Zwolnienie małych i średnich firm ze składek ZUS, świadczenia postojowe, zniesienie opłaty prolongacyjnej czy odstąpienie od odsetek – to część realizowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozwiązań tzw. tarczy antykryzysowej.
Obowiązujące od 1 kwietnia regulacje przewidują m.in. zwolnienie małych firm, zgłaszających do dziewięciu ubezpieczonych w ZUS osób, ze składek za marzec, kwiecień i maj tego roku. Przepisy rozszerzające tarczę antykryzysową, które weszły w życie 18 kwietnia przewidują, że ze zwolnienia ze składek mogą skorzystać także firmy zgłaszające do ubezpieczeń od 10 do 49 osób. Zwolnieniem w tym przypadku zostanie objęte 50 proc. kwoty składek wykazanej w deklaracjach rozliczeniowych.
Krąg podmiotów uprawnionych do zwolnienia ze składek poszerzył się też o spółdzielnie socjalne. W ich przypadku nie ma limitu osób zgłaszanych do ubezpieczeń, a zwolnienie jest całkowite.
To państwo przejmie na trzy miesiące pokrycie tych składek do ZUS od przedsiębiorców, którzy działali przed 1 kwietnia 2020 r.
Zwolnienie dotyczy składek za samego płatnika i jego pracowników. Mogą z niego skorzystać również samozatrudnieni, którzy opłacają składki tylko na własne ubezpieczanie, z przychodem do 15 681 zł, czyli 300 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Zarówno przedsiębiorca, jak i pracujące dla niego osoby zachowają prawo do świadczeń zdrowotnych oraz świadczeń z ubezpieczeń społecznych za okres zwolnienia ze składek. Przedsiębiorcy opłacający składki na własne ubezpieczenia i osoby z nimi współpracujące zachowują prawo do świadczeń w razie choroby i macierzyństwa, jeżeli korzystali z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego na 1 lutego 2020 r.
Przedsiębiorcy, którzy mogą skorzystać z ulgi mają czas do 30 czerwca, aby złożyć wniosek o zwolnienie ze składek. Nawet jeśli ktoś nie zapłaci składek za marzec, kwiecień i maj, ZUS nie będzie wszczynał postępowania egzekucyjnego, bez względu na to czy ktoś już złożył wniosek, czy też dopiero się do tego przymierza.
Wsparcie dla przedsiębiorców w formie zwolnienia z opłacania należności z tytułu składek stanowi pomoc publiczną. Wynika to z przepisów unijnych. Dlatego ze zwolnienia z opłacania należności z tytułu składek będą mogli skorzystać tylko ci przedsiębiorcy, którzy na 31 grudnia 2019 r. nie zalegali z opłacaniem należności z tytułu składek za okres dłuższy niż 12 miesięcy. Jeżeli jednak przedsiębiorca na 31 grudnia 2019 r. miał takie zadłużenie, ale zawarł z ZUS do tego dnia umowę o rozłożenie należności z tytułu składek na raty i tą umowę realizuje, będzie mógł skorzystać ze zwolnienia.
Kolejne rozwiązanie to świadczenie postojowe dla osób wykonujących umowy cywilnoprawne. Co do zasady wynosi ono 2080 zł (80% minimalnego wynagrodzenia) i jest nieoskładkowane oraz nieopodatkowane.
W przypadku, gdy suma przychodów z tych umów cywilnoprawnych w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożony został wniosek o świadczenie postojowe wynosi do 1299,99 zł (czyli mniej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2020 r.), to świadczenie postojowe przysługuje w wysokości sumy wynagrodzeń z tych umów. Dla pozostałych warunkiem uzyskania świadczenia jest, to aby przychód w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku nie przekraczał 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału obowiązującego na dzień złożenia wniosku. Poza tym zawarcie umowy musi nastąpić przed 1 kwietnia 2020 r. Postojowego, będzie mogło być wypłacone nie więcej niż trzy razy. Warunkiem będzie osoby wykonującej umowę cywilnoprawną, że sytuacja materialna wykazana we wcześniejszym wniosku nie uległa poprawie.
