Ból kostki i stopy to przykra dolegliwość, która może utrudniać codzienne funkcjonowanie. Przyczyny bólu są różnorodne. Dolegliwości mogą pojawić się wskutek urazu, takiego jak skręcenie kostki czy złamanie w okolicy stawu skokowego. Ból kostki bez urazu natomiast może wynikać z chorób ogólnoustrojowych. Poznaj przyczyny i dowiedz się, jak radzić sobie z bólem.
Najczęstsze przyczyny bólu w kostce
Ból kostki może być związany z wieloma czynnikami. Przyczyny bólu stawu skokowego można podzielić na dwie główne grupy: związane z kontuzją lub urazem i nieurazowe. Do tych pierwszych zaliczają się przede wszystkim skręcenia, zwichnięcia i złamania kostki. [1] [2] Do przyczyn niezwiązanych z urazem zalicza się natomiast:
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- zapalenie ścięgna Achillesa;
- problemy z łukiem stopy, np. płaskostopie lub zbyt wysoki łuk stopy;
- dna moczanowa;
- zapalenie kaletki maziowej w okolicach kostki;
- noszenie niewłaściwego obuwia;
- przeciążenie stawów. [3]
Skręcenie stawu skokowego
Skręcenie stawu skokowego to powszechny uraz, który może prowadzić do uszkodzenia torebki stawowej oraz więzadeł, bez przemieszczenia. [1] Wyróżnia się trzy stopnie tego urazu:
- I stopień: brak uszkodzenia więzadeł, minimalny ból, obrzęk i tkliwość, bez niestabilności stawu;
- II stopień: częściowe uszkodzenie więzadeł, ograniczenie ruchomości, znaczny obrzęk, podskórny krwiak;
- III stopień: pełne zerwanie więzadeł, całkowita utrata funkcji i ruchomości stawu, znaczny obrzęk, rozległy krwiak i intensywny ból. [1]
Zwichnięcie stawu skokowego
Zwichnięcie stawu skokowego występuje wówczas, gdy kość skokowa przemieszcza się ze swojej właściwej pozycji, zaburzając anatomię i funkcję stawu. Jest to uraz poważniejszy niż skręcenie, dlatego wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. [2]
Objawy zwichnięcia
Zwichnięcie objawia się widoczną deformacją kostki, nienaturalnym ustawieniem stopy, silnym bólem oraz obrzękiem. Ruchomość stawu jest znacznie ograniczona, a obrzęk może się różnić intensywnością. Możliwe są także problemy z czuciem oraz bladość stopy, spowodowane naciskiem na nerwy i naczynia krwionośne.[2]
Złamania w obrębie stawu skokowego
Złamania stawu skokowego można zaklasyfikować według systemu Danisa-Webera, który koncentruje się na złamaniach kości strzałkowej.[1]
- Typ A: Złamanie dolnej części kości strzałkowej z nienaruszonym więzozrostem i kostką przyśrodkową.
- Typ B: Spiralne złamanie kości strzałkowej zaczynające się w stawie i biegnące w górę, z możliwym uszkodzeniem kostki przyśrodkowej lub tylnej krawędzi.
- Typ C: Złamanie wyższej części kości strzałkowej z uszkodzeniem więzozrostu oraz często złamaniem kostki przyśrodkowej lub uszkodzeniem więzadła trójgraniastego.
Leczenie urazów stawu skokowego
Leczenie urazów stawu skokowego zależy od ich rodzaju i stopnia zaawansowania. W przypadku skręceń leczenie polega na: [1]
- odciążeniu kończyny;
- odpoczynku i ograniczeniu aktywności fizycznej;
- stosowaniu zimnych okładów;
- stosowaniu bandaży uciskowych;
- unoszeniu kończyny.
