Ból gardła, choć jest dość powszechną dolegliwością, bywa naprawdę uciążliwy – utrudnia przełykanie, mówienie, jedzenie, wpływa też na ogólne osłabienie organizmu. Naturalną reakcją są próby jego zwalczania – warto zacząć od domowych metod, które bywają skuteczne przy pierwszych objawach problemów z gardłem. Co można zrobić, by w domowym zaciszu zwalczyć uciążliwy ból?
Ból gardła – o czym może świadczyć?
Przyczyny bólu gardła mogą być naprawdę różne – od zwykłego „zaniemówienia” w wyniku nadwyrężenia strun głosowych i podrażnienia gardła, po infekcje, wywoływane przez bakterie, wirusy lub grzyby. Co najczęściej powoduje bóle gardła?
- Infekcje wirusowe – przeziębienie, zapalenie gardła – to one są najczęstszą przyczyną bólu gardła. Mogą mieć łagodny przebieg i nie wymagać interwencji lekarskiej.
- Infekcje bakteryjne – głównie spowodowane przez paciorkowce (rzadsze niż infekcje wirusowe). Zwykle wymagają zastosowania antybiotyku.
- Alergie – wywołują katar, który ściekając, może podrażniać tylne ściany gardła.
- Suche powietrze – wysusza i podrażnia błony śluzowe.
- Czynniki zewnętrzne – np. dym papierosowy, opary chemiczne i drażniące.
- Podrażnienia wywołane ciałami obcymi – np. w wyniku przełknięcia czegoś ostrego.
- Refluks – cofająca się treść żołądka może podrażniać gardło.
Ból gardła najczęściej jest pierwszym zwiastunem nadchodzącego przeziębienia. Po nim może pojawić się katar oraz inne objawy. Jeśli jednak pojawia się sam ból, który się nie nasila, a wraz z biegiem dnia jest coraz mniej wyczuwalny, może oznaczać jedynie podrażnienie, które minie samoistnie. Mimo wszystko nie warto go bagatelizować, ponieważ trudno przewidzieć jego następstwa.
Chrypka – czym jest?
Chrypka objawia się matowym i szorstkim głosem. Pojawia się podczas mówienia, kiedy struny głosowe drgają w nieprawidłowy sposób, nie stykając się ze sobą lub też gdy ich elastyczność jest zaburzona. Wówczas chory ma nie tylko zmieniony ton głosu, ale może również skarżyć się na ból gardła.
Chrypka – przyczyny
Chrypkę mogą powodować choroby, w których dochodzi do uszkodzenia nerwu krtaniowego wstecznego, np. zapalenie krtani, krtani i gardła lub krtani i tchawicy. W takich wypadkach chrypka może prowadzić nawet do utraty głosu.
Bywa, że chrypka jest tzw. chorobą zawodową, na którą cierpią np. nauczyciele, lektorzy, muzycy, w wyniku nadwyrężania strun głosowych. Może ją również powodować podrażnienie błon śluzowych w wyniku wdychania szkodliwych substancji. Chrypkę mogą też powodować niektóre choroby, a także okazjonalne nadużycie głosu, np. podczas koncertu czy meczu.
Chrypka sama w sobie nie wymaga leczenia, a jedynie łagodzenia objawów i nawilżania gardła, a także ograniczenia używania głosu. Jeśli jednak chrypka pojawia się samoistnie, poza infekcją, i trwa dłużej niż 2 tygodnie, należy zwrócić się do specjalisty.
Wszelkie zmiany w obrębie gardła – ból, dyskomfort, chrypkę – można załagodzić dzięki domowym sposobom, które warto zastosować jeszcze przed konsultacją ze specjalistą. Co należy robić w przypadku bólu gardła?
Płukanie gardła
Płukanie gardła jest szybkim, prostym i przede wszystkim skutecznym sposobem na łagodzenie objawów infekcji gardła i radzenia sobie z dyskomfortem wywołanym bólem. Polega na przepłukiwaniu gardła specjalnie przygotowanymi roztworami. Płukanki pomagają złagodzić ból, a także zwalczają opuchliznę i obrzęk, mogą również działać antybakteryjnie. Przede wszystkim jednak nawilżają suchą i podrażnioną śluzówkę, a także działają delikatnie osłonowo.
Do sporządzenia płukanki na gardło można wykorzystać napary ziołowe, sól fizjologiczną, roztwór soli. Warto jednak pamiętać, żeby płukankę przygotować zgodnie z przyczyną dolegliwości – co innego będzie bowiem działało na infekcję bakteryjną, a co innego na refluks czy „zwykłe” podrażnienie.
Jeśli chcesz poznać więcej porad na temat zdrowia, zajrzyj na aptelia.pl.
Miód na gardło
Starym i dobrym sposobem na ból gardła jest stosowanie miodu. Nie od dziś wiadomo, że posiada on doskonałe właściwości nawilżające, co pozytywnie wpływa na podrażnione błony śluzowe. Ponadto miód ma właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe, działa także antyseptycznie i pomaga zmniejszać obrzęki. Pomoże także rozrzedzić zalegającą wydzielinę, co ułatwi jej odkrztuszanie, a tym samym oczyści gardło.
Inhalacje
Inhalacje to kolejny prosty sposób na to, by złagodzić ból gardła. Substancje znajdujące się w mieszance do inhalacji trafiają bezpośrednio do gardła i dróg oddechowych razem ze wdychanym powietrzem, co zwiększa ich skuteczność. Dodatkowo mogą oddziaływać dwojako, zarówno na gardło, jak i na katar, rozrzedzając wydzielinę i ułatwiając jej usuwanie. Skuteczna może się okazać już sama inhalacja parą wodną, bez dodatkowych substancji, która nawilży gardło. Do jej przygotowania wystarczy garnek z gorącą, parującą wodą oraz ręcznik, można również użyć specjalnych nebulizatorów. Warto również wykorzystać sól fizjologiczną, która nawilży błony śluzowe.
Jeśli ból gardła, mimo zwalczania go domowymi sposobami, nasila się, a do tego dochodzą inne objawy wskazujące na stan zapalny, należy zgłosić się do lekarza.
Bibliografia:
- K. Wieczorek-Szukała, Czym płukać gardło? Jak i kiedy to robić?, https://www.aptelia.pl/czytelnia/a854-Czym_plukac_gardlo_Jak_i_kiedy_to_robic, [dostęp: 24.05.23].
- A. Dymek, et al., Refluks krtaniowo-gardłowy (LPR) u pacjentów z przewlekłą chrypką, Otolaryngologia Polska 66.1 (2012): 33-38.
