Utożsamianie piwnicy z chłodnym i ciemnym schowkiem na niepotrzebne rzeczy czy pomieszczeniem na piec ze składem opałowym wydaje się powoli odchodzić do lamusa. Współczesna piwnica to dodatkowa przestrzeń użytkowa w domu. Może służyć jako odrębne pomieszczenie mieszkalne, spiżarnia, pralnia, sala bilardowa, siłownia z sauną, studio muzyczne czy też pokój multimedialny.
Niektóre z pomysłów podchwytują architekci, proponując alternatywne aranżacje poziomu –1 w ofertach gotowych projektów domów. Przekształcenie w mieszkanie niskiej piwnicy bez okien nie jest możliwe, gdyż przepisy wyraźnie określają parametry pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi. Jeśli piwnica ma mniej niż 2,5 m wysokości, a najczęściej jest to 2,2–2,3 m, może być wykorzystywana jako pomieszczenie przeznaczone na „czasowy pobyt ludzi”. W myśl przepisów oznacza to użytkowanie pomieszczenia najdłużej przez cztery godziny w ciągu doby.
Adaptacja piwnicy
Adaptacja i aranżacja piwnicy bez okien na „czasowy pobyt ludzi” wymaga wykonania sprawnego systemu wymiany powietrza oraz wygodnego oświetlenia. Dzięki zastosowaniu czujek automatycznie włączających oświetlenie, korzystanie z kondygnacji podziemnej jest bezpieczne i wygodne.
Przeszkodą w użytkowaniu piwnicy może być niewygodna wielkość otworu w stropie oraz strome zejście do pomieszczenia. Otwór zejściowy do piwnicy można powiększyć i wymienić bieg schodów na łagodniejszy. Nie należy jednak wykonywać tego na własną rękę, zwłaszcza gdy wybrane rozwiązanie ingeruje w elementy nośne budynku. Tego rodzaju prace wymagają wykonania projektu przez fachowca.
Bardzo często się wydaje, że najlepsze piwnice, najbardziej praktyczne i użyteczne, to te, które znajdują się w domach jednorodzinnych. Istotnie, wielkość takiej piwnicy jest nieporównywalna z piwnicą w domu wielorodzinnym czy „szafie” na blokowisku. To oczywiste, bo piwnica w domu jednorodzinnym zajmuje często całą powierzchnię budynku lub jej znaczną część. Zatem czy piwnica w bloku to miejsce niewykorzystane? Czy generuje jedynie dodatkowe opłaty miesięczne, nie dając nic w zamian? Jest to błędne przekonanie. Wystarczy poszukać inspiracji i pomyśleć, a znajdziemy co najmniej kilka rozwiązań, które sprawią, że piwnica w bloku stanie się przydatnym pomieszczeniem. To prawda, że niewielka powierzchnia ograniczy nasze pomysły, ale warto spróbować.
Na początek dobre drzwi
Na początku musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, jak jest zabezpieczona nasza piwnica. Oczywiście dużo w tej kwestii zależy od tego, jak wyglądają piwnice w bloku. Część z nich to klasyczne boksy, w których ściany są zbudowane cegieł, a całość zamknięta jest łatwymi do sforsowania, drewnianymi drzwiami chronionymi standardową kłódką. W nowszym budownictwie często spotykamy piwnice, które oddzielone są od siebie za pomocą zwykłej metalowej siatki i metalowych drzwi wypełnionych taką samą siatką. W obu przypadkach są to rozwiązania podyktowane chęcią obniżenia kosztów przez dewelopera czy spółdzielnię, do której należy budynek. Jednak warto pamiętać, że istnieją możliwości, dzięki którym za niewielką kwotę możemy zwiększyć bezpieczeństwo naszej piwnicy. Wystarczy do drzwi przybić blachę, aby zasłonić przed wścibskim wzrokiem potencjalnych włamywaczy jej zawartość. Często zbudowane z cegieł ściany piwnicy mają prześwity, które powinniśmy zacementować lub uszczelnić w inny sposób. Dodatkowo można zainstalować okrągłą metalową osłonę na skobel i kłódkę, która skutecznie utrudni złodziejowi sforsowanie kłódki.