Możliwe jest też świadczenie postojowe dla samozatrudnionych. Ono również co do zasady wynosi 2080 zł i także jest nieoskładkowane oraz nieopodatkowane i będzie je można uzyskać do trzech razy.
Warunkiem uzyskania świadczenia jest, aby rozpoczęcie działalności nastąpiło przed 1 lutego br. Przychód w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku musi spaść o co najmniej 15% w stosunku do miesiąca poprzedniego. Świadczenie przysługuje także samozatrudnionym, którzy zawiesili działalność po 31 stycznia br.
Samozatrudnieni rozliczający się w formie karty podatkowej, którzy korzystają ze zwolnienia z podatku VAT, otrzymają świadczenie postojowe w wysokości 1300 zł.
W przypadku rozłożenia na raty lub odroczenia płatności składek na podstawie wniosku złożonego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii lub w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu nie będzie naliczana opłata prolongacyjna. Ulga dotyczy wszystkich płatników składek oraz wszystkich składek – zarówno za przedsiębiorcę, jak i jego pracowników. Nie ma znaczenia wielkość firmy oraz data jej założenia. Ze wsparcia mogą skorzystać także samozatrudnieni. Ulga dotyczy składek od stycznia 2020 r. Dzięki pomocy można opłacić składki do ZUS w dłuższym czasie. Jeśli płatnik złoży wniosek przed terminem płatności składek, nie poniesie żadnych kosztów związanych z ulgą. Jeśli wniosek złoży po terminie opłacania składek, ZUS naliczy odsetki za zwłokę na dzień złożenia wniosku.
Aby otrzymać wsparcie realizowane przez ZUS w ramach „tarczy antykryzysowej”, trzeba złożyć odpowiedni wniosek. Są one dostępne na Platformie Usług Elektronicznych ZUS oraz na stronie www.zus.pl. Wnioski można złożyć drogą elektroniczną przez PUE ZUS, za pośrednictwem poczty, osobiście w placówce ZUS – do skrzynki na dokumenty oznakowanej napisem „Tarcza antykryzysowa”.
Przedsiębiorcy będą mogli również skorzystać z odstąpienia od pobierania odsetek za zwłokę przy opłacaniu składek. Rozwiązanie to będzie przeznaczone dla osób, które mają trudności w terminowym opłaceniu składek z powodu sytuacji wywołanej przez pandemię. Będą oni mogli skorzystać z tego odstąpienia za okres od stycznia 2020 r. Ulga ta będzie dotyczyła wszystkich płatników składek – nie ma znaczenia wielkość przedsiębiorstwa.
Orzeczenia lekarzy ZUS ważne dłużej
Orzeczenia o niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji wydane przez lekarzy orzeczników lub komisje lekarskie ZUS, których termin upływa w okresie epidemii, zachowają ważność przez kolejne trzy miesiące.
Ważność orzeczenia ZUS, która upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub też w okresie 30 dni po ich odwołaniu, zostanie wydłużona na okres kolejnych trzech miesięcy od dnia upływu terminu jego ważności.
Jednak, aby tak się stało, przed upływem terminu ważności tego orzeczenia, trzeba złożyć wniosek o świadczenie na dalszy okres.
Orzeczenia lekarza orzecznika albo komisji lekarskiej, na podstawie których ubezpieczony ma prawo do świadczenia rehabilitacyjnego zostaną wydłużone na podobnych zasadach. Będą one ważne jeszcze trzy miesiące, jednak nie dłużej niż do końca 12-miesięcznego okresu pobierania świadczenia.
Przedłużeniu o trzy miesiące ulega także ważność orzeczeń, które wygasły przed ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego, czyli przed 14 marca 2020 r. Chodzi o sytuację, w której klient złożył wniosek o świadczenie na dalszy okres (np. o przedłużenie renty) przed upływem ważności orzeczenia, a ZUS nie wydał nowego orzeczenia.
Więcej rodziców z dodatkowym zasiłkiem
Po zmianie przepisów z dodatkowe zasiłki opiekuńcze mogą korzystać nie tylko rodzice dzieci do 8. roku życia, ale także opiekunowie dzieci niepełnosprawnych.
