwoju dziecka.
Rodzice często pytają specjalistów, czy w wieku 12 miesięcy ich pociecha nie powinna już siedzieć, raczkować lub samodzielnie chodzić. Pomimo ustalonych norm wiekowych co do nabywania konkretnych umiejętności ruchowych należy pamiętać, że każde dziecko rozwija się we własnym tempie. Jedno osiągnie samodzielny chód w wieku 10 miesięcy, a inne nawet w wieku 14 miesięcy i oba te przypadki będą jak najbardziej prawidłowe. Istnieją jednak pewne sygnały, które mogą i powinny zaniepokoić rodzica względem rozwoju ruchowego malucha.
Asymetria ciała
Jednym z nich jest asymetria ciała dziecka. Do 3. miesiąca życia asymetryczne ułożenie ciała, czyli tzw. rogalik jest naturalna i wynika z pozycji dziecka w brzuchu mamy. Asymetria ta powinna zaniknąć w okolicy 3. miesiąca życia i pozwolić dziecku na symetryczne ułożenie ciała – zarówno w leżeniu na plecach, jak i na brzuchu.
Asymetria ta może się również przejawiać w ułożeniu główki dziecka. Jeśli dziecko stale lub zazwyczaj układa główkę na jednym policzku, w konsekwencji może prowadzić to do jej spłaszczenia i deformacji oraz do asymetrii w obrębie twarzy. Jeśli więc asymetria utrzymuje się dłużej niż do 3. miesiąca życia, należy udać się na konsultację do specjalisty.
Nadmierne odginanie główki
Kolejnym alarmującym sygnałem jest nadmierne odginanie główki lub całego ciała dziecka do tyłu w trakcie leżenia na brzuchu, obrotów czy noszenia. Trzymiesięczne dziecko leżąc na brzuchu, pewnie podpiera się na całej powierzchni przedramion, natomiast głowa uniesiona jest nad podłoże w przedłużeniu kręgosłupa. Nieprawidłowa aktywność dziecka w tej pozycji może powodować niezadowolenie oraz niechęć malucha do niej. Ponadto brak prawidłowego podporu oraz wysokie unoszenie głowy nie powinny być dla rodzica powodem do zadowolenia z postępów malucha.
Niemowlęta mało aktywne, które dużo śpią i rzadko płaczą, najczęściej określane są przez rodziców jako bezproblemowe. Warto jednak rozważyć czy wynika to z usposobienia dziecka, czy też nieprawidłowej dystrybucji napięcia mięśniowego. Jeżeli dziecko położone na brzuszku nie próbuje unosić głowy (w okolicy 2. m-ca życia), denerwuje się podczas zmiany pozycji ciała, niechętnie ssie pierś, należy udać się do specjalisty w celu wykluczenia problemów wynikających z obniżonego napięcia mięśniowego.
W pozycji leżenia na plecach niepokojące są:
- prężenie nóżek, krzyżowanie ich bądź ułożenie w pozycji „żabki”,
- silne zaciskanie piąstek (po 6. tygodniu życia),
- drżenie kończyn, brak zainteresowania ludzką twarzą, zabawką, brak wodzenia wzrokiem za przedmiotem (po 2. m-cu życia).
Autor: Sylwia Romaniak
Absolwentka Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Swoje doświadczenia zawodowe zdobywała podczas odbywania stażu w takich placówkach rehabilitacyjnych jak Ośrodek Wczesnej Interwencji w Gdyni oraz Gdańsku. Od 4 lat zajmuje się rehabilitacją najmłodszych pacjentów. Obecnie prowadzi zajęcia korekcyjne w gdyńskich przedszkolach oraz indywidualne terapie rehabilitacyjne na terenie placówki. Pracując z małym pacjentem zwraca szczególną uwagę na to, aby ćwiczenia poza oddziaływaniem terapeutycznym sprawiały dziecku radość.
