Październik – miesiąc walki z rakiem piersi

Październik to miesiąc różu, a dokładniej różowej wstążeczki, która jest symbolem walki z rakiem piersi.

Z reklam kampanii społecznych i informacji w mediach przypomina nam ona, że w walce z tym nowotworem ciągle mamy jeszcze sporo do zrobienia. Dlatego w imię poprawy świadomości i wiedzy o tej chorobie przypominamy kilka podstawowych zagadnień związanych z rakiem piersi.

Czynniki ryzyka

Przez lata prowadzenia badań znaleziono wiele czynników zwiększonego ryzyka rozwoju raka piersi. Są wśród nich zarówno takie, na których wystąpienie nie mamy wpływu, jak wiek, długość miesiączkowania (wczesny początek, późna menopauza), obciążenie rodzinne rakiem piersi czy mutacje w genach, które są dziedziczone przez kolejne pokolenia, lecz także te, na które poprzez zmianę trybu życia lub nawyków jesteśmy w stanie wpłynąć i przez to zmniejszyć to ryzyko. Co zatem możemy zrobić, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania?

• dbanie o prawidłową masę ciała – zostało udowodnione, że nadwaga i otyłość, a także nadmierne spożycie tłuszczów znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia raka piersi, a także nawrotu choroby w przypadku chorych wcześniej leczonych z tego powodu;
• ciąża – u kobiet, które urodziły pierwsze dziecko po 30 roku życia, ryzyko wystąpienia raka piersi jest wyższe niż u tych, które rodziły przed 30 rokiem życia;
• karmienie piersią obniża ryzyko wystąpienia raka piersi;
• aktywność fizyczna – w badaniach wykazano, że umiarkowana aktywność fizyczna przez 4-7 godzin w tygodniu zmniejsza ryzyko wystąpienia raka piersi;
• unikanie palenia tytoniu i nadmiernego spożycia alkoholu;
• unikanie niezdrowego jedzenia;
• witamina D – niskie poziomy witaminy D w organizmie związane są ze zwiększonym ryzykiem zachorowania. Jednocześnie w badaniach wykazano, że w niektórych grupach pacjentek suplementacja witaminy D obniżała to ryzyko.

Profilaktyka

Podstawowym sposobem zapobiegania wystąpieniu raka piersi, poza zmniejszaniem niekorzystnego wpływu czynników ryzyka, powinna być profilaktyka i badania kontrolne, których celem jest umożliwienie jak najwcześniejszego wykrycia choroby w stadiach, które umożliwiają całkowite wyleczenie. Do tych badań należą:

• samobadanie piersi – pozwala na wczesne wykrycie zmian wyczuwalnych;
• badania mammograficzne dostępne bezpłatnie dla wszystkich kobiet w wieku 50-69 lat w ramach programu wczesnego wykrywania raka piersi.

Diagnostyka

Obecnie w Polsce dostępne są wszystkie uznane metody obrazowania, pozwalające na wczesne wykrywanie zmian chorobowych:

• mammografia – jest uznaną metoda, zalecaną u kobiet powyżej 40 roku życia, u których z wiekiem dochodzi do przebudowy i zmniejszenia gęstości gruczołu piersiowego. Rutynowo wykonywana mammografia pozwala nie tylko na wczesne wykrycie raka, ale także zmian przednowotworowych, np. mikrozwapnień w obrębie piersi.
• USG – jest nieinwazyjną, szybką metodą polecaną zwłaszcza młodym kobietom, u których gruczoł piersiowy ma gęstszą strukturę, a przez to sprawia więcej trudności w ocenie mammograficznej. Dodatkowo pozwala ono na dokładniejszą ocenę oraz różnicowanie charakteru zauważonej zmiany.
• elastografia – jest to metoda, która poprzez ocenę sztywności tkanki z której zbudowany jest guz, pozwala nam na dokładniejszą ocenę charakteru zmiany. Przydatna zwłaszcza w przypadku zmian o niejednoznacznym obrazie.
• rezonans magnetyczny – badanie to charakteryzuje się dużo większą czułością niż pozostałe metody obrazowania. Jednak ze względu na wysoką cenę i mniejszą dostępność, wykonywane jest w określonych wskazaniach, np. w ciąży.

Leczenie

Podstawą nowoczesnego i prawidłowego leczenia raka piersi jest leczenie skojarzone, oparte na współpracy chirurgów, onkologów i specjalistów radioterapii. Podjęcie decyzji odnośnie leczenia przez wielospecjalistyczny zespół pozwala na właściwe zaplanowanie terapii, mając na uwadze nie tylko aspekty zdrowotne, ale także jakość życia i komfort pacjentki. Dawno już minęły czasy, kiedy o leczeniu decydowała jedna osoba, a jedyną możliwością było odjęcie piersi. Nie ma też już konieczności szukania pomocy poza granicami, gdyż wszystkie nowoczesne techniki leczenia, łącznie z technikami rekonstrukcyjnymi są w naszym kraju dostępne w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.

Leczenie to powinno być prowadzone w specjalistycznych ośrodkach o odpowiednio dużym doświadczeniu, a także dysponujących nowoczesnymi technikami obrazowania oraz możliwością kompleksowego leczenia onkologicznego (chemioterapia, radioterapia). W takich specjalistycznych centrach możliwe jest leczenie dążące do zachowania piersi lub w razie konieczności jej usunięcia, pozwalające na odtworzenie przy użyciu rozmaitych technik onkoplastycznych.

Pamiętajmy zatem, że rak piersi nie zawsze oznacza wyrok i jeśli jest wykryty odpowiednio wcześnie możliwe jest jego wyleczenie przy zachowaniu kobiecego wyglądu.