8. scena z baletu Prokofiewa Piotruś i wilk , choreografia – Janina Jarzynówna-Sobczak, scen. Bruno Sobczak (debiut), prem. 10 V 1968, Opera Bałtycka, fot. T. Link.;
7. próba Harnasiów, K.Szymanowskiego, choreografia – Janina Jarzynówna-Sobczak (na zdj. – siedzi), scen. W. Bielicki, J. Wnukowa, prem. 5 III 1960, Opera Bałtycka, fot. T. Link;
6. Janina Jarzynówna-Sobczak – program TV z cyklu Historia baletu: Wstęp do nowoczesności, 1973, reż. A. Żurowski, scen. Łucja i B. Sobczakowie, fot. T. Link
4. Monika Sobczak-Konca, rysunek piórkiem, 2001 r.
3. Monika Sobczak-Konca, projekt horyzontu teatralnego dla Teatru Muzycznego w Gdyni
1. Monika Sobczak-Konca, warsztaty body painting.
Muzeum Narodowe w Gdańsku/Oddział Sztuki Nowoczesnej (Pałac Opatów),
ul. Cystersów 18, 80-830 Gdańsk
Wernisaż: 30 lipca 2016 godz. 17.00
Kuratorka: Małgorzata Abramowicz
To pierwsza wspólna wystawa twórczości Janiny Jarzynównej-Sobczak, znakomitej choreografki, założycielki gdańskiej szkoły tańca, współzałożycielki Gdańskiej Szkoły Baletowej, Brunona Sobczaka, jej męża, działacza kaszubskiego, znawcy historii i kultury naszego regionu, a także Łucji i Bruna Sobczaków, synowej i syna Janiny Jarzynówny-Sobczak, znakomitych scenografów, twórców ponad stu projektów dekoracji w teatrach polskich i trójmiejskich, a także w telewizji oraz Moniki Sobczak-Koncy, wnuczki Janiny Jarzynównej-Sobczak, scenografki, malarki, aranżerki wystaw artystycznych.
Ich twórczość obejmuje różne dziedziny sztuki.
Taniec był domeną Janiny Jarzynównej-Sobczak. Z Krakowa do Gdańska przywiodła ją miłość, jej mąż pochodził z Pomorza, uległa także urokowi Kaszub, została w Gdańsku i stworzyła swój, niepowtarzalny balet – najpierw w Szkole Tańca Artystycznego, później w Operze Bałtyckiej, dzięki niej powstała Szkoła Baletowa. Była bezkompromisowa, a jednocześnie umiała świetnie współpracować ze swoimi tancerzami. Jej uczniami i gwiazdami w zespole byli: Alicja Boniuszko, Joanna Górska, Zygmunt Jasman, Bronisław Kropidłowski, Janusz Wojciechowski, Andrzej Bujak, Bronisław Cesarz, Bronisław Prądzyński, Jerzy Sidorowicz, Henryk Śliwa, Marceli Żędzianowski i wielu, wielu innych….
Niemałym szczęściem Opery Bałtyckiej i jej wygraną na Loterii Kariery stało się to, że od pierwszych chwil baletmistrzem i choreografem jej zespołu tanecznego była Janina Jarzynówna, artystka myśląca i działająca niezwykle inteligentnie, samodzielnie, oryginalnie. Rezultat oczywisty: tworzy dzieła choreograficzne bardzo dobre albo bardzo złe, nigdy mierne, za to wszystkie dyskusyjne. Tak i z „Panem Twardowskim”, nad którym stare ciotki drą biustonosze, obwieszczając profanację narodowych świętości i naturalnie żądając wobec Jarzynówny represji politycznych.
Jerzy Waldorff
Historia Kaszub to pasja Brunona Sobczaka. Urodzony w Wielkiej Wsi (dziś Władysławowo), tu się wychował i spędziła młodzieńcze lata. Kaszuba, był zakochany w tej ziemi, ludziach, ich kulturze i obyczajach. Jeszcze przed wojną pisał do wydawanej w Kartuzach gazety „Zrzesz Kaszubsko”. Swoją ukochaną, którą poznał w tragicznych okolicznościach, w szpitalu w Krakowie podczas II wojny światowej, przywiózł w rodzinne strony. Zauroczona lasami, jeziorami, wzgórzami i morzem, została w Gdańsku po jego przedwczesnej śmierci w roku 1951.
