5 października – 4 listopada
Bałtyckie Spotkania Ilustratorów corocznie przyciągają uwagę nie tylko miłośników literatury i pięknej ilustracji, ale również pisarzy, wydawców i oczywiście samych ilustratorów. Każda edycja projektu składa się z interdyscyplinarnych działań promujących literaturę i sztukę dziecięcą. Nadbałtyckie Centrum Kultury przez kilka dni staje się forum wymiany myśli, doświadczeń i wspólnej pracy ilustratorów pochodzących z różnych krajów. W warsztatach organizowanych w ramach Spotkań biorą udział chętnie zarówno dzieci jak i dorośli.
Tematem tegorocznej edycji są wilki i wilkołaki – częsty motyw legend i mitologii wielu krajów europejskich, szczególnie silnie zakorzeniony w dziedzictwie kulturowym państw bałtyckich.
PROGRAM
Ratusz Staromiejski u. Korzenna 33/35 Gdańsk
5 października
17.00 Szymon Góralczyk i Basia Songin, Karawana Opowieści, Bajki, baśnie i legendy krajów nadbałtyckich
18.00 Biegnąc z Wilkami – wernisaż wystawy
6 października
Warsztaty z ilustratorami:
10.00 -11.30 Kotryna Zyle (Litwa) – Strachy precz
Warsztaty dla dzieci i dorosłych / bo
12.00 – 15.00 Paulina Daniluk Dzieciaki-wilkołaki – kły, ogony, pazury – wilkołaki z tektury,
Warsztaty dla dzieci / wiek 7-12 lat
12.00-15.00 Viive Noor i Gundega Muzikante, ‘Głęboko w lesie’ czyli jak, za pomocą różnych technik uzyskać iluzję głębi na płaszczyźnie. Warsztaty dla dorosłych
17.00 Panel Ilustratorów
7 października
11.00 – 13.30 Viive Noor i Gundega Muzikante Urodzony z cienia,
Warsztaty dla dzieci / wiek – od 8 lat /
Warsztaty dla grup szkolnych:
11 – 12 października , godz.10.00
Monika Sobczak – Konca Wilcze tropy / wiek 9+
23 października,
godz. 9.00 Grazyna Rigall Nie taki wilk straszny jak go malują / wiek 5+
godz.11.00 Grazyna Rigall Wilk morski / wiek 8+
Zapisy na warsztaty: www.bsi2018.evenea.pl ,
Zapisy na warsztaty dla grup szkolnych: monika.konca@nck.org.pl
31 października
Centrum Św. Jana, ul. Świętojańska 50, Gdańsk
19.00 Wykład Małgorzaty Litwinowicz Strach ma wielkie oczy. Strach ma piękne oczy. O wilkach i ich krewniakach w mitach i opowieściach
19. 30 Projekcje Filmów Fabularnych
Wilczyca – reż. Marek Piestrak / horror/ Polska 1982
November – reż. Rainer Sarnet, horror/Estonia 2017
wstęp wolny
Opis wydarzeń:
Biegnąc z Wilkami – wystawa ilustracji
Wystawa Biegnąc z wilkami składa się z prac 25 artystów z Estonii, Litwy i Łotwy. Przygotowana została specjalnie na tegoroczne Międzynarodowe Targi Książki w Londynie, gdzie te trzy kraje bałtyckie zostały zaproszone jako goście honorowi.
Artyści, których prace zgromadzono na wystawie, na prośbę kuratorki Viive Noor podjęli motywy wilka i wilkołaka. Koncepcja wystawy powstała z inspiracji tradycyjnymi opowieściami zgromadzonymi przez Clarissę Pinkolę Estés w książce Biegnąca z wilkami.
