Czy haluksy trzeba leczyć? Jakie są rodzaje operacji haluksów? Poznaj metody usuwania haluksów. Sprawdź, czy domowe sposoby działają i kiedy operacja haluksa jest konieczna. Dowiedz się, czy rehabilitacja po operacji haluksa jest konieczna. Przeczytaj.
Jak leczyć haluksy?
Haluksy należy leczyć pod okiem specjalisty – ortopedy, chirurga ortopedy lub doświadczonego fizjoterapeuty. To lekarz powinien podjąć decyzję o rodzaju leczenia, w oparciu o wiek Pacjenta, stopień deformacji, jego aktywność fizyczną i efekty, jakie chce osiągnąć.
Domowe sposoby na haluksy – takie, jak: kąpiele stóp z dodatkiem olejków eterycznych czy masaże stóp nie wyleczą zmian, które już powstały. Mogą, co najwyżej, tymczasowo uśmierzyć ból czy dyskomfort. Nie jest to jednak rozwiązanie długotrwałe, a efekty, jakie można osiągnąć są w większości przypadków niezadowalające.
Haluksy to schorzenie o charakterze postępowym, dlatego leczenie polega jednocześnie na zatrzymaniu postępu choroby i złagodzeniu wszystkich objawów, które już wystąpiły oraz na cofnięciu zmian.
Rodzaje leczenia haluksów:
- leczenie haluksów bez operacji (leczenie zachowawcze)
Nieoperacyjne metody leczenia haluksów stosuje się u osób, u których zmiany nie zostały jeszcze utrwalone lub u Pacjentów, którzy z różnych powodów nie mogą zostać poddani operacji. Jeśli haluksy nie bolą, a „bunion” – guz jest mało widoczny, istnieje możliwość zastosowania leczenia zachowawczego u takich Pacjentów. Polega ono na noszeniu specjalnego przyrządu (klinu, ortezy, wkładek lub szyny lub innego, zaleconego przez lekarza), chodzeniu w specjalnych butach z wkładką przeciw haluksom oraz na regularnym wykonywaniu ćwiczeń pod okiem wykwalifikowanego fizjoterapeuty.
Metody leczenia haluksów bez operacji:
- maść na haluksy,
- krem na haluksy,
- żel na haluksy,
- buty na haluksy,
- wkładki na haluksy,
- klin na haluksy,
- separator na haluksy,
- wkładki ortopedyczne na haluksy,
- plastry na haluksy,
- szyny ortopedyczne na haluksy,
- ćwiczenia na haluksy,
- zabiegi rehabilitacyjne.
Lekarz, w porozumieniu z fizjoterapeutą, może także zalecić stosowanie następujących zabiegów:
- jonoforeza na haluksy,
- magnetoterapia na haluksy,
- laseroterapia na haluksy,
- krioterapia na haluksy,
- kinezjotaping na haluksy.
Niestety, w wielu przypadkach nieoperacyjne metody leczenia haluksów są niewystarczające i nie przynoszą oczekiwanych efektów. Konieczna jest wówczas operacja haluksów.
Zachowawcze metody leczenia haluksów przynoszą jedynie krótkotrwałą ulgę – łagodzą objawy, w tym zmniejszają bolesność, ale nie leczą przyczyny problemu. Jedyną skuteczną metodą wyleczenia haluksów jest operacja. Nawet te najdroższe wkładki do butów na haluksy czy kliny międzypalcowe na haluksy nie pomogą, jeśli zmiany się już utrwaliły.
Metody usuwania haluksów:
- Skrócenie torebki stawowej po stronie przyśrodkowej
To technika wspomagająca, stosowana dodatkowo, nie jest podstawową metodą leczenia haluksów. Polega na usunięciu nadmiaru torebki stawowej w okolicy głowy pierwszej kości śródstopia.
- Osteotomia pierwszej kości śródstopia (osteotomia Scarf, Chevron)
Osteotomia tego typu polega na nacięciu I kości śródstopia za pomocą piły, dzięki czemu możliwa jest następnie korekta położenia obu kostnych fragmentów.
