Od wielu lat panuje przekonanie, że gra w szachy rozwija i wzmacnia kompetencje matematyczne dziecka. Często dziecko grające w szachy wykonuje obliczenia matematyczne pewniej i dokładniej. Potwierdzeniem tej tezy jest dzieło prof. Roberta Borucha z Uniwersytetu Pennsylvanii z 2011 roku. Badania zostały przeprowadzone w 33 szkołach we Włoszech. Celem badania było sprawdzenie czy umiejętność gry w szachy poprawia zdolności matematyczne uczniów. Założenia całego eksperymentu były następujące: test matematyczny przed wprowadzeniem zajęć szachowych, 30 godzinny kurs szachów pod okiem certyfikowanego instruktora szachowego, ponowna weryfikacja umiejętności matematycznych uczniów. Badanie potwierdziło to, co wcześniej odkryli inni naukowcy (m.in. Berkman 2004, Campitelli 2008): szachy rozwijają kompetencje matematyczne. Dzieci, które uczestniczyły w zajęciach nauki gry w szachy poprawiły rezultaty swoich testów o 12%.
Jakie umiejętności, przydatne życiowo, może rozwinąć u Twojego dziecka gra w szachy?
Poza wyżej wymienionymi kompetencjami matematycznymi, szachy mogą przyczynić się do rozwoju umiejętności przydatnych życiowo. Z moich obserwacji wynika, że młodzi szachiści na ogół mają lepiej rozwiniętą pamięć, zdolność do koncentracji – która w świecie przebodźcowania odgrywa coraz większą rolę oraz nawyk dyscypliny, szczególnie ważny w królewskiej grze, jaką są szachy. Umiejętność zachowania dyscypliny, głównie siebie, jest fundamentem sukcesu w dorosłym życiu, a szachy jak mało który sport pomagają w jej rozwijaniu. Często jest w partii szachów tak, że jeden błąd niweczy cały wysiłek i potrafi obrócić wygraną pozycję w natychmiastową porażkę. W mojej opinii istotne jest to, że dzieci uczą się tych zdolności często nieświadomie, szczególnie na początku nauki gry w szachy. Nauka umiejętności przydatnych życiowo odbywa się w ramach “dodatku” do gry w szachy, co pozwala wzrastać młodym szachistom zarówno w sferze gry, jak i w ramach wyżej wymienionych kompetencji, które w dorosłym życiu mogą i często odgrywają szczególną rolę.
Co dzieci najbardziej lubią w grze w szachy?
Odpowiedź nie jest jednoznaczna, ponieważ każde dziecko jest inne i oczywiście ma prawo do własnego powodu sympatii z szachami. Niemniej jednak pokuszę się o wyciągnięcie trzech często pojawiających się argumentów w mojej praktyce nauczyciela szachów. Na pewno możliwość intelektualnej rywalizacji, to coś co pociąga szczególnie chłopców, którzy często uwielbiają rywalizować między sobą, a szachy pozwalają im na testowanie ich granic i umiejętności, bez obaw o czynniki zewnętrzne takie jak na przykład: boczny podmuch wiatru w trakcie skoku narciarskiego, czy nieprawidłowo zdobyta bramka w piłce nożnej. Drugim, równie ważnym powodem jest możliwość porównania szachów do wojny i tu znów brylują chłopcy, którzy żywo interesują się tematyką wojenną. Trzeci i bardzo istotny argument to przyjaźnie i tu przewodzą dziewczynki, które lubią mile spędzać czas z koleżankami i kolegami podczas gry, łącząc przyjemne (spotkanie z koleżanką/kolegą) z pożytecznym (nauka). Tych powodów jest oczywiście więcej, ale te trzy są, moim zdaniem, jednym z wiodących argumentów, dlaczego dzieci tak chętnie sięgają po grę w szachy.
