Przeciętnemu „zjadaczowi chleba” konstrukcja domu kojarzy się jednoznacznie: cztery ściany, posadzka, dach – a wszystko to na planie bardziej lub mniej regularnego prostokąta. Jednak budowa domu niekoniecznie musi oznaczać postawienia tych przysłowiowych czterech ścian.
KOPUŁA, CZYLI ROZWIĄZANIE INSPIRUJĄCE
Na rynku funkcjonują firmy, które realizują projekty domów w kształcie kopuły. Pomysł wydaje się interesujący, ale jednocześnie na tyle nietypowy i nowatorski, że pewnie niewiele osób potraktuje go poważnie. Jednak warto mu się przyjrzeć, bo takie rozwiązanie to ma zaskakująco dużo zalet.
Podstawowa przewaga nad tradycyjnym budownictwem ujawnia się już na etapie konstruowania budynku. Ponieważ w kuli stosunek powierzchni do objętości jest korzystniejszy niż w każdej innej bryle, potrzebujemy minimum materiałów niezbędnych do stworzenia określonej przestrzeni użytkowej. Szacunkowo jest to aż o ponad 1/4 mniej niż w prostopadłościanie! Do tego dochodzą oszczędności wynikające z faktu, że nie musimy wykonywać dachu (powierzchnia kopuły jest cała dachem i ścianami jednocześnie) ani montować rynien. Przy tym niezwykła wytrzymałość konstrukcyjna kopuły pozwala na zastosowanie cieńszych ścian. W końcowym rozrachunku taki dom jest tańszy od tradycyjnego o około 30%.
ODWAŻNY PROJEKT – REALNE OSZCZĘDNOŚCI
To zaledwie początek długiej listy zalet tego typu budownictwa. Okazuje się, że kopuły mają niezwykle korzystny bilans cieplny. Użytkownicy ponad 250-metrowego domu przy temperaturze na zewnątrz –20 stopni Celsjusza ogrzewają wnętrze zaledwie jednym kominkiem! Wzmiankowana już niebywała wytrzymałość daje mieszkańcom poczucie bezpieczeństwa – taki dom przetrwa huragan pędzący z prędkością 200 km na godzinę czy trzęsienie ziemi o sile ponad sześciu stopni w skali Richtera. Nie trzeba go remontować – wymaga jedynie okresowego malowania. Niektórzy deweloperzy udzielają na domy-kopuły… kilkusetletniej gwarancji!
NIE TYLKO ESTETYKA…
Oprócz tych praktycznych, możliwych do wyliczenia zalet, kulisty dom posiada niepowtarzalne walory estetyczne. Kula jest naturalnie harmonijnym kształtem i powszechnym rozwiązaniem w otaczającej przyrodzie, której w końcu jesteśmy częścią. Nie bez kozery mnóstwo budynków, które budowane były jako swego rodzaju pomniki ku czci różnych bóstw czy przywódców, dla podkreślenia majestatu, wzniosłości i wspaniałości, wieńczono kopułami.
Zwolennicy kopuł twierdzą, że kwadratowe domy niekorzystnie wpływają na naszą psychikę. Wywołują zmęczenie i zaniepokojenie. Sferyczne kształty, przeciwnie, pozwalają być zrelaksowanym i pełnym energii.
PRZEŁAMYWANIE UTARTYCH SCHEMATÓW
Zazwyczaj na szczycie kulistego domu umieszcza się ogromne okno. Jest to świetlik, który zapewnia w miarę równomierne oświetlenie wnętrza słonecznym światłem przez cały dzień. Pozornie dyskusyjna ustawność kulistego wnętrza jest raczej efektem nawyków wyniesionych z „kanciastego” budownictwa. W sferycznych domach szafy i szafki zastępuje się przemyślanymi, pakownymi garderobami i pomieszczeniami gospodarczymi. Oryginalna przestrzeń stwarza nieograniczone możliwości aranżacji. Wystarczy, że uciekniemy od starych przyzwyczajeń.