- Osteotomia paliczka podstawnego palucha (osteotomia Akin)
To technika wspomagająca, stosowana przy osteotomii pierwszej kości śródstopia. Polega na wycięciu klinu w okolicy przyśrodkowej lub podgłowowej podstawy paliczka proksymalnego. Nacięcie paliczka pomaga naprostować pierwszy palec stopy.
- Bunionektomia
To także uzupełniająca technika korekty haluksa, nie jest stosowana samodzielnie. Polega na usunięciu tkanki kostnej w obrębie przyśrodkowej głowy pierwszej kości śródstopia.
- Usztywnienie stawu śródstopno-paliczkowego palucha
Tę metodę wykorzystuje się u Pacjentów, u których nie da się przywrócić funkcji stawu. Tego typu usztywnienie polega na usunięciu chrząstki stawowej i zespoleniu ze sobą paliczka i I kości śródstopia za pomocą specjalnych wkrętów, płytek lub drutów.
- Usztywnienie stawu klinowato-śródstopnego palucha
Technika jest wykorzystywana u Pacjentów, u których występują zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe, które uniemożliwiają przywrócenie prawidłowej funkcji stawu. Usztywnienie polega na usunięciu chrząstki stawowej i korekcie lokalizacji obu kości tworzących staw za pomocą drutów, płytek lub wkrętów.
- Techniki miniinwazyjne (MICA,PERC)
Takie techniki pozwalają na precyzyjne dokonanie korekty, przy jednocześnie niewielkiej ingerencji. Chirurg stopy operuje za pomocą małych narzędzi, pod kontrolą kamery, która jest umieszczana w miejscu dokonywanej korekcji haluksa.
Jakie są wskazania do operacji haluksów:
- bolesność w obrębie stawu śródstopno-palcowego I podczas spoczynku lub podczas poruszania się,
- dyskomfort w okolicy stawu śródstopno-palcowego I podczas spoczynku lub podczas poruszania się,
- obecność deformacji stopy typowej dla haluksów,
- niezadowalające efekty lecznicze lub ich brak po zastosowaniu metod nieinwazyjnych leczenia haluksów.
Operacja haluksa – czy warto?
Niestety, żadne wkładki, ortezy czy kliny nie cofną zmian, które już powstały. Zachowawcze metody leczenia haluksów przynoszą jedynie krótkotrwałe efekty – łagodzą objawy haluksów, ale nie leczą. Operacja to jedyna skuteczna metoda leczenia palucha koślawego (haluksa).
Operacja haluksów – rehabilitacja:
Rehabilitacja po operacji haluksów jest kluczowym elementem zdrowienia, od której w dużej mierze zależy, jak efekt pooperacyjny będzie wyglądał. W zależności od wybranej techniki operacyjnej, rozpoczyna się ją kilka do kilkunastu dni po operacji, wedle zaleceń lekarza prowadzącego.
Przez pierwsze tygodnie zaleca się stosować specjalną ortezę (but na haluksy), który odciąża operowaną stopę i umożliwia poruszanie się na niewielkim dystansie. But po operacji haluksa należy nosić przez 4-6 tygodni, chyba że lekarz zaleci inaczej.
Ćwiczenia po operacji haluksa przeprowadza się początkowo pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty. Po zapoznaniu się z indywidualnie dobranym zestawem ćwiczeń, niektóre z nich będzie można wykonywać samodzielnie w domu.
Celem rehabilitacji po operacji haluksów jest przywrócenie sprawności stawu (chyba że operacja polegała na jego usztywnieniu), zniwelowanie dolegliwości bólowych Pacjenta, rozciągnięcie przykurczonych tkanek i mobilizacja blizny pooperacyjnej.
Nieleczone haluksy – jakie są konsekwencje?
- bolesność uniemożliwiająca poruszanie się,
- zapalenie kaletek maziowych,
- modzele, nagniotki, pęcherze i odciski na stopach,
- metatarsalgia.
