Aurtor: Prof. dr hab. n. med. Barbara Kamińska
Pediatra i gastroenterolog, konsultant regionalny woj. pomorskiego ds. pediatrii. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Gdańsku oraz pracownik naukowo-dydaktyczny Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. W Szpitalu Copernicus w Gdańsku pełni funkcję ordynatora Klinicznego Oddziału Pediatrii.
Szczepienia, niepożądane odczyny poszczepienne i odmowy zaszczepienia dzieci to w ostatnim czasie wciąż gorące tematy. W mediach co rusz pojawiają się nowe artykuły dotyczące tych kwestii. Nad tym problemem głowy pochylają również specjaliści zajmujący się stanem zdrowia dzieci czy profilaktyką chorób w tej grupie wiekowej. Część rodziców ma wiele wątpliwości spowodowanych brakiem rzetelnej wiedzy na temat szczepień, co w konsekwencji powoduje rozterki i zastanawianie się nad ich sensem. Gdzie szukać rozwiązania tego problemu? Pomocą może być merytoryczna rozmowa rodzica z lekarzem.
Dialog z lekarzem
Wątpliwości rodziców dotyczące szczepień wynikają zwykle z informacji znalezionych w internecie, które są często nieprawdziwe, a wręcz pseudonaukowe. Dlatego warto cały proces edukacji na temat szczepionek rozpocząć wcześnie np. w ramach zajęć prowadzonych w szkołach rodzenia. Następnym dobrym momentem na prowadzenie rzetelnej i wysoce merytorycznej edukacji to czas, gdy rodzice przychodzą na pierwsze szczepienie. Odpowiednia ilość czasu, którą lekarz przeznaczyłby na tę pierwszą wizytę szczepienną i poinformowanie rodziców na temat Programu Szczepień Ochronnych, pozwoliłoby na uniknięcie problemów w przyszłości.
Lekarze powinni wskazywać rodzicom adresy sprawdzonych stron internetowych lub medycznych portali społecznościowych, na których mogą pogłębić swoją wiedzę na temat szczepień, dotrzeć do badań i uzyskać dodatkową pomoc. Takie informacje można znaleźć m.in. na stronach
Ministerstwa Zdrowia, Departamentu Matki i Dziecka, Głównego Inspektoratu Sanitarnego czy na stronie „Zaszczep w sobie chęć szczepienia”. Rzetelną wiedzę można również znaleźć na stronie Polskiego Towarzystwa Wakcynologii, a także na stronie „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”.
Szczepionki i ich skuteczność
Rzeczywista skuteczność większości szczepionek jest bardzo wysoka – pozwalają uniknąć powikłań średnio u 9 na 10 zaszczepionych dzieci. W rozmowach z rodzicami lekarze i pielęgniarki powinni uświadamiać rodzicom takie korzyści oraz konsekwencje wynikające z decyzji o niezaszczepieniu dziecka. Nie chodzi przecież jedynie o prawne aspekty. Rodzice, którzy nie szczepią swojego dziecka, narażają na niebezpieczeństwo wystąpienia choroby zakaźnej oraz jej powikłań nie tylko swoje dziecko, ale także inne maluchy, które nie zostały zaszczepione ze względu na zbyt młody wiek czy przeciwwskazania (np. zaburzenia układu odporności).
Liczba nieszczepionych dzieci rośnie
Niestety, w latach 2015-2018 z powodu uchylania się rodziców od obowiązku szczepień, liczba niezaszczepionych dzieci w woj. pomorskim w przedziale wiekowym 0-18 lat wzrosła z 1844 do 3619 dzieci. Najwyższy udział procentowy niezaszczepionych dzieci odnotowano w miastach Sopot oraz Słupsk, zaś najmniejszą liczbę niezaszczepionych stwierdzono w powiatach sztumskim i bytowskim.
