Życie rodziców i opiekunów na całym świecie zostało w ostatnim czasie wywrócone do góry nogami. Mocne obostrzenia odnośnie do opuszczania domów, zamknięte place zabaw, kina, muzea… Do tego nauczanie zdalne w przypadku dzieci i „home office” u wielu rodziców. Jednak pośród całego strachu, stresu i niepewności, dzieci w każdym wieku nadal chcą – i muszą – się bawić. Zabawa ma w sobie zarówno element ekscytacji, jak i nauki – jest kluczowa dla zachowania przez dzieci dobrego samopoczucia, pomaga im bowiem budować odporność i radzić sobie ze stresem. Zabawa pozwala dzieciom rozwijać kreatywność, uczyć się nowych umiejętności i nadawać sens otaczającemu je światu. Ponieważ mamy do czynienia z niepokojącą i niepewną rzeczywistością, ważne by dzieci miały przestrzeń i czas na zabawę każdego dnia.
Nie potrzebujesz zbyt wiele!
Twój dom to świetne miejsce do zabawy, zwłaszcza gdy obecna sytuacja zmusza nas i nasze pociechy do pozostania w domu. Spójrz na swój dom w nieco inny sposób – przenieś się w świat dziecka i spójrz na otoczenie jego oczami. Większość dziecięcych rozrywek wcale nie wymaga dużo miejsca, a aktywności typu zabawa w chowanego, budowanie domków z poduszek i koców możecie rozpocząć bez żadnego przygotowania. Do zabawy wykorzystaj wszelkiego rodzaju rzeczy, które masz w domu – poduszki mogą być kamieniami do skakania, koc zarzucony nad kilkoma postawionymi obok siebie krzesłami momentalnie przeistoczy się mroczną jaskinią, a puste kartony z pomocą kredek i odrobiny wyobraźni mogą się stać samochodami wyścigowymi lub sceną, na której za chwilę odbędzie się koncert. Mogą też awansować do roli potężnego zamku księżniczki czy też rakiety kosmicznej, którą dziecko przemierzać będzie przestrzeń kosmiczną, w poszukiwaniu ciekawych miejsc do zabawy. Twoje dziecko kreatywnie wykorzysta dostępną w domu przestrzeń – zapewnij mu swobodę oraz niestandardowe materiały, a zobaczysz, jak „przepadnie” na długie godziny. Możesz również skorzystać z darmowych kolorowanek gotowych do wydruku. W ostatnim czasie rekordy popularności biją Kolorowanki Minecraft, możesz je za darmo wydrukować w dowolnej ilości.
Niestandardowe zabawki
Wiele lat pracy w przedszkolu utwierdziło mnie w kilku przekonaniach – po pierwsze – nieważne, jak droga i „wypasiona” będzie dana zabawka – po jakimś czasie zwyczajnie się dziecku znudzi. Po drugie – dzieci często zostają pochłonięte przez zabawę przy użyciu przedmiotów codziennego użytku, takich jak: rolki po papierze toaletowym, kartony, gazety, zakrętki, plastikowe butelki, puste tekturowe opakowania po herbacie, opakowania po jajkach, pięciolitrowe baniaki po wodzie, plastikowe kubeczki, kartki, folie, wykałaczki, pudełka po butach itp. Dzięki nim mają również nieskończone możliwości aranżowania, tworzenia, projektowania, a co się z tym wiąże – angażują się w zabawę na długo.
Materiały, o których mowa, często po wykorzystaniu lądują w śmietniku, jednak, przekazane dzieciom do zabawy mogą otrzymać drugie życie. Należy pamiętać, że dzieci patrzą na nie w zupełnie inny sposób – to dziecięca perspektywa sprawia, że z pudełka po jajkach i kilku zakrętek są w stanie zrobić najszybszy na świecie bolid wyścigowy, a sklejone ze sobą za pomocą taśmy kartony i butelki przekształcą się dzięki dziecięcej wyobraźni w silnik odrzutowy. Jedynym ograniczeniem jest ich wyobraźnia. Wyposażcie je zatem w wystarczającą ilość taśmy klejącej, nożyczki dla dzieci, kredki, farby, a gwarantuje wam, że zdobędziecie w ten sposób sporo czasu tylko dla siebie – pyszna kawa, ciekawa książka czy zwyczajny „reset” to coś, co w obecnych czasach przyda się większości zapracowanych rodziców.
Bądźcie w pobliżu, ale nie angażujcie się w zabawę dziecka bez jego wyraźniej prośby. Pozwólcie mu samemu uporać się z niektórymi trudnościami, które napotka podczas tworzenia swoich konstrukcji. Dzieci mają w sobie ogromną wolę walki i sporą determinację, która towarzyszy im w czasie recyklingowych zabaw. Zaufaj im – rozwiązywanie problemów w pojedynkę przyniesie im więcej korzyści niż Twoja ekspresowa pomoc .
Zabawki a świadomość ekologiczna
Wykorzystanie materiałów recyklingowych spełnia jeszcze jedną, niezwykle istotną rolę – kształtuje w dziecku świadomość ekologiczną, która uczy szacunku i współpracy z przyrodą, a także przeciwdziała bezmyślności i nadmiernemu eksploatowaniu środowiska naturalnego – pomyślcie, ile drogich zabawek ląduje w koszach, tylko dlatego, że przestały być atrakcyjne… Wykorzystanie materiałów recyklingowych może być zatem świetną, prawie darmową zabawą oraz lekcją dbania o środowisko. Matka Natura ma ograniczone zasoby, a w ten sposób dzieci uczą się, jak działać z głową – taka zabawa wyjdzie im na dobre!
Potrzebujesz inspiracji? Nie ma sprawy!
Jeżeli potrzebujesz większej dawki inspiracji, gotowych pomysłów, jak wykorzystać materiały recyklingowe do tworzenia zabawek i eksperymentów zajrzyj na stronę www.arvindguptatoys.com.
Arvind Gupta to pionier w zakresie wykorzystania materiałów recyklingowych do zabawy oraz nauki – na stronie znajdują się tysiące propozycji, które pozwolą wam się bawić przez długie godziny, wykorzystując materiały prosto spod ręki.
Kamil Maciaszek
Autor projektu GratoSfera (www.gratosfera.pl), wprowadzającego Swobodną Zabawę do szkół podstawowych w Polsce. Od ponad 5 lat zajmuje się tematyką swobodnej zabawy. Koordynator polskich części międzynarodowych projektów Erasmus+, CAPS (Children’s Access to Play in Schools) oraz PAPPUS (Plants and Play Promoting Universal Skills). Pasjonat edukacji outdoorowej i wszelkich aktywności wyciągających dzieci z budynków szkoły na powietrze. Play-Leader, logopeda, edukator. Projektant pierwszej w Polsce GratoSfery – miejsca, w którym dzieci mogą swobodnie bawić się pod opieką dorosłych. Absolwent Uniwersytetu Gdańskiego. Edukator i logopeda w Przedszkolu Gedania 1922 oraz alternatywnej szkole creoGedania w Gdańsku. Prowadzi zajęcia dla dzieci przedszkolnych i szkolnych w zakresie od astronomii do mikrobiologii z wykorzystaniem materiałów recyklingowych, pasjonat projektów wielkoformatowych. Prywatnie miłośnik rollercoasterów i parków rozrywki.
