Endometrioza najczęściej charakteryzuje się silnymi bólami podbrzusza lub okolicy krzyżowej kręgosłupa, które często towarzyszą menstruacji. Jednak to nie wszystkie objawy tej choroby, która zazwyczaj dotyka kobiety w wieku rozrodczym. Jakie są jej przyczyny i jak wygląda leczenie endometriozy? Zapraszamy do artykułu!
Endometrioza dotyka co piątą kobietę w wieku rozrodczym
Endometrioza, zwana inaczej gruczolistością macicy lub wędrującą śluzówką macicy jest chorobą, u podłoża której leży rozrost błony śluzowej macicy (endometrium) poza jej jamę. Ogniska takie najczęściej umiejscowione są w jamie brzusznej i otrzewnej macicy. Jednak stwierdza się je także w jajnikach, jajowodach, więzadłach macicy i przegrodzie pochwowo-odbytniczej, pęcherzu moczowym lub nawet w narządach położonych poza układem płciowym! Szacuje się, że schorzenie to może dotykać aż 15 procent kobiet w wieku rozrodczym, a na całym świecie choruje około 180 milionów z nich. Najwięcej, bo aż 75 procent przypadków dotyczy młodych pacjentek w przedziale wiekowym 30-40 lat.
U każdej, zdrowej kobiety, zgodnie z regularnym cyklem miesiączkowym, w ciągu trzech tygodni błona śluzowa narasta w macicy, aby następnie złuszczyć się podczas miesiączki i wraz z krwią wydostać się na zewnątrz. Inaczej wygląda to u osób chorujących na endometriozę. W ich przypadku, ogniska endometrium, znajdujące się poza obrębem macicy również podlegają identycznym zmianom hormonalnym. Problem jednak tkwi w tym, że krew nie znajduje wtedy ujścia i zaczyna się gromadzić, tworząc skrzepy. To następnie jest przyczyną powstawania zrostów i torbieli endometrialnych. Nieleczona choroba może być przyczyną tak poważnych konsekwencji jak niepłodność, a także podwyższone ryzyko zachorowania na raka.
Przyczyny endometriozy
Endometrioza po raz pierwszy została opisana przez Daniel’a Schroen’a w 1690 roku, jednak do tej pory wysuwane są różne hipotezy dotyczące jej mechanizmów powstawania. Wśród najczęściej wymienianych są przede wszystkim:
- implantacja, przeniesienie endometrium w tym przypadku, nastąpić może przez cesarskie cięcie, podczas operacji laparoskopowych, czy też przez inne zabiegi,
- metaplazja komórek otrzewnej, tutaj przemianie ulegają normalne komórki wyścielające jamę otrzewnej,
- zaburzenia systemu odpornościowego, choroba ta bowiem spełnia wiele kryteriów schorzenia o podłożu autoimmunologicznym,
- regurgitacja (wsteczna menstruacja), według tej hipotezy komórki endometrium płyną wstecznie przez jajowody i właśnie w ten sposób przemieszczają się do narządów tak odległych, od tych umiejscowionych w okolicach miednicy,
- rozsiew, w tym przypadku komórki endometrium mogą być przenoszone przez naczynia krwionośne i limfatyczne.
Jakie są objawy endometriozy?
W przypadku endometriozy, nie wszystkie kobiety mają podobne objawy, ponieważ może ona dotyczyć różnych narządów. Jednak u większości pacjentek są one podobne do wielu schorzeń ginekologicznych, ciąży pozamacicznej, zapalenia przydatków, zespołu jelita drażliwego czy też hemoroidów. O tym, że jest to endometrioza świadczyć mogą:
- obfite i bolesne miesiączki,
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- bóle i plamienia okołomiesiączkowe,
- problemy z zajściem w ciążę,
- ślady krwi w moczu lub kale,
- częste wzdęcia, zaparcia i biegunki,
- bóle podczas współżycia.
Jak przebiega leczenie endometriozy?
W przypadku zaobserwowania u siebie takich objawów, należy bezzwłocznie udać się do lekarza ginekologa. Diagnostyka endometriozy jest bardzo złożona, a najczęściej wykonywanym badaniem, które pozwala ją wykryć jest laparoskopia. Dzięki niej, lekarz może dokładnie obejrzeć narząd rodny kobiety i pobrać wycinki do badania histopatologicznego. W jej trakcie możliwe jest również usunięcie wszystkich lub części wszczepów.
Sam wybór odpowiedniej metody leczenia uzależniony jest od wielu czynników, w tym od przyszłych planów prokreacyjnych pacjentki. Głównym celem podjętych działań jest nie tylko wyeliminowanie uciążliwych objawów endometriozy, ale często także rozwiązanie problemu niepłodności. Z tego też względu, aby pozbyć się objawów choroby, najczęściej stosuje się leczenie farmakologiczne, które obejmuje zarówno leczenie objawowe (przeciwbólowe) jak i hormonalne (w celu wyciszenia czynności hormonalnej jajników). Najczęściej objęte są nią pacjentki, które już nie planują potomstwa.
W przypadku gdy terapia hormonalna nie daje efektów stosuje się leczenie chirurgiczne. Obejmować ono może usunięcie ognisk i torbieli endometrialnych, macicy, a nawet całego jajnika. A co jeśli pacjentka planuje posiadanie potomstwa? W takim przypadku wskazane będzie zapłodnienie in vitro, które daje najlepsze rokowania.
Dobrze postawiona diagnoza i odpowiednio dobrane metody leczenie dają duże szanse na cieszesznie się z upragnionego macierzyństwa.
Więcej o endometriozie można przeczytać np. https://www.klinikainvicta.pl/nieplodnosc-faq/endometrioza/.
