Nurkowanie to niezwykły sport. Stwarza możliwości, by spojrzeć na świat z zupełnie nowej perspektywy. Pozwala każdemu chociaż na chwilę poczuć się jak odkrywca. Przed oczami nurka odsłania się niezbadana i tajemnicza kraina – pełna niezwykłych stworzeń i roślin. Nurkując, uprawiamy jednocześnie sport ekstremalny, do którego nie można podejść bez pewnego zasobu wiedzy i umiejętności.
Fascynujące i niebezpieczne
Nurkowanie jest zajęciem, które wymaga dużej dozy cierpliwości i pokory. Nie może być inaczej, jeżeli mamy zamiar przesuwać coraz bardziej granicę ludzkich możliwości. Zejście pod powierzchnię wody może sprawić tyle samo frajdy, co narazić nas na niebezpieczeństwo, jeżeli podejdziemy do niego ze zbyt dużym lekceważeniem. Z wodą, podobnie jak z ogniem, nie należy igrać. Nie znaczy to jednak, że nie warto próbować, a im wcześniej zaczniemy się oswajać z żywiołem, jakim jest woda, i bogactwem, które oferuje pod swoją taflą, tym lepiej.
Rodzaje nurkowania
Nurkować można na różne sposoby. Freedivingu spróbował każdy, kto przepłynął cały basen pod wodą. Jest to nurkowanie bezdechowe i dopóki pozostajemy przez cały czas przy powierzchni, nie jest to szczególnie ekstremalna odsłona tego sportu. Istnieją jednak śmiałkowie, którzy przekraczają barierę ludzkich możliwości, nurkując coraz głębiej i głębiej na jednym oddechu. Aktualnym rekordzistą jest Austriak Herbert Nitsch, który w 2007 roku zanurzył się na głębokość wynoszącą aż 214 metrów!
Bardzo popularny, zwłaszcza w kurortach Morza Śródziemnego, jest snorkeling. Polega on na nurkowaniu w tzw. sprzęcie ABC, który obejmuje maskę, fajkę i płetwy. Jest to jeden z najtańszych sposobów na rozpoczęcie przygody z nurkowaniem, a w czystych i płytkich morzach zapewnia nie lada przeżycia.
Jeżeli świat ukryty pod wodą nas zaciekawi, kolejnym szczebelkiem jest płetwonurkowanie, czyli zanurzenie ze specjalistycznym sprzętem na maksymalną głębokość do 40 metrów. To sposób nurkowania dostępny także dla dzieci w wieku około 10–12 lat, choć dotyczy to zdecydowanie mniejszych głębokości.
Kolejny krok to nurkowanie techniczne, zwane także dekompresyjnym. Jest ono zarezerwowane wyłącznie dla osób o bardzo dobrym stanie zdrowia oraz wymaga ogromnego doświadczenia i szerokiej wiedzy.
Inne rodzaje nurkowania zależą głównie od charakteru miejsca, w którym planujemy się zanurzyć. Rozróżniamy między innymi nurkowanie jaskiniowe – niezwykle trudne, a przede wszystkim szalenie niebezpieczne. Nie musimy zejść głęboko pod taflę, a jednak wpłynięcie do jaskini uniemożliwia nam szybkie wynurzenie się z wody. Równie ekscytujące i niebezpieczne jest nurkowanie wrakowe, które polega na przemierzaniu pozostałości zatopionych statków. Ten rodzaj nurkowania jest szczególnie popularny na Morzu Bałtyckim, które nie oferuje barwnych raf koralowych, natomiast jest prawdziwą składnicą historycznych statków.
Podstawy podstaw, czyli jak się za to zabrać…
W przeciwieństwie do wielu sportów, nurkowania nie da nauczyć się z książek. Nawet podstawowe informacje powinny zostać przekazane początkującemu przez instruktora podczas zajęć praktycznych. Ponadto nurkowanie, jak każda aktywność fizyczna, wymaga treningu. Przede wszystkim, zanim zaczniemy marzyć o zejściu na głęboką wodę, powinniśmy się nauczyć porządnie pływać. Im swobodniej będziemy się poruszać w wodzie, tym lepiej dla naszych późniejszych podwodnych podbojów. Przed nauką pływania również warto zapamiętać kilka spraw. Po pierwsze, nurkowanie odbywa się zazwyczaj w płetwach, co jest znacznie przyjemniejsze i bardziej efektywne niż pływanie bez nich. Możemy więc nie przejmować się tym, że pływamy wolno, ale zastanowić się nad tym, jakie płetwy będą dla nas najodpowiedniejsze i nauczyć się w nich poruszać pod wodą. Po drugie, nurkując używamy jedynie nóg do przemieszczania się, możemy więc się skupić na poprawnym ruchu dolnych kończyn; ręce odgrywają w tym przypadku drugorzędną rolę. Przede wszystkim powinniśmy zaś opanować technikę pływania kraulem, gdyż jest on podstawowym stylem dla każdego początkującego nurka.
Co dalej?
Do podstawowego credo każdego nurka należy żelazna zasada: nigdy nie nurkuj w pojedynkę. Partner do zejścia pod wodę jest potrzebny w wielu sytuacjach, przede wszystkim do sprawdzenia sprzętu przed zanurzeniem czy pomocy w razie awarii. W pojedynkę narażamy się na szczególne niebezpieczeństwo i tylko w sytuacjach ekstremalnych profesjonalni nurkowie schodzą pod wodę bez osoby towarzyszącej.
