Co jakiś czas możemy usłyszeć o nowej diecie, której założyciele po raz kolejny zapewniają o zniewalających efektach, o wymarzonej sylwetce, o tym, że uda się raz na zawsze zwalczyć koszmar zbędnych kilogramów.
Dieta bezglutenowa – jedna z najmodniejszych
Ostatnio bardzo dużo mówi się na temat szkodliwości glutenu. Są grupy osób, które absolutnie nie mogą go przyjmować, ponieważ jest on dla nich bardzo niebezpieczny; to osoby cierpiące na celiakię – chorobę trzewną jelit. Niektórzy ludzie nie cierpią na celiakię, a jednak źle się czują po spożyciu produktu zawierającego gluten. Występuje u nich nadwrażliwość na ten składnik. Nadwrażliwość na gluten to te przypadki nietolerancji glutenu, w których na podstawie badań diagnostycznych wykluczono celiakię (negatywny wynik przeciwciał) i alergię na pszenicę (brak podwyższonego stężenia IgE) oraz praktycznie brak jest zaniku kosmków jelitowych, a mimo to spożycie tego składnika powoduje niepożądane objawy u pacjenta.
Dieta bezglutenowa powinna być wprowadzona tylko po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem. Przed zastosowaniem diety powinny być wykonane badania. Jeśli dana osoba cierpi na celiakię, to wprowadzając dietę bez badań, może zafałszować ewentualne późniejsze badania. Dieta w celiakii powinna być stosowana do końca życia.
Dietetycy zwracają uwagę, że wprowadzenie diety bezglutenowej bez kontroli lekarza czy dietetyka może doprowadzić do wielu niedoborów w organizmie człowieka; najczęściej dotyczą takich składników, jak selen, cynk czy żelazo. Niestety, wiele osób wdrażających dietę bezglutenową bez konsultacji lekarskiej doprowadza się do ciężkiej choroby, jaką jest niedokrwistość.
Najważniejszą i główną zasadą w tej diecie jest wyeliminowanie białka – glutenu, który znajduje się w pszenicy, życie, orkiszu i jęczmieniu. Osoba stosująca dietę bezglutenową powinna wystrzegać się produktów, które zawierają wyżej wymienione zboża. Niestety, gluten występuje nie tylko w pieczywie, makaronach czy kaszach. Możemy go odnaleźć praktycznie wszędzie, np.: w wędlinach, sosach, daniach gotowych, jogurtach.
Dieta Dukana – modna od wielu lat i wciąż jedna z najpopularniejszych
Mimo upływu wielu lat od pojawienia się diety Dukana, wciąż jak ona uwzględniana w planach odchudzania. Osoby, które od wielu lat cierpią na nadwagę czy otyłość, są w stanie poświęcić nawet swoje zdrowie, aby tylko zobaczyć upragnioną liczbę kilogramów na wadze. Zarówno dietetycy, jak i lekarze mają ogromne wątpliwości co do zasad diety wysokobiałkowej. Dieta Dukana jest dietą bardzo restrykcyjna, o niskiej kaloryczności; niestety, po zaprzestaniu jej stosowania występuje ogromne ryzyko wystąpienia tzw. efektu jo-jo.
Głównymi negatywnymi konsekwencjami stosowanie diety Dukana są: zakwaszenie organizmu, osłabienie, spowolnienie perystaltyki jelit, pogorszenie pracy wątroby, niedokrwistość, znaczne wypadanie włosów oraz ryzyko powstawania osteoporozy.
50/50 – dieta obiecująca rewelacyjne efekty
Kolejną bardzo modną dietą jest dieta 50/50, nazywana także dietą „co drugi dzień” lub „pół na pół”. Wymyślił ją amerykański chirurg James B. Janson, który założył, że aby schudnąć, należy co drugi dzień pościć. Jednego dnia zjada się niewiele, ok. 20–25% dziennego zapotrzebowania (tzw. dni chude), a kolejnego – jemy do syta. Dieta ta nie podaje, co konkretnie powinno się jeść i jakie produkty wybierać. O wybór produktów powinna zadbać osoba będąca na tej diecie, kierując się zdrowym rozsądkiem. Z diety należy wykluczyć słodycze, produkty typu fast-food, a kaloryczność w dni normalne nie powinna przekraczać 2500 kcal.