Konieczne będzie zapewne także odświeżenie piwnicy, czyli przede wszystkim jej osuszenie i pomalowanie. Warto rozważyć również wyrównanie posadzki oraz zastosowanie hydroizolacji i termoizolacji. Dzięki temu piwnica stanie się pomieszczeniem zdecydowanie bardziej przyjaznym i wizualnie wiele zyska.
Uniwersalny magazyn
Piwnica w bloku może być przechowalnią, spiżarnią, a nawet podręcznym archiwum. Wszystkie niepotrzebne aktualnie rzeczy, których nie chcemy się pozbywać, a zajmują miejsce w mieszkaniu, możemy umieścić w piwnicy. Swoje miejsce znajdą tam również różnego rodzaju domowe przetwory czy większa ilość produktów spożywczych lub napojów, jeśli nie mamy wystarczająco dużo miejsca w kuchni.
We wszystkich powyższych przypadkach pomocne okażą się półki, które można samodzielnie wykonać niewielkim kosztem. Jeśli mamy w domu stare meble, również możemy je wykorzystać w piwnicy. Ograniczona przestrzeń wymusza jednak myślenie praktyczne. Lepiej niż tradycyjne meble sprawdzą się szafki z drzwiami przesuwanymi.
Miejsce niewykorzystane czy inspirująca przestrzeń?
Jeśli mamy jakieś hobby albo lubimy majsterkować, to piwnica w bloku może się stać wymarzonym miejscem do oddawania się naszej pasji. Pomocny na pewno okaże się stół w postaci opuszczanego blatu montowanego na ścianie. Zyskujemy powierzchnię do pracy, a jednocześnie nie tracimy cennego miejsca do przechowywania różnych rzeczy w czasie, gdy nie majsterkujemy. W takim przypadku warto pomyśleć również o zainstalowaniu lepszego oświetlenia w piwnicy, aby pracowało się wygodniej.
Dla chcącego nic trudnego
Przyjrzyjmy się propozycjom dla domu. Posiadanie piwnicy daje ogromne możliwości i dlatego warto je wykorzystać. Jeszcze zanim zabierzemy się za urządzanie piwnicy, warto zwrócić uwagę na jej wysokość, dostępność naturalnego światła (okna) i podłogę. W sytuacji, kiedy w piwnicy jest jedynie betonowa posadzka, konieczne będzie wykonanie podłogi (np. z desek lub płyt pilśniowych). Dzięki temu zapobiega się kurzeniu przechowywanych materiałów, nadmiernemu zapyleniu, a płyty będą izolować pomieszczenie. Oprócz płyt lub desek, betonową posadzkę można także wyłożyć płytkami PCV lub wykładziną. Jeśli ściany piwnicy są wykonane z cegły lub betonu, to pozostawmy je w surowej, naturalnej postaci. Nie zaleca się ich tynkowania ani osłaniania płytami – w swojej pierwotnej postaci lepiej utrzymują mikroklimat piwnicy. Warto też zadbać o to, aby piwnice były suche i przewiewne, a więc z jednej strony trzeba dokładnie uszczelnić mury, aby woda i wilgoć nie miały dostępu do pomieszczeń, a z drugiej – zapewnić dobrą wentylację.
Spiżarnia, łazienka, sypialnia… i co jeszcze?
Najczęstszym zastosowaniem dla piwnicy jest stworzenie w niej spiżarni, gdzie można nie tylko przechowywać bieżące większe zakupy, ale też przetwory, warzywa i owoce. Aby stworzyć optymalne warunki do przechowywania żywności, należy zadbać o odpowiednią temperaturę i wilgotność. W celu utrzymania porządku, warto ustawić w piwnicy regały, szafki i stelaże, a ozdobienie przetworów kolorowymi ozdobnymi naklejkami i wieczkami doda pomieszczeniu specyficznego klimatu.
