Choć historia plastiku rozpoczęła się stosunkowo niedawno – pierwsze tworzywa sztuczne na masową skalę zaczęto wykorzystywać na początku XX wieku – to jego popularność w pierwszych dekadach XXI wieku prawdopodobnie zaskoczyłaby nawet jego twórców. Można powiedzieć, że świat zachłysnął się plastikiem. Czy możliwe jest całkowite odwrócenie tego procesu? A może istnieją inne sposoby pozwalające skutecznie ograniczyć jego zużycie? Sprawdziliśmy!
Świat bez plastiku – czy to możliwe?
Tworzywo sztuczne jest obecne niemal w każdej branży: od spożywczej zabawkarskiej, meblowej i samochodowej po ogrodniczą, kosmetyczną i opakowaniową. Plastik doskonale chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi i działaniem innych czynników zewnętrznych, a przy tym jest lekki i łatwy w obróbce. Wiadra i pojemniki na żywność, które z niego powstają, są w stanie skutecznie zabezpieczyć magazynowane w nich produkty, nawet te szczególnie narażone na działanie warunków atmosferycznych. W tak dynamicznie rozwijającym się świecie i rosnącej globalizacji całkowita rezygnacja z tworzywa sztucznego na rzecz np. szkła czy drewna wydaje się niesłychanie trudna do realizacji lub niemożliwa. Oznaczałoby to większą wycinkę lasów oraz wzrost produkcji CO2 w związku ze zwiększonym transportem opakowań wykonanych np. ze szkła. Znalezienie bardziej ekologicznej alternatywy dla plastiku to wyzwanie dla naukowców z całego świata. Ale już dziś dysponujemy skutecznymi sposobami, które mogą pomóc w ograniczeniu tworzywa sztucznego zarówno w skali makro (państwa, organizacje i przedsiębiorstwa), jak i mikro (gospodarstwa domowe).
Ekostrategia w skali makro
Unia Europejska dąży do ograniczenia plastiku już od 2015 roku. Transformacja gospodarek państw członkowskich w stronę obiegu zamkniętego to jednak skomplikowany i długofalowy proces. Wiele założeń zostało już jednak zrealizowanych lub jest w trakcie realizacji. Możemy być pewnie, że następne lata przyniosą jeszcze większe zmiany.
Opakowania z tworzyw sztucznych po wykorzystaniu i przetworzeniu mogą trafić z powrotem do obiegu. Tę właściwość plastiku już teraz wykorzystują firmy z branży opakowaniowej, recyklingując odpady poprodukcyjne i skupując surowce wtórne z zewnątrz. Ekostrategia to także redukcja ilości surowca, stosowanie energooszczędnych maszyn i oświetlenia, wystawianie e-faktur oraz działania edukacyjne.
Działania proekologiczne w skali mikro
Ograniczenie plastiku to zadanie dla każdego przedsiębiorstwa niezależnie od jego wielkości, ale nie tylko! Działania proekologiczne może podjąć każdy z nas, po pierwsze: segregując odpady, po drugie: stosując upcykling (czyli tworząc z odpadów przedmioty o większej wartości, czyli np. meble lub dekoracje), a po trzecie: wspierając firmy, które ograniczają zużycie plastiku i korzystają z surowców wtórnych. Wybory konsumenckie są jednym z najważniejszych czynników kształtujących rynek. Warto tę moc wykorzystać! Nie tylko dla dobra środowiska naturalnego, ale także nas samych.