Przed zejściem pod powierzchnię wody warto poznać ten świat od strony teoretycznej. Należy się zorientować, jakie warunki tam panują – może się w takim przypadku przydać podręcznik do fizyki. Podwodny świat wymaga zrozumienia, jeżeli nie chcemy narazić się na niebezpieczeństwo. Zmienne ciśnienie to jeden z czynników, które należy brać pod szczególną uwagę. Lekarze zaznajomieni z nurkowaniem zaznaczają, że nieumiejętne zejście pod wodę, a przede wszystkim – wynurzenie, może doprowadzić do poważnego uszczerbku na zdrowiu. Dlatego też obecność instruktora na początku naszej przygody z tym sportem nie jest niczyim wymysłem – to po prostu konieczność.
Podwodna kraina dla najmłodszych
Większość klubów nurkowych prowadzi zajęcia wprowadzające najmłodszych w podwodny świat. Pierwsze zajęcia odbywają się na basenie, gdzie instruktorowi najłatwiej jest kontrolować sytuację, nie narażając maluchów na jakiekolwiek niebezpieczeństwo. W jakim wieku dziecko może rozpocząć swoją przygodę z nurkowaniem? Jeżeli trafimy na zajęcia dla niemowlaków na którymś z trójmiejskich basenów, zobaczymy maluchy mające zaledwie po kilka miesięcy, które są zanurzane po raz pierwszy pod wodę. Takie oswajanie od młodości pomaga pozbyć się obaw przed wodą, ale należy uważać, aby nie przestraszyć dziecka, a tym samym – nie zniechęcić.
Pierwsze poważniejsze kroki można stawiać już od piątego roku życia. Podczas zajęć dziecko opanowuje naukę pływania we wspomnianym już wcześniej sprzęcie ABC. Tego typu zajęcia to nie tylko praktyka, ale także nieco teorii. Każdego malucha wprowadza się w podwodny świat, tłumaczy mu, na jakich zasadach on działa, tak aby zaczął go rozumieć i przyzwyczajać się do niego. Aby uatrakcyjnić zajęcia, szkoły nurkowania prześcigają się w pomysłach. Niektórzy wybierają formę zabawy jako wprowadzenie do nurkowania. Dzięki temu dziecko, bawiąc się ze swoimi rówieśnikami, przy okazji się uczy używania podstawowego sprzętu. Często zajęcia takie bazują na poznaniu najważniejszych informacji dotyczących flory i fauny rodem z podwodnej krainy.
Kolejne kroki
Od ósmego roku życia proponowane są zajęcia na bardziej zaawansowanym poziomie, podczas których dziecko uczy się utrzymywania pozycji pod wodą, wstrzymywania oddechu, a także tak prozaicznej rzeczy, jak robienie bąbelków. To, co nam może wydawać się błahostką, dla maluchów będzie stanowić nie lada frajdę, a przede wszystkim – nowość.
Na pierwszy poważniejszy kurs dopuszczane są dzieci od 10. roku życia. Open Water Diver PADI (OWD) to najpopularniejszy i najbardziej rozpoznawalny kurs dla początkujących zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Składa się on zarówno z części basenowej, kiedy dziecko zapoznaje się z profesjonalnym sprzętem do nurkowania, uczy się nim poprawnie posługiwać i wykonuje pierwsze zanurzenia pod wodę. Jednocześnie zostaje zaznajomione z podstawami bezpieczeństwa, międzynarodowymi oznaczeniami i symbolami, które w niemym świecie pod taflą są tak istotne. Drugim etapem szkolenia są zajęcia na otwartym akwenie. Pozwalają one wdrożyć uzyskanych już umiejętności w warunkach naturalnych, gdzie dochodzą takie czynniki, jak przejrzystość wody czy zafalowanie. Certyfikat, który otrzyma dziecko po ukończeniu takiego kursu, pozwala nurkować do głębokości 12 metrów.
Płetwonurek młodzieżowy
Międzynarodowa federacja zrzeszająca organizacje nurkowe CMAS (Confédération Mondiale des Activités Subaquatiques) pozwala na zdobycie patentu przez dzieci do 14. roku życia. Wyróżnia się trzy stopnie tego rodzaju uprawnień:
– brązowy – mogą go zdobyć dzieci mające zaledwie osiem lat, które odbędą kurs podstawowy;
– srebrny – trzeba mieć już ponad 10 lat, a poza kursem wykonać poprawny skok z łodzi;
– złoty – najwyższy stopień. Mogą się o niego ubiegać osoby powyżej 12. roku życia, które zaliczą skok z łodzi do tyłu i zanurkują na głębokość ośmiu metrów.
***
Nurkowanie to przede wszystkim bardzo ciekawa i nietypowa umiejętność. Wciąż dość elitarna, ale jednocześnie zdobywająca coraz więcej zwolenników. Jeżeli mieszkamy nad morzem czy jeziorem, grzechem byłoby choć raz w życiu nie spróbować swoich sił w tym sporcie. Jeżeli zejście pod wodę z butlą i całym osprzętowaniem to dla nas trochę zbyt wiele, może chociaż zainwestujemy w sprzęt ABC? Kto wie, jakie tajemnice skrywają głębiny? Jeżeli chcesz chociaż przez chwilę poczuć się odkrywcą, powinieneś zacząć nurkować!
Tekst: Milena Rudzińska