Innym, ciekawym rozwiązaniem, coraz częściej stosowanym, jest przeznaczenie części piwnicy na dodatkową łazienkę, pozwalającą odciążyć łazienkę główną, co ułatwia życie wieloosobowej rodzinie i ewentualnym gościom.
Zaaranżowanie sypialni na poziomie –1 również może być użytecznym pomysłem. To przecież najlepiej wyciszony poziom, który zapewnia optymalne warunki do komfortowego wypoczynku i spokojnego snu.
Bilard z barkiem w saunie
Często spotyka się umieszczone poniżej linii gruntu pokoje o charakterze rozrywkowym ze stołem bilardowym, tarczą do darta czy kącikiem telewizyjnym; dodatkowo można tam urządzić mały barek.
Jeżeli nie ma innej możliwości, piwnica z powodzeniem posłuży za gabinet czy prywatną bibliotekę połączoną z czytelnią (o ile nie jest w niej zbyt wilgotno). Jeżeli posiadamy wiele ubrań, to duża piwnica z łatwością da się urządzić jako garderoba.
Zwróćmy uwagę, czy nasza piwnica ma przynajmniej 220 cm wysokości. Jeśli tak, a do tego posiada okna, to warto zaplanować w niej siłownię, pokój do gier, pokój „muzyczny”, salę projekcyjną czy nawet… saunę! W tym ostatnim przypadku wiąże się to jednak z dość specjalistycznym wyposażeniem i lepiej zlecić tę pracę fachowcowi.
Dobrym rozwiązaniem jest też pokój dla gości, salka koktajlowa na przyjęcia lub po prostu cichy pokój do rekreacji. Jeśli zdecydujemy się na urządzenie w piwnicy pokoju, to ważne jest również nasłonecznienie i obecność okien. W takiej sytuacji powierzchnia okien powinna mieć nie mniej niż 1/8 powierzchni podłóg.
Pierzemy, suszymy i prasujemy
Innym, często stosowanym zastosowaniem piwnicy jest domowy magazyn różnych sprzętów, kartonów, ubrań, narzędzi domowych i ogrodowych itd. Warto i tu na początku zaplanować regały, półki, wieszaki czy szuflady. Dobrym pomysłem są haki montowane na ścianie, na których można powiesić rowery, sanki czy narty. Takie rozwiązanie pozwala na lepsze zagospodarowanie przestrzeni, zwłaszcza w niewielkiej piwnicy, i ułatwia dostęp do innych przedmiotów.
Dużą popularnością cieszą się także pralnie, suszarnie i tzw. pokoje gospodarcze w piwnicach. Pozwala to na pozbycie się z łazienek pralek, suszarek z wiecznie wiszącą odzieżą, koszy z brudną bielizną i stanowiska do prasowania. W takiej piwnicznej pralni można zamontować suszarki podsufitowe, pralkę, suszarkę, poustawiać kosze (może być ich kilka – od razu na segregację brudnych ubrań) oraz zorganizować stanowisko do prasowania. To spore ułatwienie w codziennej pracy, gdyż wszystko mamy w jednym miejscu. Jeśli jest taka możliwość, to warto na pralnię wybrać pomieszczenie, które ma dodatkowo wyjście na zewnątrz, aby latem móc łatwo wynosić pranie do suszenia w ogrodzie.
Warto pamiętać o jeszcze kilku sprytnych pomysłach na zagospodarowanie piwnicy. Przydadzą się one szczególnie w przypadku małych pomieszczeń. Jednym z ciekawych rozwiązań jest zabudowanie wąskiej piwnicy szafkami z rozsuwanymi drzwiami. Inna opcja polega na zamontowaniu półek tuż pod sufitem, co znacznie zwiększa powierzchnię wykorzystania piwnicy. Sprawdzoną opcją jest także montaż składanego blatu, który może pełnić wiele różnych funkcji, w zależności od zapotrzebowania. W zdecydowanie lepszej sytuacji będą mieszkańcy domów o kilku pomieszczeniach piwnicznych – każde z nich można zagospodarować w odmienny sposób.