Wilk jest zwierzęciem nacechowanym silnymi znaczeniami w kulturze europejskiej. Dał też początek legendom o wilkołakach inspirując powstanie tych mitycznych stworów. Jednak wilkołaki, które zobaczymy na wystawie nie będą obrazować dosłownie stworzeń spotykanych w dawnych legendach, gdzie przedstawiane były przede wszystkim jako ludzie zmieniający się w wilki na mocy paktu z diabłem. Wilki i wilkołaki w oczach artystów nabierają symbolicznego znaczenia, są częścią ludzkiej natury, obrazem niewypowiedzianego. W prezentowanych ilustracjach wilkołaki utożsamiane są z siłami witalnymi. Ich tłem, ale i środowiskiem, z którego wyrosły jest dziewicza przyroda krajów bałtyckich – gęste lasy, pojezierza, ukryte wśród borów polany obecne w licznych prezentowanych pracach. Ilustracje powstały przy wykorzystaniu różnych technik i są bardzo różnorodne stylistycznie, w niektórych widoczny jest wpływ lokalnej kultury ludowej, inne są na wskroś nowoczesne. Razem tworzą wielobarwny, oniryczny świat umiejscowiony w nadbałtyckim, mitycznym lesie i zamieszkany przez fantastyczne stwory, które przemówią do wyobraźni zarówno dzieci, jak i dorosłych.
wystawa czynna codziennie 5 października – 4 listopada 2018 /z wyjątkiem 21 października/, w godz. 10.00 – 18.00
Karawana Opowieści, Szymon Góralczyk, Basia Songin, Bajki, baśnie i legendy krajów nadbałtyckich
W wielu historiach pojawiają się istoty magiczne, które pomagają lub zagrażają bohaterom opowieści. Bardzo często są to wilki, które jednak nie zawsze muszą być strasznymi bestiami. Zapraszamy do świata magii, tajemnicy i niezwykłych zdarzeń. Bajki, baśnie i legendy krajów nadbałtyckich przedstawione zostaną przy pomocy głosu, gestu i muzyki granej na nietypowych instrumentach, takich jak wilcze basy, kantele czy tank drum. Zapraszamy dorosłych i dzieci do wspólnej zabawy.
Szymon Góralczyk – bajarz i poszukiwacz. Wierzy w moc słowa, które może kształtować rzeczywistość.
Basia Songin – z wykształcenia choreograf, z doświadczenia performerka muzyczna i teatralna. Jej ukochanym instrumentem i towarzyszem wielu historii jest Wilczyca zwana też czasem Wilczymi Basami.
Karawana Opowieści to grupa pasjonatów, którzy opowiadają, śpiewają i grają.
„Poszukujemy historii o różnej fakturze: wzruszających, humorystycznych, z morałem, czy celną pointą. Zawarte są one w bajkach, baśniach, legendach i pieśniach.
Wiele z nich powstało lata temu, ale ich treści wciąż są aktualne, wywołują skrajne emocje, pobudzają wyobraźnię, przypominają o dawnych czasach i świecie, jaki kiedyś istniał. Podchodzimy do dziedzictwa kulturowego z szacunkiem. Chcemy przypominać o nim, dzielić się z innymi pięknem tych opowieści oraz mądrościami w nich zawartymi.”
PANEL ILUSTRATORÓW: Gawędząc z ilustratorami
Prowadzenie: Anita Wincencjusz Patyna.
Kameralne spotkanie moderowane przez Anitę Wincencjusz-Patynę, podczas którego zaproszeni goście porozmawiają na bliskie im tematy. Ilustratorki będą opowiadać nie tylko o wilkach i wilkołakach, ale również o ulubionych książkach (ilustrowanych!) oraz dawnych i współczesnych twórcach ilustracji książkowej, o swoim stosunku do tradycji, preferowanych technikach rysunkowych i malarskich, jak również o materiałach i narzędziach. Zdradzą sekrety dotyczące procesu twórczego – od poszukiwania inspiracji, tworzenia wstępnych koncepcji i szkiców, przez sposoby projektowania i prowadzenia narracji wizualnej, do finalnych przedstawień. Opowiedzą także o pozycji ilustratora na rynku księgarskim na Litwie, Łotwie oraz w Estonii i Polsce – o nakładach, nagrodach, konkursach i planach na przyszłość. Ale też o tym, co sprawiło, że zostały ilustratorkami. Oraz co jest najtrudniejsze w narysowaniu… wilka.
