Europejski Zielony Ład, zmierzający do neutralności klimatycznej do 2050 roku, wprowadza szereg konkretnych celów i standardów, które wpłyną na rynek nieruchomości. Już blisko 2025 rok, a przed nami kolejne kamienie milowe związane z budową i modernizacją budynków. Dotyczy to zarówno osób prywatnych, jak i firm deweloperskich.
Kluczowe terminy i cele na horyzoncie
- Do końca 2025 roku: Państwa członkowskie UE będą musiały zaktualizować swoje krajowe plany energetyczno-klimatyczne, dostosowując je do zwiększonych ambicji Unii. Oczekuje się intensyfikacji wsparcia dla inwestycji w efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii.
- Do 2030 roku: UE zakłada ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% w porównaniu z 1990 r. Budynki, odpowiadające za około 40% zużycia energii w Unii, muszą wnieść znaczący wkład w osiągnięcie tego celu. Przewiduje się m.in.:
- Podwojenie obecnego średniego rocznego wskaźnika renowacji budynków (z ok. 1% do 2% rocznie).
- Zwiększenie do ponad 30% udziału środków z unijnych programów inwestycyjnych (np. InvestEU) kierowanych na cele klimatyczne i energetyczne.
- Redukcję emisji z sektora budynków o co najmniej 60% względem stanu z 1990 r.
- Do 2050 roku: Wszystkie budynki na terenie UE mają być neutralne klimatycznie. Wymaga to stopniowego wycofywania kotłów na paliwa kopalne, zwiększenia izolacyjności przegród, korzystania z OZE oraz wprowadzania nowoczesnych systemów zarządzania energią.
Zmiany dla właścicieli domów jednorodzinnych
Bardziej energooszczędne nowe budynki
Przy budowie nowego domu nie wystarczy tradycyjna izolacja – wymagane będą rozwiązania niemal zeroenergetyczne. Stosowanie materiałów o wysokich parametrach termicznych, nowoczesnej stolarki i energooszczędnych urządzeń grzewczych stanie się standardem. Już do 2030 roku trudno będzie uzyskać pozwolenie na budowę bez uwzględnienia odnawialnych źródeł energii, takich jak panele fotowoltaiczne czy pompy ciepła.
Renowacja istniejących budynków
Właściciele domów mogą liczyć na wsparcie finansowe, aby przeprowadzać termomodernizacje, wymieniać źródła ciepła czy montować panele słoneczne. Celem jest nie tylko ograniczenie emisji, ale i obniżenie rachunków. Szacuje się, że dobrze przeprowadzona renowacja może obniżyć zużycie energii nawet o 40%, a tym samym znacząco zredukować koszty utrzymania domu.
Długoterminowe korzyści
Energooszczędny dom to nie tylko niższe opłaty za energię, ale również wyższa wartość nieruchomości. W perspektywie kilku lat inwestycje w OZE i efektywność energetyczną staną się opłacalne, zwiększając atrakcyjność budynków na rynku nieruchomości.
Zmiany dla deweloperów budynków wielorodzinnych
Przyszłe inwestycje
Podobnie jak w przypadku domów jednorodzinnych – nowe projekty wielorodzinne muszą spełniać wyśrubowane normy dotyczące efektywności energetycznej i niskoemisyjności. Wdrożenie OZE (np. instalacja fotowoltaiczna na dachach bloków), lepsza izolacja oraz inteligentne systemy wentylacyjne będą kluczowe.
Modernizacja istniejących budynków wielorodzinnych
Zarządcy i deweloperzy starszych obiektów muszą przygotować się na falę renowacji. Dzięki unijnym funduszom będzie można wymienić przestarzałe kotły, izolację i stolarkę okienną. Nawet 35 mln budynków w całej Europie może zostać odnowionych do 2030 roku, aby sprostać surowszym normom.
Przewaga konkurencyjna
Choć dostosowanie projektów do nowych wymagań to wyzwanie, może stać się atutem marketingowym. Energooszczędne i ekologiczne budynki przyciągną klientów świadomych ekologicznie i poszukujących niższych kosztów eksploatacji mieszkań. W dłuższej perspektywie pomoże to zwiększyć wartość inwestycji i poprawić wizerunek firmy.
Dostępne wsparcie i instrumenty finansowe
- Fundusze UE oraz Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji: Zasilą one projekty proekologiczne, ułatwiając przeprowadzenie renowacji domów i budynków wielorodzinnych.
- Doradztwo i edukacja: Specjaliści pomogą w wyborze optymalnych rozwiązań, zaś nowe narzędzia pomiarowe i systemy monitoringu ułatwią kontrolę nad zużyciem energii i emisją.
Efektywność energetyczna a realne koszty budowy
Nowe realia w budownictwie narzucają konieczność przystosowania się do ambitnych celów klimatycznych. Przed rokiem 2030 właściciele i deweloperzy będą musieli znacząco poprawić efektywność energetyczną i ograniczyć emisje.
Wprowadzenie bardziej rygorystycznych norm budowlanych, mających na celu poprawę efektywności energetycznej i odporności na zmiany klimatyczne, może prowadzić do wzrostu kosztów budowy. Wyższe standardy związane z izolacją termiczną, systemami odnawialnych źródeł energii oraz materiałami ekologicznie zrównoważonymi często wymagają większych nakładów finansowych.
Prognozy wskazują, że w najbliższych latach koszty budowy domów będą rosły w tempie zbliżonym do poziomu inflacji, czyli o około 5–7% rocznie. Oznacza to, że koszt budowy metra kwadratowego w grudniu 2025 roku może wynieść od 5 800 zł/m² do 6 300 zł/m² w zależności od regionu, a w Warszawie nawet 6 550 zł/m².
Dla typowego domu jednorodzinnego o powierzchni 80–100 m² oznacza to wzrost kosztów budowy o kilkadziesiąt tysięcy złotych w ciągu kilku lat. Przykładowo, odkładając budowę domu na III kwartał 2025 roku, można spodziewać się wzrostu kosztów o 5–10%, co przy budżecie 600 000 zł oznacza dodatkowe 30 000–60 000 zł.
Warto również zauważyć, że w latach 2016–2023 koszty w sektorze inwestycji w infrastrukturę energetyczną wzrosły średnio o 100,63%, w budownictwie kubaturowym o 92,22%, a w budownictwie drogowym o 81,81%.
Podsumowując, dążenie do spełnienia ambitnych celów klimatycznych i poprawy efektywności energetycznej w budownictwie wiąże się z istotnym wzrostem kosztów inwestycyjnych. Inwestorzy i deweloperzy powinni uwzględnić te dodatkowe wydatki w swoich planach finansowych, aby sprostać przyszłym wymaganiom regulacyjnym i rynkowym.