Pozostaje pytanie: „jak to wygląda w praktyce?”. Decydując się na dom w kształcie kopuły, najpierw będziemy musieli zwalczyć własny opór. To rozwiązanie oryginalne i na pewno zwrócimy na siebie uwagę sąsiadów.
CO TRZEBA WIEDZIEĆ PRZED DECYZJĄ O BUDOWIE?
Jeśli już odważymy się na tę niemałą ekscentryczność, pozostaje jeszcze dogadanie się z urzędnikami, którzy w przypadku terenów o ustalonym planie zabudowy mogą mieć dobrze uzasadnione obiekcje co do naszej niezwykłej inwestycji.
Gdy już zdołamy przebrnąć przez sprawy papierkowe, pozostaje nam rozpocząć budowę. Jest kilka metod stawiania kopuł:
- kopuły fullerowskie – wielościany tworzone na bazie fasetowych rusztowań; nazwa pochodzi od ich twórcy i propagatora, Richarda Buckminstera Fullera, amerykańskiego konstruktora, architekta, filozofa i kartografa;
- murowane kopuły (budowane klasycznymi metodami);
- kopuły z „dmuchanej”, żelbetowej powłoki (przez kilka tygodni dmuchawy nadymają żelbetowy „balon”).
Kopuła w stanie surowym jest raczej pozbawiona uroku. Przypomina nieco bunkier. Można ją pomalować, pokryć gontem bitumicznym lub drewnianym, dachem blaszanym albo powłoką z tworzyw sztucznych. Dom może zajmować jedną kopułę lub kila połączonych kopuł. Taką kilkubryłową inwestycję można realizować etapami, ponieważ każda jej część jest konstrukcyjnie autonomiczna.
REALNE KSZTAŁTY MARZEŃ
Popularność kulistych domów wciąż rośnie. Na wszystkich kontynentach można znaleźć takie konstrukcje. Także w Polsce domy kopułowe są już doskonale znane. Na portalu www.okraglemiasteczko.net dokładnie opisano zalety tego typu rozwiązań urbanistyczno-architektonicznych; dodatkowo można tam zapoznać się z ideą i filozofią, które przyświecają twórcom tego przedsięwzięcia. Poniżej zaprezentowano kilka najważniejszych tez stawianych przez autorów projektu Okrągłe Miasteczko.
Dlaczego okrągłe?
Koło jest idealnym kształtem do tworzenia bliskości i równości. Mieszkamy na okrągłej Ziemi i przychodzimy na świat z kopułowego brzuszka. To naturalny kształt, który jest nam bliski. Dlatego nowa jakość życia, tworzona przez Okrągłe Miasteczko, powinna być chroniona właśnie tym kształtem. Celem jest też przywołanie żeńskiego aspektu rzeczywistości i zharmonizowanie go z męskim. Dlatego też używa się wielu okrągłych, obłych kształtów, które wprowadzają kobiecą energię. Żeńska energia troszczy się o innych, jest otwarta, „postrzega” całościowo.
Wpływ kształtu na życie
Ze względu na kształt takiego domu, człowiek potrafi skupić się na swoim życiu, zdrowiu i rodzinie. Nic go nie rozprasza, a cała energia, która panuje w domu, regeneruje i przywraca do zdrowia psychicznego i fizycznego. Daje poczucie całości i doskonałości. Koło jest doskonałym, całkowitym i pełnym kształtem, który symbolizuje doskonałość. To idealne miejsce do tworzenia projektów, rozwoju duchowego, artystycznego, biznesowego.
Uspokajanie, uzdrawianie i dodawanie energii
Kulisty kształt potrafi skupić energię życiową wokół całej przestrzeni. W samym jej centrum można doświadczyć dużej dawki energii, która pobudzi nas od razu do działania. Rośliny lepiej tu rosną, a zwierzęta są spokojniejsze.
Naturalny kształt
Naturalny, okrągły kształt wpływa na lepsze samopoczucie i szybki powrót do zdrowia. Może dlatego kultury pierwotne, które żyły w zgodzie z naturą i korzystały z jej pomysłów, mieszkały w szałasach o takich właśnie kształtach i wznosiły takie budynki.