WARSZTATY Z ILUSTRATORAMI
Zyle Kotryna (Litwa) – Strachy precz
Wszyscy się czegoś boimy. Czasami nasze lęki przypominają głodne wilki niszczące nas od środka. Aby pozbyć się tych „bestii”, należy przyjrzeć się im z bliska, powitać uprzejmie, a następnie dać im odejść. Kotryna Zylė zaprosi dzieci i dorosłych, aby z pomocą papierowych wilków odpędzili swoje lęki.
Przed warsztatem prowadząca opowie o swojej „Wielkiej książce stworzeń”. Powie, dlaczego mitologiczne postacie były tak ważne dla ludzi w dawnych czasach i od jakich lęków chroniły ludzi.
Autorka książki odsłoni też kulisy tworzenia ilustracji oraz ujawni osobiste sekrety, niektóre bardzo zabawne!
Zyle Kotryna – autorka książek i ilustracji. Głównym tematem jej pracy jest mitologia litewska.
Paulina Daniluk (Polska) Dzieciaki-wilkołaki – kły, ogony, pazury – wilkołaki z tektury
Podczas warsztatów dzieci przeobrażą się w Wilkołaka – tajemniczą, dziką istotę kochającą wolność i naturę. Na zajęciach wykonają maski, ogony i pazury, poczują zwierzęcy instynkt i posłuchają wycia wilków oraz być może wspólnie zawyją do księżyca: auuuuuuuu!
Paulina Daniluk – projektantka, graficzka, ilustratorka. Współtwórczyni marki odzieżowej Warzywa.
Viive Noor (Estonia) i Gundega Muzikante (Łotwa)
‘Głęboko w lesie’ czyli jak za pomocą różnych technik uzyskać iluzję głębi na płaszczyźnie
Łączenie różnorodnych, inspirowanych naturą kształtów oraz miękkich, ostrych i rozmytych struktur może sprawić, że obraz mimo swojej płaskiej powierzchni, będzie się wydawał przestrzenny. Tę możliwość wykorzystają uczestnicy warsztatów. Posługując się różnymi technikami stworzą prace o bogatej, kontrastowej fakturze, które następnie staną się częścią wspólnego, wielkoformatowego kolażu.
Viive Noor – znana i ceniona ilustratorka książek, kuratorka wielu wystaw w Estonii i za granicą. Członkini zarządu Estońskiego Związku Grafiki Projektowej, związana z Estońskim Centrum Literatury dla Dzieci, organizatorka i kuratorka Tallińskiego Triennale Ilustracji.
Gundega Muzikante – artystka i ilustratorka. Od trzydziestu lat uczestniczy w wystawach graficznych, ilustruje książki i czasopisma dla dzieci, podręczniki, z powodzeniem debiutowała w animacji. Wielokrotnie zdobywała nagrody na krajowych i międzynarodowych konkursach sztuki książkowej. Działa aktywnie w łotewskim oddziale IBBY.
Viive Noor i Gundega Muzikante Urodzony z cienia
Na warsztatach cień wyjdzie z cienia i stanie się pierwszoplanowym bohaterem! Przy jego pomocy dzieci uwolnią swoją wyobraźnię i kreatywność. W nastrojowym półmroku pobawimy się w rzucanie cieni swoich rąk i przygotowanych wcześniej szablonów. Następnie uczestnicy warsztatów przekształcą to, co zobaczyli w niesamowite postaci.
Warsztaty dla grup
Monika Sobczak – Konca Wilcze tropy
Tropy zwierząt są ciekawym materiałem badawczym dla przyrodników, ale można je również wykorzystać w kompozycji plastycznej. Uczestnicy warsztatów będą rysować ślady różnych zwierząt a następnie przygotują matrycę i powielą ślady przy użyciu farby drukarskiej.
