Ponad 2 miliony osób na świecie ma wadę refrakcji – przede wszystkim krótkowzroczność, która zasługuje już na miano choroby XXI wieku. W dzisiejszych czasach z wadami refrakcji nauczyliśmy się żyć. Wiemy, jak je korygować, a nowoczesne technologie pozwalają na coraz skuteczniejszą diagnostykę i terapię. Co warto wiedzieć na temat wad wzroku? Co to są „plusy”, a kiedy ktoś „nosi minusy”? Na czym polega astygmatyzm? Czy wadom wzroku można zapobiec? Dowiedź się!
Czym jest wada wzroku?
Wady wzroku w języku profesjonalistów są nazywane wadami refrakcji. Pojawiają się wtedy, gdy promienie światła wpadające do oka nie ogniskują się w plamce żółtej, czyli w centralnej części siatkówki. W konsekwencji prowadzi to do zaburzenia procesu widzenia. W zależności od rodzaju wady, mogą występować różne trudności z widzeniem obiektów, na przykład z bliska lub daleka. Do najbardziej powszechnie występujących i znanych wad wzroku należą:
- krótkowzroczność,
- dalekowzroczność,
- astygmatyzm.
Jakie są przyczyny wad wzroku?
Wady wzroku czasami bywają traktowane zbiorczo, jako jeden typ zaburzeń. Warto jednak pamiętać, że ich wystąpienie może być spowodowane różnymi przyczynami. To, co łączy wszystkie wady refrakcji to wpływ czynników genetycznych. W każdym typie wad mają one mniejsze lub większe znaczenie.
W rozwoju wad wzroku ważne są także czynniki środowiskowe. Przykładowo długa praca przed komputerem sprzyja rozwojowi krótkowzroczności. Z kolei astygmatyzm może pojawić się w wyniku choroby czy urazu oczu.
Krótkowzroczność, czyli „minusy”
Krótkowzroczność bywa nazwana również miopią. Jest to wada refrakcji, w której mamy trudności z wyraźnym widzeniem obiektów znajdujących się w oddali. Są one rozmazane i niewyraźne. U krótkowidzów promienie skupiane są przed siatkówką, a nie jak u zdrowych osób na siatkówce.
Przyczyn wystąpienia miopii jest kilka. Czynniki genetyczne, a więc rodzinne występowanie choroby, jak i styl życia mają ogromny wpływ na rozwój tej wady refrakcji. Wśród czynników środowiskowych, które zwiększają jej ryzyko wymienia się:
- częstą i/lub długą pracą przed ekranem np. komputerem,
- spędzanie czasu wolnego przed ekranem – komputera/tabletu/telefonu/telewizora
- czytanie przy słabym świetle,
- brak przerw od ekranu lub książki w długim okresie czasu,
- nieprawidłowo zbilansowana dieta,
- stresujący styl życia,
- palenie papierosów,
- częste i długie oglądanie obrazów na małym ekranie.
Jeśli zastanawiasz się, co możesz zrobić, aby zapobiec lub spowolnić rozwój krótkowzroczności, zajrzyj tutaj: https://mamwzrokok.pl/czym-jest-krotkowzrocznosc-przyczyny-i-metody-spowalniania/.
Dalekowzroczność, czyli „plusy”
Dalekowzroczność to taka wada wzroku, w której trudność stanowi wyraźne widzenie przedmiotów np. słów w książce z bliska. Przyczyną tego jest również nieprawidłowe skupianie promieni świetlnych, jednak tym razem światło ogniskowane jest za siatkówką.
Zgodnie ze statystykami, dalekowzroczność jest drugą, najczęściej występującą wadą refrakcji. Z technicznego punktu widzenia za rozwój dalekowzroczności odpowiada zbyt słaba moc układu optycznego narządu wzrokowego lub zbyt krótka gałka oczna.Jednakże jedną z najważniejszych przyczyn dalekowzroczności jest predyspozycję genetyczną, ponieważ przeważnie jest to wada wrodzona.
Astygmatyzm
Wydaje się, że astygmatyzm jest najmniej znaną i rozumianą wadą refrakcji. Jednakże jak wskazują statystyki, może dotyczyć nawet ⅔ osób dorosłych. A więc dlaczego tak rzadko słyszymy o tej wadzie wzroku?
Prawdopodobnie jest to związane z tym, że mały astygmatyzm często nie daje swoistych, jednoznacznych objawów. Astygmatyzm objawia się nieostrym widzeniem i zniekształceniem obrazu. Niestety tej wadzie nie można zapobiec. Wśród przyczyn astygmatyzmu wymienia się przede wszystkim czynnik genetyczny, podobnie jak w przypadku pozostałych wad refrakcji. Zdecydowanie mniejsze znaczenie mają warunki środowiskowe.
Dlaczego regularna kontrola wzroku jest tak ważna?
Jak wskazują specjaliści, niekorygowane wady wzroku nie tylko pogarszają jakość życia, ale zwiększają ryzyko wystąpienia licznych chorób oczu, a także całkowitej utraty wzroku. Zgodnie z danymi pochodzącymi od Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), na świecie ponad 2 miliony osób cierpi z powodu zaburzeń funkcjonowania układu wzrokowego. Jak wskazuje WHO, nawet połowie tych zaburzeń można było zapobiec odpowiednią profilaktyką i korekcją!
Wśród głównych przyczyn całkowitej utraty wzroku wymienia się brak odpowiedniego korygowania wad refrakcji i leczenia chorób oczu. Z kolei podstawową metodą ochrony są regularne, coroczne kontrole u specjalistów, przede wszystkim okulisty, a jeśli dana osoba nosi okulary – także optometrysty i optyka.
Systematyczne wizyty kontrolne pozwalają na wczesną diagnostykę zaburzeń widzenia, a także umożliwiają włączenie odpowiedniej terapii. Zatem, jeśli poszukujesz dobrego optyka, sprawdź tutaj: https://mamwzrokok.pl/ok-szukam-optyka/. Znajdziesz tu polecanych i doświadczonych specjalistów.
Podsumowując, warto podkreślić, iż mimo tego, że nie zawsze mamy wpływ na wystąpienie danej wady, to zawsze w pewnym stopniu mamy wpływ na jej rozwój. Regularne kontrole u specjalistów pozwalają na szybką diagnozę i wczesne wykrycie wszelkich zaburzeń wzroku. Z kolei odpowiednio wcześnie wdrożona terapia, pozwoli na zachowanie wysokiej jakości życia i sprawne funkcjonowanie na co dzień, bez ograniczeń.
Bibliografia:
- World Health Organization. Blindness and vision impairment, 10;2021. Dostęp online 10.12.2021.
- Grzybowski i wsp. Epidemiologia i leczenie krótkowzroczności na świecie. Ophtherapy 2017; 4:3:15:129-135.
- Partyka i wsp.. Epidemiologia chorób narządu wzroku oraz infrastruktura okulistyki w Polsce. Przegląd Epidemiologiczny 2015; 69: 905 – 908
- Medycyna praktyczna. 2,5 mld krótkowidzów na świecie w 2020 r. Informacja prasowa z 31.12.2018.
- Oleszczyńska-Prost. Krótkowzroczność. Część I – patogeneza w świetle aktualnego stanu wiedzy. Klinika Oczna 2018, 120 (3): 168 – 172.
- Leszczyńska. Astygmatyzm regularny – czynniki wpływające na wielkość i charakter wady refrakcji. Ophtherapy 2014; 1:2:2:128 – 133.
