Together Magazyn » Art. zewnętrzny » Czym jest cytologia i jak wygląda badanie?
lekarz ze stetoskopem siedzi za biurkiem - badania lekarskie

Czym jest cytologia i jak wygląda badanie?

Cytologia jest bezbolesnym, nieinwazyjnym i bezpiecznym badaniem szyjki macicy. Pozwala wykryć nowotwory łagodne i złośliwe we wczesnym stadium, a tym zwiększa szanse na ich wyleczenie. Sprawdź, jak przebiega badanie cytologiczne i jak często należy go wykonać!

Dlaczego cytologia jest tak ważna?

Cytologia pozwala wykryć nieprawidłowe komórki pochwy i szyjki macicy, które mogą przekształcić się w raka. Proponowane badanie pomaga również w zdiagnozowaniu grzybiczego, bakteryjnego lub wirusowego zakażenia szyjki macicy. Ponadto ułatwia kontrolę stanu nabłonka pochwy lub nadżerki tarczy szyjki macicy. Badanie cytologiczne pozwala ocenić skuteczność leczenia hormonalnego. Niekiedy lekarz może je wykonać, by określić termin owulacji i czas trwania fazy lutealnej. 

Sterylna szczoteczka cytologiczna jest niezbędnym elementem wyposażenia gabinetu ginekologicznego. Wspomniane narzędzie pozwala prawidłowo pobrać wymaz z szyjki macicy i kanału macicy.  Oferta sklepu Meringer obejmuje szczoteczki z główką pokrytą miękkim puchem. Proponowana szczoteczka sprawdzi się doskonale w przypadku bardzo uwrażliwionej szyjki macicy.

Jak przygotować się do cytologii?

Eksperci zalecają, by nie  wykonywać się cytologii w czasie miesiączki, ponieważ silne krwawienie może wpłynąć na wyniki. Zanim umówisz się na wizytę, oblicz, kiedy powinna pojawić się menstruacja. Jeśli dostaniesz okres wcześniej, zadzwoń do ginekologa i poproś o zmianę terminu.  Specjaliści zalecają, by cytologię wykonać w 10-20 dniu cyklu, najwcześniej 2 dni po zakończeniu krwawienia, a najpóźniej 4 dni przed kolejną miesiączką.

Aby nie zaburzać wyniku, przygotuj się odpowiednio do badania. Pamiętaj, by do 48 godzin przed pobraniem wymazu:

  • nie używać sprayów ani pudrów w okolicy pochwy,
  • wstrzymać się od stosunków płciowych, 
  • nie stosować pianek i żelów antykoncepcyjnych,
  • nie wkładać niczego do pochwy (tamponów, kremów, czopków i leków),
  • nie wykonywać irygacji pochwy.

Jak wygląda badanie cytologiczne?

Zwykle cytologię przeprowadza się w gabinecie lekarskim, zajmuje tylko kilka minut. Choć badanie może wywołać dyskomfort u pacjentki, najczęściej nie powoduje bólu. Coraz więcej lekarzy wykorzystuje szczoteczki cytologiczne, które skonstruowane są tak, by pobrać wymaz nie tylko z tarczy, ale również kanału szyjki macicy. 

Wspomniane narzędzia nie tylko ułatwią wykonanie badanie, lecz także zapobiegną uszkodzeniu komórek szyjki macicy. Należy podkreślić, że właściwie pobrany wymaz umożliwi interpretację wyniku i ewentualne wykrycie raka szyjki macicy.

Ginekolog pobiera wymaz  za pomocą szczoteczki cytologicznej. Następnie umieszcza próbkę na specjalnym szkiełku i wysyła do laboratorium, gdzie histopatolog bada ją od mikroskopem.  Niekiedy nieprawidłowe komórki wskazują na nowotwór złośliwy, zazwyczaj jednak są związane ze zmianami przedrakowymi, które można leczyć. Niektóre komórki pobrane w czasie cytologii można również przebadać pod kątem HPV, czyli wirusa brodawczaka ludzkiego. 

Jak często wykonywać cytologię?

Częstotliwość wykonywania cytologii jest uzależniona od wielu czynników, w tym wieku i stanu zdrowia pacjentki oraz wyników dotychczasowych badań. Specjaliści zalecają, by powtarzać ją regularnie między 21 a 65 rokiem życia. Pierwszą cytologię należy wykonać do 25 roku życia lub najpóźniej 3 lata po rozpoczęciu współżycia. 

Badanie powinno przeprowadzać się co roku, a jeżeli  wykonuje się je na podłożu płynnym – co 2 lata. Jeśli trzy kolejne wyniki w ciągu ostatnich 10 lat są prawidłowe, cytologię można powtarzać co 2-3 lata. Lekarze radzą, by kobiety, które prowadzą aktywne życie seksualne, umawiały się na badanie cytologiczne co roku.

Możesz wrócić do codziennych aktywności zaraz po badaniu. Niekiedy po cytologii pojawia się niewielkie krwawienie z pochwy. Nie musisz się nim martwić. Nie lekceważ jednak silnego krwawienia i zgłoś się natychmiast do lekarza. Jeśli cytologia wykaże nieprawidłowości, a wynik HPV jest dodatki, ginekolog prawdopodobnie skieruje Cię na dodatkowe badania.

Jak interpretować wyniki cytologii?

Wyniki zazwyczaj są dostępne w ciągu 1-3 tygodni. Lekarz lub pielęgniarka może skontaktować się z Tobą telefonicznie, jeśli histopatolog stwierdził nieprawidłowości. Prawidłowy (lub ujemny) wynik świadczy o tym, że na szyjce macicy nie wykryto niepokojących zmian komórkowych. To dobra wiadomość, ale pamiętaj o regularnych badaniach profilaktycznych. Dzięki temu można wykryć zmiany we wczesnym stadium, a tym samym zwiększyć szanse na wyleczenie.

Często wyniki badania cytologicznego są niejednoznaczne. Nietypowe komórki nabłonka płaskiego o nieokreślonym znaczeniu niejednokrotnie określa się jako ASC-US. Wyglądają tak, jakby mogły być nieprawidłowe, ale lekarz nie potrafi jednoznacznie ustalić, czy przyczynił się do tego nowotwór złośliwy szyjki macicy. Niekiedy podejrzany wygląd komórek jest związany z infekcją, ciążą lub menopauzą.  Test na obecność wirusa HPV pomoże lekarzowi w postawieniu trafnej diagnozy.

Z kolei nieprawidłowy wynik oznacza, że na szyjce macicy znaleziono zmiany komórkowe. Najprawdopodobniej spowodowane są zakażeniem wirusem HPV. Zmiany mogą być obarczone niewielkim lub dużym ryzykiem. W tym przypadku lekarz zaleci częstsze wykonywanie cytologii lub dokładne obejrzenie szyjki macicy podczas kolposkopii. Ginekolog może potwierdzić lub wykluczyć raka, biorąc pod uwagę wyniki histopatologiczne wycinków tkanek z chorobowo zmienionych miejsc.

Oceń