Monika Sobczak – Konca :Malarka, scenografka, animatorka kultury
Grazyna Rigall Nie taki wilk straszny jak go malują
Wilk najczęściej przedstawiany jest w kontekście negatywnym. Jego wygląd i cechy charakteru wzbudzające powszechny lęk. Jednak zwierzęta te mają też wiele zalet, między innymi opiekuńczość, waleczność i umiłowanie wolności. Na warsztatach wykonamy portrety wilków przedstawiając wilki
w pozytywnym świetle.
Grażyna Rigall: Malarka, autorka ilustracji dla dzieci, graficzka. Od 1997 projektuje i wykonuje unikatowe lalki, które wykorzystuje w swoich instalacjach.
Grazyna Rigall Wilk morski
Wszyscy wiemy, że wilk morski to doświadczony, stary marynarz. Co się jednak stanie jeśli potraktujemy to określenie dosłownie i wyobrazimy sobie, że istnieje takie zwierzę?
Jak mógłby zmienić się wygląd wilka, gdyby jego naturalnym środowiskiem stało się morze?
Wspólnie spróbujemy stworzyć ogromnego wilkowodnego stwora.
Wykład Małgorzaty Litwinowicz
Strach ma wielkie oczy. Strach ma piękne oczy. O wilkach i ich krewniakach w mitach i opowieściach
Jest taki zapomniany w naszej kulturze czas: szara godzina. Po francusku nazywa się une heure entre un chien et un loup – godzina między psem a wilkiem. To ten moment, kiedy dzienne światło przygasa i widać jeszcze blask zachodu, ale idzie już noc, a wraz z nią otwiera się przestrzeń tego, czego się boimy. Strach ten, ożywiany wyobraźnią, przybiera rozmaite kształty: coś przemyka się skrajem pola, w gęstwinie błyszczą żółte oczy, a trzask suchej gałązki czy wołanie sowy podsycają narastające poczucie: oto czai się coś n i e w i a d o m e g o, oto coś się w ciemnościach k r y j e.
W wielu kulturach ten nieokreślony strach przybiera wilczą postać, w licznych mitach i opowieściach to zwierzę jest czarnym charakterem o złych zamiarach i mrocznych intencjach. Przywołam i zinterpretuję opowieści z tradycji różnych ludów, szukając w nich nie „wilka złego“, ale ukrytej fascynacji i tęsknoty za wolnością, swobodnym nocnym biegiem, solidarnością watahy, dzielnością i godnością wader.
To się wszystko świetnie składa: szara godzina opowieści, szare futro wilka. Wahanie czy nie pobiec w las, moment pogranicza: między bezpieczeństwem domu a wołającym światem. Do tej wędrówki zapraszam – w wykładzie, który bardziej jest opowieścią.
Małgorzata Litwinowicz: Opowiadaczka, współzałożycielka Stowarzyszenia Grupa Studnia O. Kuratorka programu Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Opowiadania w Warszawie (od 2006). Pracuje w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim i zajmuję się tam historią kultury XIX wieku.
Projekcje Filmów Fabularnych
Wilczyca – polski horror z 1982 r. w reżyserii Marka Piestraka. Fabuła została osadzona w drugiej połowie XIX w. Opowiada historię Kacpra Wosińskiego, uczestnika walk narodowo-wyzwoleńczych, który na wieść o agonii żony powraca do domu. Kobieta, pod jego nieobecność prowadząca rozwiązłe życie i parająca się czarną magią, w ostatnich słowach przeklina męża. Po jej śmierci Kacpra zaczyna prześladować wilczyca, a w okolicy pojawia się młoda hrabina Julia łudząco podobna do nieżyjącej Maryny…
November – estoński horror Rainera Sarneta z 2017 r. Akcja filmu rozgrywa się w pogańskiej estońskiej wiosce, trapionej przez zarazę, wilki i różnej maści demony. Główną bohaterką jest młoda chłopka Liina, rozpaczliwie i beznadziejnie zakochana w Hansie, chłopaku ze wsi. Bezbrzeżna tęsknota powoduje, że dziewczyna zamienia się w wilkołaka…
