Intensywny wysiłek fizyczny bez odpowiedniej rozgrzewki często kończy się urazami mięśni lub stawów. Kontuzje dotyczą niemal 45% osób uprawiających sport. Jak podaje Główny Urząd Statystyczny (GUS), Polacy najchętniej jeżdżą na rowerze i pływają. Dodatkowo mężczyźni często decydują się na piłkę nożną oraz siatkówkę, a także sporty siłowe. Najpowszechniejsze lekkie kontuzje dotyczą stłuczeń, naciągnięć i skręceń. Takie urazy nie zawsze wymagają konsultacji lekarskiej. Z większością z nich możemy poradzić sobie sami – poniżej podpowiadamy, w jaki sposób [1,2].
Ogólne zasady postępowania
Przede wszystkim należy zaprzestać kontynuacji wysiłku oraz odciążyć część ciała objętą urazem. Oznacza to odpoczynek, który zapewni warunki do regeneracji zmęczonych ścięgien, mięśni i więzadeł. W dłuższej perspektywie można zastosować kule ortopedyczne (jeżeli kontuzja dotyczy kończyny dolnej). W pierwszych godzinach najważniejsze jest zastosowanie elewacji, czyli uniesienie urażonego obszaru. Zmniejszy to tworzenie się obrzęku, który narastając, uciskałby komórki i struktury tkankowe, wywołując ból.
W pierwszych 48 godzinach warto wykonywać chłodne okłady. Może do tego posłużyć lód owinięty w ręcznik (nie można stosować lodu bezpośrednio na skórę, gdyż grozi to odmrożeniem) lub specjalne preparaty dostępne w aptekach. W ostateczności może to być nawet mrożonka. Można także użyć chłodzącego sprayu. Jednorazowo zimny kompres należy trzymać około 15 minut i po tym czasie wskazana jest przerwa. Po dwóch dobach od urazu można zacząć stosować ciepłe okłady. W tym wypadku świetnie sprawdzi się termofor lub maści rozgrzewające [1,2].
Zwalczanie bólu
Celem złagodzenia bólu można zastosować niesteroidowe leki przeciwzapalne w postaci doustnej (tabletki lub granulat do sporządzania roztworu doustnego). Przedstawicielem leków z tej grupy jest deksketoprofen. Lek szybko uśmierza ból i łagodzi stan zapalny. Jest dobrze tolerowany i można go w przypadku bólu ostrego przyjąć na pusty żołądek.
Jeśli po 3-4 dniach nie nastąpiła poprawa lub jeśli pacjent czuje się gorzej, należy skontaktować się z lekarzem. [1].
Stabilizacja i ucisk
Jeżeli do urazu doszło w okolicy stawu, należy rozważyć zastosowanie ortezy lub stabilizatora. Taki zewnętrzny ucisk zapewni stabilizację stawu i uchroni przed pogłębieniem kontuzji oraz narastaniem obrzęku. Jeżeli to nasz pierwszy uraz danej okolicy, warto wybrać się do ortopedy, który wskaże, co dokładnie sprawdzi się w naszym przypadku.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Jeżeli po 48 godzinach objawy nie zmniejszają się, odczuwamy drętwienia, zaburzenia czucia, znaczne ochłodzenie urażonego obszaru lub inne niepokojące dolegliwości.
Co o urazach mówi psychologia?
Psycholodzy sportowi podpowiadają, że wśród osób uprawiających sport pod kątem zawodów okres rekonwalescencji można spożytkować produktywnie. Chodzi w tym wypadku głównie o trening mentalny polegający na poprawie aspektów technicznych i taktycznych. W procesie zdrowienia warto wyznaczać sobie małe cele, ponieważ motywują one organizm do szybszego zdrowienia. A wiadomo, że w osiągnięciach fizycznych bardzo ważna jest kondycja psychiczna [3].
Bibliografia:
[1] – https://www.mp.pl/pacjent/dieta/aktualnosci/170148,jak-uprawiac-sport-by-sobie-nie-zaszkodzic
[2] – https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/165546,zamkniete-obrazenia-tkanek-miekkich
[3] – http://psychologiasportu.pl/wypadek-kariera-powrot-sportu-ciezkim-urazie/