Przepisy weszły w życie 31 marca i zakładają wydłużenie o kolejne 14 dni okresu, w którym przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Ważną zmianą jest przyznanie prawa do tego świadczenia rodzicom dzieci niepełnosprawnych w wieku powyżej 8 lat.
Nowy 14-dniowy okres wypłaty dodatkowego zasiłku obowiązuje od 26 marca 2020 r. Od tego momentu mogą z niego skorzystać także rodzice, których dzieckiem opiekowała się niania (na podstawie umowy uaktywniającej) albo dzienny opiekun, jeżeli z powodu COVID-19 nie mogą dalej tego robić.
Dodatkowe świadczenie otrzymają także rodzice dzieci do 16 lat, które mają orzeczenie o niepełnosprawności oraz do 18. roku życia w przypadku orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Zasiłek przysługuje też opiekunom dzieci, które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
Świadczenie otrzymają także rodzice osób pełnoletnich niepełnosprawnych, które nie mogą uczęszczać do placówki, np. ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze, ponieważ została ona zamknięta z powodu koronawirusa.
Aby otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy wystarczy złożyć u pracodawcy albo zleceniodawcy oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Oświadczenie jest jednocześnie wnioskiem o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Osoby, które prowadzą działalność lub współpracują z taką osobą, powinny złożyć oświadczenie w ZUS. Mogą to zrobić poprzez Platformę Usług Elektronicznych (PUE ZUS), pocztą lub wrzucić do specjalnej skrzynki w placówce Zakładu. Oświadczenie można złożyć w dowolnym momencie, jednak należy pamiętać, że od niego uzależniona jest wypłata.
Osoby, które przed uchwaleniem nowych przepisów złożyły już oświadczenie na nowy okres nie muszą tego robić ponownie. Na jego podstawie otrzymają kolejny zasiłek.
Wnioski o zasiłek opiekuńczy na ogólnych zasadach z 60-dniowej puli, będą potraktowane jako wniosek o dodatkowy zasiłek opiekuńczy na dalszy okres. To oznacza, że okres przyznanego zasiłku opiekuńczego, nie będzie uwzględniany do limitu 60 dni, natomiast będzie wliczony do limitu kolejnych 14 dni, przez które przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy.
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 30 kwietnia, okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego został przedłużony do 24 maja. Od 6 maja jest jednak możliwe otwarcie placówek w niektórych miejscowościach. W tej sytuacji to rodzice zdecydują, czy poślą dziecko do przedszkola lub żłobka, czy skorzystają z dodatkowego świadczenia.
Na podstawie przepisów dodatkowy zasiłek opiekuńczy nadal będzie przysługiwał rodzicom dzieci w wieku do 8 roku życia oraz opiekunom dzieci do 16 lat, jeśli mają orzeczenie o niepełnosprawności; do 18 lat, w przypadku orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz rodzicom dzieci, które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.
Okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego został wydłużony o 21 dni – od 4 do 24 maja 2020 r.
Jednak od 6 maja otwarcie placówek jest możliwe, ale nieobowiązkowe. Decyzja zależy od organu założycielskiego i powinna być podjęta we współpracy z powiatowymi służbami sanitarnymi, po przeanalizowaniu sytuacji epidemiologicznej w rejonie oraz po konsultacji z rodzicami.
Nawet jeżeli władze samorządowe zdecydują o otwarciu placówek,rodzice mają wybór czy posłać do nich dziecko czy nie. Jeśli mimo otwartego żłobka lub przedszkola się na to nie zdecydują, to będą mogli dalej bez obaw pobierać dodatkowy zasiłek opiekuńczy.
Wszelkie informacje dotyczące dodatkowego zasiłku opiekuńczego są dostępne na stronie internetowej zus.pl. Zostało także zmodyfikowane oświadczenie, które należy złożyć, aby otrzymać świadczenie. Mimo tego, wnioski złożone na poprzednim druku będą normalnie rozpatrywane.