Leczenie złamań otwartych polega na początkowym opatrzeniu ran, a następnie kości. Niestabilne złamania, jak trójkostkowe czy niektóre złamania kości strzałkowej, wymagają zwykle operacji. [1]
Farmakologiczne leczenie bólu w stawie skokowym
Jeśli odczuwasz ból stawu skokowego pomimo braku urazu, na przykład wskutek innych przeciążenia, możesz zastosować preparaty dostępne w aptekach bez recepty. Pamiętaj jednak, że zawsze należy zasięgnąć opinii lekarza.
- Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne do stosowania doustnego: preparaty zawierające paracetamol pomogą uśmierzyć ból. Leki z ibuprofenem, naproksenem czy diklofenakiem wykazują właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe. [3]
- Preparaty do stosowania miejscowego: dostępne są produkty do stosowania miejscowego w formie maści, kremów, żeli i roztworów. Zwykle zawierają ibuprofen lub diklofenak, który pomaga zmniejszyć obrzęk i ból oraz wpływa na łagodzenie stanu zapalnego. [5] W aptekach znajdziesz także maści i plastry rozgrzewające z kapsaicyną oraz żele i roztwory będące połączeniem NLPZ z olejkiem miętowym, który wykazuje właściwości chłodzące. Przykładem takiego produktu jest aerozol na skórę Diky 4%. [6]
Jak uniknąć urazów stawu skokowego?
W celu uniknięcia urazów wynikających z kontuzji należy regularnie rozgrzewać się i rozciągać przed każdym treningiem, a także stopniowo zwiększać intensywność aktywności sportowej. Można wykonywać także ćwiczenia na ból kostki: ekscentryczne i rotacyjne, takie jak przysiady i wymachy nóg. Wzmacniają mięśnie wokół stawu i zwiększają jego odporność na urazy. [1]
Dieta a zdrowie stawów
Aby wzmocnić stawy, warto stosować dietę bogatą w wapń (nabiał, rośliny strączkowe), fosfor (ryby, mięso), pełnowartościowe białko (mięso, ryby, algi) oraz kwasy omega-3 (ryby, oleje roślinne). Zdrowie stawów mogą wspierać także suplementy z kolagenem, kwasem hialuronowym czy witaminą D. Przed rozpoczęciem suplementacji warto skonsultować się z lekarzem, szczególnie jeśli przyjmujesz inne leki. [4]
Artykuł na zlecenie marki Diky.
Bibliografia
[1] Agnieszka Pedrycz i in., Urazy w obrebie stawu skokowego. Diagnostyka, profilaktyka, leczenie operacyjne, Polish Hyperbaric Research 4(49)2014 Journal of Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society: https://bibliotekanauki.pl/articles/1360404.pdf
[2] Stępień K., Zwichnięcie stawu skokowego, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/264049,zwichniecie-stawu-skokowego
[3] Lou K., What Can Cause Ankle Pain Without Injury?, Portland Urgent Care, https://www.portlandurgentcare.com/blog/what-can-cause-ankle-pain-without-injury
[4] Radlak K., Dieta na stawy, Portal Fizjoterapeuty: https://fizjoterapeuty.pl/zdrowie/dieta-na-stawy.html
[5] Książek-Czekaj A., Kiedy i jak stosować miejscowe leki przeciwzapalne żele vs spraye w leczeniu bólu tkanek miękkich związanych ze skręceniami stawów i z ostrym urazowym zapaleniem ścięgien?, Praktyczna fizjoterapia i regabilitacja, 2021: https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/kiedy-i-jak-stosowac-miejscowe-leki-przeciwzapalne-zele-vs-spraye-w-leczeniu-bolu-tkanek-miekkich-zwiazanych-ze-skreceniami-stawow-i-z-ostrym-urazowym-zapaleniem-sciegien
[6] DIKY 4% , aerozol na skórę, roztwór , Chrakterystyka Produktu Leczniczego: http://chpl.com.pl/data_files/2012-11-20_DIKY_pl-spc-dic04cs-001-clean.pdf
