Obowiązki podatkowe marynarzy osiągających dochody za granicą zależą od rezydencji podatkowej, rodzaju uzyskiwanych dochodów oraz regulacji zawartych w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.
1. Rezydencja podatkowa
Na wstępie ustalić należy czy według polskich przepisów prawa podatkowego osoba fizyczna posiada w Polsce nieograniczony obowiązek podatkowy, inaczej czy jest polskim rezydentem podatkowym.
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z art. 3 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 2021, poz. 1128) uważa się osobę fizyczną, która:
1)posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2)przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Przepisy art. 3 ust. 1, 1a stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (art. 4a ww. ustawy).
Obie powyższe przesłanki – powodujące ustalenie miejsca zamieszkania w Polsce – mają charakter rozłączny. Wystarczające jest spełnienie choćby jednej z nich, aby uznać, że podatnik ma miejsce zamieszkania w Polsce.
Przy czym na gruncie prawa polskiego obowiązuje zasada, w myśl której każda osoba fizycznie ma jedno – i tylko jedno – miejsce zamieszkania.
Inaczej mówiąc, rezydenci podatkowi to osoby, które mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce. Mają oni nieograniczony obowiązek podatkowy, czyli opodatkowaniu w Polsce podlegają wszystkie ich dochody, uzyskane zarówno w Polsce, jak i za granicą.
2. Rozliczenie roczne wynagrodzenia za pracę najemną na statku
Niezależnie od tego, w jakim kraju został uzyskany dochód z pracy najemnej oraz jaką metodę zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu przewiduje umowa z danym krajem, sposób obliczania dochodu zagranicznego przy składaniu zeznania podatkowego jest taki sam:
- przychód osiągany za granicą pomniejsza się o przysługujące dla danego kraju diety;
- obliczoną w ten sposób kwotę należy przeliczyć na złote polskie po średnim kursie Narodowego Banku Polskiego z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu;
- od uzyskanej w złotych kwoty należy odjąć przysługujące pracownicze koszty uzyskania przychodu oraz dalsze odliczenia.
Dochody uzyskane z tytułu umowy o pracę poza granicami kraju podatnik wykazuje w deklaracji PIT-36. Dochody zagraniczne z pracy najemnej trzeba też wykazać w załączniku PIT/ZG. Rozliczenie PIT 36 za rok 2021 należy złożyć w terminie do 02 maja 2022.
Jeśli w roku podatkowym marynarz uzyskał wyłącznie zagraniczne dochody z pracy najemnej, a jednocześnie ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, co wynika z dwustronnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania – wówczas nie ma on obowiązku składania zeznania podatkowego PIT 36. Jeżeli jednak w tym samym roku podatkowym uzyskał on inne dochody podlegające rozliczeniu w Polsce, dochód taki będzie również podlegać wykazaniu w zeznaniu podatkowym, będzie on jednak zwolniony spod opodatkowania, a wpłynie ewentualnie na wysokość podatku od pozostałego dochodu.
Natomiast w przypadku zastosowania metody proporcjonalnego odliczenia, bez względu na to czy marynarz uzyskuje w Polsce dochód lub płaci za granicą podatki, będzie on zobowiązany do złożenia zeznanie rocznego PIT 36 za 2021 rok.
Zmiana dotycząca ulgi abolicyjnej
W przypadku uzyskiwania dochodów z pracy najemnej na statku, do których stosuje się metodę proporcjonalnego odliczenia, istnieje możliwość skorzystania w zeznaniu podatkowym z tzw. ulgi abolicyjnej.
W tym miejscu wskazać należy, iż od 2021 r. zmianie uległa zasada rozliczania ulgi podatkowej przez polskich rezydentów podatkowych zatrudnionych za granicą, którzy dokonują rozliczenia w oparciu o ww. metodę unikania podwójnego opodatkowania.
Do tej pory ulga nie była limitowana, natomiast od 2021 r. jej maksymalna wysokość nie może przekroczyć kwoty zmniejszającej podatek – 1360 zł. Limitu nie stosuje się jedynie do takich osób, których zarobki są osiągane z tytułu pracy lub usług wykonywanych poza terytorium lądowym państw (np. marynarze, piloci, załoga statków, stewardessy).
Powyższe zostało potwierdzone przez Ministerstwo Finansów w objaśnieniu podatkowym dot. ulgi abolicyjnej, o której mowa w art. 27g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 10 sierpnia 2021 r.
Podsumowanie
Obowiązek złożenia zeznania podatkowego za 2021 rok przez polskiego marynarza w dużej mierze zależy od tego jaka umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, a tym samym jaka metoda unikania podwójnego opodatkowania znajdzie zastosowanie do uzyskiwanych przez niego dochodów.
Marynarze, do których zastosowanie znajdować będzie metoda proporcjonalnego odliczenia, w dalszym ciągu uprawnienie będą do skorzystania w składanych przez siebie zeznaniach podatkowych z ulgi abolicyjnej w pełnym zakresie. Dotyczy to marynarzy, których statki eksploatowane są w transporcie międzynarodowym jak również eksploatowanych na szelfie kontynentalnym/wodach terytorialnych danego państwa.
Jak zostało wskazane powyżej rozliczenia należy dokonać na formularzu PIT-36 wraz z odpowiednimi załącznikami. Zeznanie podatkowe za 2021 rok należy złożyć w tym roku do 02 maja.
W tym miejscu nadmienić pragnę, iż Zespół Kancelarii Radcy Prawnego Natalii Zielmachowicz świadczy m. in. usługi w zakresie dokonywania analiz sytuacji podatkowej, a także sporządzania rocznych zeznań podatkowych marynarzy.
W razie pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu.
Autorzy:
Natalia Zielmachowcz – Radca Prawny
Patrycja Myga – Prawnik