Dieta 50/50, jak każda dieta obiecująca cuda, ma niezbyt wielu zwolenników wśród dietetyków. Głównymi jej wadami są niewystępowanie określonych składników i brak racjonalności.
Przeplatanie epizodów drastycznej diety niskokalorycznej z dietą wysokokaloryczną może doprowadzić do dużych zachwiań w organizmie. Głodzenie jednego dnia może spowodować chęć gromadzenia jak najwięcej energii w postaci tkanki tłuszczowej w kolejnym dniu. Tego typu dieta nie uczy zasad zdrowego żywienia.
Dieta kopenhaska – schudnij w 13 dni
Dietę kopenhaską można nazwać najszybszą na świecie. Często jest wybierana przed ważną uroczystością rodzinną, np. przed weselem. Sięgają po nią osoby, które w bardzo szybki sposób chcą pozbyć się zbędnych kilogramów. Dieta jest bardzo niskokaloryczna – jeden dzień nie przekracza 900 kcal. Warto zaznaczyć, że często jest to kaloryczność poniżej podstawowej przemiany materii (PPM – wartość kcal, którą organizm potrzebuje do zachowania podstawowych czynności żywicowych). Głównymi wadami diety kopenhaskiej są zbyt szybki spadek masy ciała, możliwy efekt jo-jo, niedobory witamin i składników mineralnych.
Przykładowy dzień żywienia w Diecie Kopenhaskiej
Śniadanie: 1 kubek kawy + 1 kostka cukru
Obiad: kawałek wołowiny ok. 200 g + 1/3 główki sałaty z 1 łyżką oliwy + 1 surowy owoc
Kolacja: wędlina drobiowa – 100 g + 2/3 szklanki jogurtu naturalnego
Dieta DASH – nieliczna spośród popieranych przez specjalistów
Główną i najważniejszą zasadą diety DASH jest znaczne zmniejszenie podaży sodu w diecie. Jest ona zalecana osobom cierpiącym na nadciśnienie tętnicze oraz chorym na zaburzenia krążenia. Zasady tej diety nie odbiegają w dużym stopniu od zasad racjonalnego żywienia. Najważniejsza jest kontrola spożywanej ilości soli w ciągu dnia. Dieta zakłada spożywanie produktów z pełnego ziarna, nieprzetworzonej żywności, dużej ilości warzyw oraz odpowiednich porcji owoców.
Warto pamiętać, że dieta dopuszcza spożywanie 5–6 g soli na dobę; należy jednak zaznaczyć, że jest to także sól zawarta w produktach spożywczych. Aby mieć pewność, że nie przekracza się w dużym stopniu zalecanej dawki, warto nie dosalać potraw.
Nasz organizm bardzo szybko potrafi odzwyczaić się od słonego smaku. Czasami wystarczy dosłownie kilka dni, aby nie czuć potrzeby dosalania potraw.
Czy stosując diety, można osiągnąć wymarzoną sylwetkę?
To bardzo istotne pytanie, zwłaszcza dla osób, które odchudzają się przez całe życie. Niestety, nie ma idealnej i jedynej diety, która mogłaby być stosowana przez każdego. Każdy z nas potrzebuje indywidualnej diety, dobranej do swoich potrzeb, problemów zdrowotnych, preferencji żywieniowych i trybu życia. Niestety, jako dietetyk nie wierzę w diety. Wiem, że jeśli one przynoszą efekty, to tylko na chwilę. Jedyną metodą, która może zagwarantować rezultaty, jest zdrowe i racjonalne odżywianie. Warto zapamiętać, że osoby, które stosują przeróżne diety, nigdy nie będą szczupłe. Aby osiągnąć wymarzony wygląd, należy jak najszybciej przestać je stosować.
