Od 2020 roku ceny prądu systematycznie rosną. Z czego to wynika? Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto poznać czynniki gospodarcze, które wpływają na koszty kilowatogodziny, a także – przeanalizować swój rachunek za prąd oraz jego poszczególne pozycje.
Koszt energii elektrycznej – z czego wynika?
Aktualna cena energii elektrycznej, którą płacą końcowi odbiorcy, to pochodna wielu bardzo różnorodnych czynników: sytuacji polityczno-gospodarczej, kryzysu energetycznego, rosnących cen węgla, cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla, kosztów produkcji, inwestycji w OZE oraz marż sprzedawców i akcyzy.
Pod uwagę na pewno należy wziąć również te dwie niezwykle istotne kwestie:
- Popyt – im większe jest zapotrzebowanie na prąd, tym bardziej wzrastają ceny. Do systemu energetycznego trzeba bowiem włączać kolejne jednostki wytwórcze, także te, w których proces produkcji prądu jest droższy.
- Podaż energii z najtańszych źródeł – wytwarzanie energii elektrycznej w systemach opierających na odnawialnych źródłach energii jest aktualnie najtańsze. Im powszechniej będziemy wykorzystywać OZE, tym atrakcyjniejsza będzie cena prądu. Rezygnowanie z konwencjonalnych, drogich źródeł prądu opłaca się więc wszystkim odbiorcom energii.
Ile kosztuje energia elektryczna w Polsce?
Jeszcze w 2022 roku średnia cena 1 kWh w Polsce wynosiła średnio 0,77 zł. W 2023 roku jest to już 0,94-1,03 zł. W związku z rosnącymi kosztami polski rząd zdecydował się zamrozić ceny prądu dla gospodarstw domowych. Na czym to polega? Jeśli Twoje zużycie prądu w 2023 roku nie przekroczy 2000 kWh, wówczas rozliczasz się ze swoim sprzedawcą energii po stawce z 2022 roku. Jeśli przekroczysz 2000 kWh, wówczas energia elektryczna pobrana ponad limit zużycia będzie kosztowała Cię maksymalnie 0,693 zł netto za 1 kWh. Dodatkowo rząd wprowadził kilka grup odbiorców uprawnionych do wyższych limitów: osoby z niepełnosprawnościami (2600 kWh), rodziny wielodzietne i rolników (3000 kWh).
Koszt zużytej energii to tylko połowa rachunku za prąd!
Wiesz już, jakie czynniki kształtują cenę prądu. A co wpływa na wysokość rachunków? Okazuje się, że kwota za pobraną energię (tzw. energię czynną) to jedynie połowa kwoty, którą widzisz na fakturze! Na rachunku znajdziesz również:
Opłaty sprzedażowe
Opłaty sprzedażowe uiszczane są na rzecz sprzedawcy energii elektrycznej. Poza opłatą za energię czynną wyróżniamy tu także opłatę handlową. Jest to stała kwota miesięczna, która pokrywa koszty wynikające z obsługi oraz rozliczania rachunków przez sprzedawcę prądu.
Opłaty dystrybucyjne
Na rachunku zobaczysz też opłaty dystrybucyjne – odbiorca prądu musi bowiem pokryć koszty dostarczenia energii elektrycznej do swojego gospodarstwa domowego. Trafiają one na konto Lokalnego Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD), czyli właściciela infrastruktury elektroenergetycznej w Twoim regionie.
Są to:
- Zmienna opłata sieciowa – podstawowa opłata wynikająca z korzystania z sieci elektroenergetycznej. Jej wartość to iloczyn stałej stawki i ilości pobranego przez nas prądu.
- Stała opłata sieciowa – opłata za dostęp do ogólnej sieci elektroenergetycznej i utrzymanie urządzeń wchodzących w jej skład oraz posiadanie licznika.
- Opłata abonamentowa – stała stawka ustalana przez operatora; jest przeznaczona na pokrycie kosztów takich działań jak wystawienie faktury, odczyt i kontrola licznika czy inne czynności administracyjne.
- Opłata jakościowa – również ustalana przez operatora; zgromadzone w ten sposób środki są przeznaczone na rozbudowę oraz modernizację sieci energetycznej. Jej wysokość zależy od ilości energii zużytej w danym okresie rozliczeniowym – to iloczyn stałej stawki i pobieranego prądu.
- Opłata mocowa – opłata stała, która wspiera bezpieczeństwo krajowego systemu energetycznego. Jest przeznaczona m.in. na modernizację i utrzymanie istniejących elektrowni oraz budowę nowych jednostek. Zwiększa to gwarancję stałego dostępu do prądu.
- Opłata kogeneracyjna – dzięki niej wspieramy rozwój kogeneracji, czyli systemu, który w tym samym czasie wytwarza prąd i ciepło. Jej wysokość to ustalona stawka pomnożona przez zużycie energii.
- Opłata OZE – opłata przeznaczona na rozbudowę i rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce. Wysokość stawki ustala prezes Urzędu Regulacji Energetyki (URE), a jej rzeczywisty koszt jest uzależniony od ilości pobranego prądu.
- Opłata przejściowa – podobnie jak opłata OZE, także opłata przejściowa jest co roku ustalana przez prezesa URE. To rekompensata dla elektrowni za ewentualne straty wynikające m.in. z wcześniejszego rozwiązania kontraktów terminowych.
Ceny prądu wynikają z wielu różnorodnych czynników, a to, ile płacisz za energię elektryczną, nie zależy wyłącznie od tego, ile jej zużywasz. Mimo to warto dążyć do obniżenia poboru prądu. Wypracuj dobre nawyki korzystania z energii elektrycznej, wymień stare sprzęty na nowoczesne i energooszczędne, ponadto zastanów się nad zmianą taryfy. To proste zabiegi, na których na pewno skorzysta Twój domowy budżet.
