Gdynia, którą znamy obecnie, jest młodym miastem, projektowanym jako nowoczesny ośrodek portowy. Stosunkowo krótka i dość burzliwa historia miasta nie ogranicza się jednak wyłącznie do terenów współczesnego Śródmieścia. Jedną z ciekawszych i starszych dzielnic jest Wielki Kack.
Nie każdy gdynianin wie, że pierwsze ślady osadnictwa w jego mieście sięgają już czasów starożytnych. W trakcie badań archeologicznych, które trwały w Wielkim Kacku w latach 1956–1964, natrafiono na znaleziska, które dowodzą, że tereny te mogły być zamieszkane około 2000–1700 roku p.n.e. Już z czasów nowożytnych, dokładniej – z wczesnego średniowiecza, pochodzą pogańskie groby i cmentarzysko na tym terenie.
Po raz pierwszy wieś „Kacko” pojawia się z dokumencie wystawionym w 1277 roku przez Mściwoja II. Można przypuszczać, że jej nazwa pochodziła od rzeki Kaczej. Zabudowa ówczesnej osady była ulokowana wzdłuż potoku Źródło Marii, w okolicach obecnej ulicy o tej nazwie. W 1353 roku na mocy decyzji biskupa włocławskiego mieszkańcy Wielkiego Kacka otrzymali przywilej lokacyjny. Ustanawiał on stanowisko sołtysa, precyzował wielkość gospodarstw i wymieniał ich obowiązki wobec biskupów. Kolejną ważną datą jest 1383 rok. Na ten czas datuje się powstanie Małego Kacka, położonego w pobliżu dzisiejszego Orłowa, a więc kilka kilometrów na wschód. W ciągu kolejnych stuleci Wielki Kack zamieszkiwało niewiele osób, przede wszystkim zajmujących się działalnością rolniczą, o czym świadczą zachowane dokumenty kościelne. Przykładowo, w 1645 roku na terenie dzisiejszej dzielnicy mieszkało nieco ponad 40 osób. Sytuacje pogorszyły późniejsze wojny ze Szwecją, a ich konsekwencje nie ominęły również i mieszkańców Wielkiego Kacka.
Współczesny Wielki Kack kojarzy się kierowcom zmierzającym w stronę obwodnicy Trójmiasta głównie z osiedlami mieszkaniowymi. Warto jednak wspomnieć o urokliwym zakątku dzielnicy, jakim jest Źródło Marii, nieco oddalone od głównych szlaków komunikacyjnych. Ciekawa jest historia posągu Matki Boskiej, który ustawiono w tym miejscu. W 1921 roku trwała na terenie Wielkiego Kacka budowa linii kolejowej do Kokoszek. W tym czasie doszło w pobliżu źródełka do poważnego wypadku, w którym, o dziwo, nikt nie zginął, co przypisywano Opatrzności. W podzięce za cudownie uratowane istnienia, w maju 1922 roku poświęcono figurę Matki Boskiej. Od tego czasu Źródło Marii jest miejscem kultu religijnego. Teren, na którym stoi figura, został uporządkowany w latach 70. ubiegłego wieku. Niemniej miejsce to nadal w świadomości wielu mieszkańców Wielkiego Kacka jest niezwykłe.
W dwudziestoleciu międzywojennym Wielki Kack należał do tak zwanego Korytarza Pomorskiego – niewielkiej części ówczesnej Polski, która zapewniała dostęp do morza. Wobec konieczności ominięcia terytorium Wolnego Miasta Gdańska, zadecydowano o budowie magistrali kolejowej z Gdyni na Śląsk. W 1930 roku nowa linia, wówczas najbardziej nowoczesna w Europie, była już w budowie. W niezmienionym kształcie istnieje do dziś. Obecnie przyszłością kolejową Wielkiego Kacka jest planowane połączenie tej dzielnicy z Pomorską Koleją Metropolitalną.
Oficjalnie Wielki Kack został włączony w granice administracyjne Gdyni 23 września 1953 roku. Wcześniej była to wieś leżąca na terenie gminy Chwaszczyno. W 1973 roku dzielnica znacznie się rozrosła, gdyż przyłączono do niej: Chwarzno Wiczlino, Zielenisz, Kacze Buki, Bernadowo i Gołębiewo. Planiści z czasów PRL-u widzieli na terenach Wielkiego Kacka ogromne osiedla mieszkaniowe, zakłady przemysłowe i duży szpital. O ile powstała duża dzielnica mieszkaniowa, wiele obszarów tej części Gdyni zachowało swój niemal pierwotny charakter, czego przykładem mogą być choćby tereny leśne Bernardowa.