Brunon urodził się w Wielkiej Wsi pod Władysławowem. Jego ojciec był kierownikiem szkoły, nie był Kaszubą, ale matka była. Mąż też mówił po kaszubsku, pięknym językiem, już literackim. Skończył gimnazjum klasyczne w Wejherowie, tam związał się z ruchem kaszubskim – ta szkoła wychowywała młodzież w tym duchu, rozbudzała ambicje, sięgała do tradycji. Na emeryturze rodzice przenieśli się do Kartuz, tam też kwitł ruch kaszubski, mój mąż był już wtedy studentem Uniwersytetu Warszawskiego i te działania wspierał, był jednym z założycieli Towarzystwa Popierania Sztuki i Przemysłu Ludowego, w 1939 roku współzałożycielem Towarzystwa Przyjaciół Kultury Kaszubskiej i Zrzeszenia Kaszubów.
Janina Jarzynówna-Sobczak
Scenografia teatralna i telewizyjna to zawód a jednocześnie pasja Łucji i Bruna Sobczaków. Oboje ukończyli Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Pięknych (dziś Akademię Sztuk Pięknych), ona specjalizowała się w tkaninie (dyplom zrobiła u prof. Józefy Wnukowej), on ukończył grafikę artystyczną, oboje zrobili także dyplomy z malarstwa. Pracowali w teatrach całej Polski, choć najważniejsze swoje realizacje przygotowali w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, w Operze Bałtyckiej, Teatrze Muzycznym w Gdyni i w telewizji. Pracowali ze świetnymi reżyserami, m.in. z Jerzym Gruzą, Danutą Baduszkową, Krzysztofem Babickim, Mirosławem Borkiem, Markiem Okopińskim, Jerzym Afanasjewem. Bruno Sobczak po przejściu na emeryturę wrócił do rysowania, jego prace są niezwykle precyzyjne, przekornie żartobliwe a zarazem drapieżne.
Sprawność zawodowa Sobczaków jest fascynująca. Potrafią dyskretnie zaznaczyć swoją obecność, realizując spektakle dramatyczne, operowe, baletowe, musicalowe z reżyserami proponującymi najróżniejsze estetyki, rozmaite konwencje inscenizacyjne. Ich bazą jest malarstwo i raczej emocje niż intelektualne, racjonalne spekulowanie. Dobrze wiedzą, jak użyć koloru, jak go wyjawić, jak podbić, jak operować światłem i fakturą, łączyć monumentalność z symboliką a w tym wszystkim pozostać sobą.
Jerzy Kamrowski
Rysunek, malarstwo i scenografia to dziedziny, którymi zajmuje się Monika Sobczak- Konca. Z niezwykłą wrażliwością łączy rzeczywistość z sennymi marzeniami, budując swe obrazy dzięki umiejętnej grze światła i koloru. To z tych dwóch elementów przede wszystkim buduje swoje tajemnicze wizje, niby odwołując się do rzeczy i obrazów zaobserwowanych wokoło, a przecież wynikających z jej świata fantazji. Pracowała w teatrach, wspomagając rodziców, tworząc samodzielne scenografie, także, zgodnie z rodzinną tradycją, dla baletu. Monika chętnie dzieli się swymi umiejętnościami z innymi, prowadzi warsztaty dla dzieci i dorosłych. W tak artystycznej rodzinie trudno znaleźć swoje, osobne miejsce, jej się to udaje, choć pewno często nie jest łatwo…
Jest artystką tworzącą własny świat, który jest wynikiem wzajemnego stosunku światła i koloru. W jej twórczości ważne jest znaczenie wewnętrznych zestawień kolorystycznych, owa niewidoczna, lecz emanująca tkanka emocjonalna tworząca wartość dzieła. Prace artystki są pełne poezji, rysunek delikatnej kreski i kontrastów walorowych dają wartości emocjonalne jej pracy.
Jan Góra
Ekspozycja w Pałacu Opatów, przygotowana plastycznie przez Monikę Sobczak-Koncę, będzie znakomitą okazją do przypomnienia sobie twórczości tej niezwykłej rodziny. Dzięki projektom scenograficznym, kostiumom teatralnym, zdjęciom dokumentującym spektakle, filmom, rysunkom i artystycznej aranżacji można będzie wejść w świat plastycznej wyobraźni tych pełnych inwencji artystów.
Honorowy Patronat
Mieczysław Struk
Marszałek Województwa Pomorskiego
Wystawa została dofinansowania ze środków Miasta Gdańska
Muzeum Narodowe w Gdańsku / Oddział Sztuki Nowoczesnej (Pałac Opatów)
ul. Cystersów 18, 80-330 Gdańsk
Wystawa czynna 31 lipca 2016 – 29 stycznia 2017
Czynna: sezon letni do 31 sierpnia 2017
wtorek – piątek: 9.00–16.00, sobota – niedziela: 10.00–17.00
sezon zimowy od 1 września 2016 do 29 stycznia 2017
wtorek – niedziela: 10.00 – 17.00