Sprzyjanie dobrej atmosferze porozumienia i równości
Kształt wpływa na jakość relacji międzyludzkich, ponieważ dźwięk niesie się w takiej kopule bardzo dobrze. Kuliste wnętrza umożliwiają prowadzenie dialogu w sposób spokojny. Człowiek od razu się wycisza i zmienia nastawienie do jakości rozmów. Zachowana jest równowaga między mieszkańcami.
Dom, który się Tobą opiekuje
Kształt kopuły jest bardzo wytrzymały. W zależności od metody i użytych materiałów do budowy, taki dom jest odporny na działanie wiatru i wstrząsów sejsmicznych. Dzięki temu można się w nim czuć bardzo bezpiecznie, z myślą o rodzinie i o przyszłym pokoleniu. Jest to model domu wielopokoleniowego.
„Chcemy pokazać, że można żyć inaczej”
Rozmowa z Dariuszem Rutkowskim na temat idei i założeń projektu Okrągłe Miasteczko
Together: Jaka jest najważniejsza idea, która przyświeca projektowi Okrągłe Miasteczko?
Dariusz Rutkowski: Najważniejsza idea, jaka nam przyświeca, to zmiana dotychczasowego sposobu myślenia. System, w którym żyjemy, nie zaspokaja podstawowych potrzeb szybko zmieniającego się społeczeństwa. Jednak mało kto o tym myśli, a jeszcze mniej ludzi potrafi sobie wyobrazić jakąś alternatywę. Chcemy pokazać, że można żyć inaczej – zdrowiej, spokojniej, samowystarczalnie, pomagając sobie i wykorzystując najnowsze technologie, co zapewni wysoki standard mieszkalny.
Kto może partycypować w Waszym projekcie? Do kogo jest on skierowany?
Do projektu może dołączyć każdy, kto podobnie jak my jest zmęczony obecnym ustrojem i chce żyć w otoczeniu, które sam wykreuje. Z jednej strony projekt ten jest więc skierowany do zwykłych ludzi – rodzin, przyjaciół, którzy zamieszkają z nami. Z drugiej strony potrzebni są nam fachowcy, dzięki którym zbudujemy nasze wymarzone miasteczko szybciej. Do tego szukamy też sponsorów – ludzi z wizją, którzy potrafią przewidzieć już teraz, jak istotne będą tego typu inicjatywy w niedalekiej przyszłości.
Dlaczego okrągłe domy są lepsze niż tradycyjne konstrukcje?
Najważniejszą różnicą między budownictwem tradycyjnym a kopułowym jest ekonomia budowy i użytkowania. Budując kopułę, oszczędza się około 30% – zarówno na materiałach i pracach budowlanych, jak i przy ogrzewaniu oraz chłodzeniu wnętrza.
Czy istnieje już jakaś przybliżona lokalizacja, w której mogłoby powstać Okrągłe Miasteczko?
Część ludzi z projektu chciałaby zamieszkać gdzieś na Dolnym Śląsku, ale nie chodzi nam o jedno miasteczko, lecz o ich sieć. Na terenie całej Polski powstają różne inicjatywy oddolne. Zainteresowanie życiem z dala od brudnych miast rośnie, ale nie każdego na to stać. Dlatego właśnie pragniemy pokazać, że to nie pieniędzy potrzeba, a pomysłu i ludzi, którzy pomogą zrealizować nasze marzenia!
[ramka]
O sobie – Dariusz Rutkowski
Mam 26 lat, jestem żonaty, spodziewam się dziecka. Mieszkam w Gdańsku. Pracuję jako handlowiec oraz manager w branży fotowoltaicznej. Jestem pasjonatem muzyki, kina oraz audio-stereo. Ostatnie miesiące wraz z żoną spędziłem na podróżowaniu po Europie w celu wypoczynku oraz zwiększania świadomości ekologicznej. Tak właśnie trafiłem na Okrągłe Miasteczko.
