Jakie są skutki prawne nierównego podziału majątku?
Skutki prawne nierównego podziału majątku po rozwodzie obejmują przede wszystkim zmianę w proporcjach, w jakich majątek wspólny zostanie podzielony między małżonków. Zasadą jest równość udziałów, ale sąd może ustalić nierówne udziały, uwzględniając stopień, w jakim każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego oraz istnienie „ważnych powodów”.
Konsekwencje nierównego podziału majątku:
-
Odstępstwo od równego podziału: Sąd może ustalić, że udziały w majątku wspólnym nie będą równe, lecz w innych proporcjach, np. 70% dla jednego małżonka i 30% dla drugiego.
-
Wpływ na rozliczenia finansowe: Zmiana proporcji udziałów wpływa na sposób rozliczeń. Małżonek z większym udziałem może zostać zobowiązany do spłaty lub dopłaty na rzecz drugiego.
-
Zakończenie współwłasności: Po uprawomocnieniu się orzeczenia współwłasność ustaje, a poszczególne składniki majątkowe przechodzą na wyłączną własność uczestników postępowania. W przypadku sprzedaży majątku wspólnego współwłasność kończy się w momencie finalizacji transakcji.
-
Wyjątek od zasady równości: Nierówny podział majątku to odstępstwo od reguły równości udziałów i może zostać orzeczony jedynie przez sąd w prawomocnym wyroku.
-
Skrajne przypadki– utrata udziału: W szczególnych sytuacjach sąd może pozbawić jednego z małżonków prawa do jakiejkolwiek części majątku wspólnego.
Aby sąd dokonał nierównego podziału, konieczne jest zgłoszenie takiego żądania, wystąpienie ważnych powodów oraz różny stopień przyczynienia się małżonków do powstania majątku wspólnego. Do „ważnych powodów” zalicza się m.in. rażące lub uporczywe naruszanie obowiązków wobec rodziny, alkoholizm, narkomania, hazard, czy też długotrwała separacja.
Zdrada a podział majątku
W polskim systemie prawnym zdrada nie ma bezpośredniego wpływu na podział majątku wspólnego. Niemniej jednak w określonych sytuacjach może oddziaływać na decyzję sądu w tej kwestii, szczególnie w przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie jednego z małżonków.
Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 43 § 1 KRO), zasadą jest równy podział majątku po rozwodzie. Istnieje jednak możliwość odstępstwa od tej reguły – jeśli zachodzą tzw. „ważne powody”, a jeden z małżonków wniósł istotnie większy wkład w budowanie wspólnego dorobku, sąd może orzec o nierównych udziałach w majątku (art. 43 § 2 KRO).
Kiedy zdrada może wpłynąć na podział majątku:
-
Rozwód z przypisaniem winy – Zdrada może zostać uznana za istotny czynnik, jeśli skutkuje rozwodem z orzeczeniem o winie jednego z małżonków. W wyroku z 16 listopada 2023 r. (sygn. akt II CSKP 1401/22) Sąd Najwyższy potwierdził, że przypisanie wyłącznej winy w rozwodzie może stanowić podstawę do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym.
-
Nierówny wkład w majątek – Jeśli małżonek dopuszczający się zdrady zaniedbywał swoje obowiązki finansowe lub niewłaściwie gospodarował majątkiem (np. poprzez uzależnienia od hazardu czy alkoholu), może to skutkować ustaleniem nierównych udziałów w podziale majątku zgodnie z art. 43 § 2 KRO. Sąd bierze pod uwagę nie tylko zdradę, lecz także inne czynniki, takie jak sposób zarządzania finansami i wkład w prowadzenie gospodarstwa domowego.
-
Marnotrawienie środków finansowych – Jeśli niewierny małżonek wydawał znaczną część wspólnego majątku na osobę trzecią, np. utrzymując kochanka lub ponosząc inne nieuzasadnione wydatki, może to wpłynąć na wartość majątku podlegającego podziałowi. W takiej sytuacji sąd może zdecydować o przyznaniu większego udziału poszkodowanemu małżonkowi.
-
Zdrada a podział majątku – Sama zdrada nie jest automatyczną przesłanką do ograniczenia praw majątkowych jednego z małżonków. Jednakże, jeśli doprowadziła do istotnych strat finansowych lub miała wpływ na sytuację ekonomiczną rodziny, może zostać uwzględniona jako czynnik wpływający na ostateczny podział majątku.
Warto pamiętać, że każdy przypadek jest indywidualny i wymaga analizy sądu, który bierze pod uwagę wszystkie okoliczności oraz przepisy prawa.
Jeśli zaciekawił Cię temat tego artykułu, zajrzyj na stronę Kancelarii Radcy Prawnego Konrada Polewskiego
