Nadwyrężenie, czy to mięśnia, czy stawu, to stan, w którym wystąpiło uszkodzenie tkanki na tyle duże, aby ograniczyć pełnię zdolności manipulacji strukturą, której problem dotyczy. W przypadku mięśni nadwyrężenie związane jest z zerwaniem części włókien mięśniowych, natomiast w przypadku stawu uszkodzenie polega na mikrourazach chrząstki lub obrąbka stawowego. Czy należy obawiać się nadwyrężenia i jak sobie z nim radzić?
Mięśnie, kości i sprawność fizyczna
Organizm człowieka zbudowany jest z wielu żywych tkanek, które bez przerwy ulegają procesom przebudowy. Niezwykłe zdolności regeneracji pozwalają na wzrost masy mięśniowej, zwiększanie gęstości kości oraz utrzymanie prawidłowej wydolności fizycznej. To właśnie ograniczone zrywanie włókien mięśniowych pozwala na wzrost tężyzny fizycznej, a obciążenia działające na kości indukują ich wzrost pozwalający na utrzymanie prawidłowej struktury beleczkowatej, odpornej na złamania. Z jednej strony struktury motoryczne wymagają ciągłego obciążenia, z drugiej nadmierne narażanie tkanek może skutkować nadwyrężeniem lub poważnym uszkodzeniem. Wysiłek fizyczny jest konieczny nie tylko w celu polepszania tężyzny fizycznej. Powoduje on przede wszystkim ograniczenie czynników ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, osteoporozy i innych chorób przewlekłych np. cukrzycy. Jak radzić sobie zatem z ryzykiem nadwyrężenia ciała w trakcie wysiłku fizycznego?
Najważniejsza jest…
…prewencja! Zapobieganie nadwyrężeniom, jeszcze przed wypadkiem, to najistotniejszy czynnik chroniący przed nadwyrężeniami. Odpowiednia rozgrzewka, dobranie ubioru do warunków atmosferycznych, użycie środków ochrony mechanicznej i inne dostosowane do typu wykonywanych czynności zabiegi stanowią podstawę w przeciwdziałaniu pojawienia się nadwyrężenia.
Co robić w przypadku urazu?
Kontuzje pojawiają się szczególnie wśród intensywnie ćwiczących ludzi, nawet mimo środków prewencji. Aby zminimalizować uszkodzenia i maksymalnie przyspieszyć czas rekonwalescencji, należy podjąć działanie, już na miejscu zdarzenia. Często opisywanym schematem postępowania w przypadku urazu jest algorytm PRICE. Skrót ten oznacza po polsku ochronę miejsca urazu (protect), odpoczynek (rest), obłożenie lodem (ice), ucisk (compress) oraz uniesienie ponad poziom ciała uszkodzonej tkanki (elevation). Zastosowanie się do schematu, pozwoli na zmniejszenie obrzęku oraz zapobiegnięcie dalszym urazom. Obrzęk powstający w miejscu nadwyrężonego mięśnia, czy stawu ogranicza odpływ krwi żylnej z metabolitami oraz dopływ krwi tętniczej zawierającej tlen oraz składniki niezbędne do regeneracji tkanki. Sposobem na zmniejszenie obrzęku oraz bólu w przypadku nadwyrężenia jest również podawanie żelu Dip Rilif. Zastosowanie miejscowo leku, w takiej formie, pozwala na precyzyjne podanie środka oraz ograniczenie skutków ubocznych, obecnych przy układowym podaniu leku.
Należy pamiętać, że w przypadku przeciągającego się bólu, związanego z nadwyrężeniem, należy zgłosić się po profesjonalną pomoc medyczną. Odpowiednia diagnoza lekarska pozwala na precyzyjne i skuteczne postępowanie, w przypadku urazów sportowych.
